ITPB1/415-732/12/AD - PIT w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą wynagrodzeń radcom prawnym.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2012 r. (data wpływu 29 czerwca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 sierpnia 2012 r. (data wpływu 6 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą wynagrodzeń radcom prawnym - jest prawidłowe.

W dniu 29 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą wynagrodzeń radcom prawnym i adwokatom.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 27 lipca 2012 r. wezwano Wnioskodawcę do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 2 sierpnia 2012 r. (data wpływu 6 sierpnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Sąd) otrzymał zarządzenie wypłaty wynagrodzenia radcy prawnemu z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu sądowym. W celu realizacji postanowienia zwrócił się do radcy prawnego z prośbą o wystawienie faktury VAT za świadczoną usługę. W odpowiedzi otrzymał fakturę VAT wystawioną przez spółkę jawną, której jednym ze współwłaścicieli jest radca prawny, któremu przyznano wynagrodzenie. Wypłata wynagrodzenia przyznanego na rzecz radcy prawnego za świadczoną przez niego usługę miała miejsce na podstawie prawomocnego postanowienia wydanego w oparciu o Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez racę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 163 poz. 1349 z późn. zm.). Z uwagi na posiadane stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości znak............ z dnia 16 września 2011 r. w sprawie potwierdzenia przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 27 stycznia 2011 r. sygn. akt.............., że radca prawny świadczący pomoc prawną z urzędu wykonując zawód w spółce osobowej, nie stanie się podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu (podatnikiem będzie wymieniona spółka), Wnioskodawca dokonał zapłaty przedstawionych faktur wystawionych przez spółkę jawną, której udziałowcem jest radca prawny zobowiązany do wykonania czynności obrony z urzędu, potrącając 18% zaliczki na podatek dochodowy od przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% i wystawił radcy prawnemu deklarację PIT-11. Radca prawny żąda skorygowania deklaracji podatkowej PIT-11, w ten sposób, aby wskazana w części E, pkt 6 suma dochodów z tytułu działalności wykonywanej osobiście została ustalona na 0 zł, stanowisko swoje opierając o orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego........... z dnia 22 września 2011 r., z którego wynika, iż pomoc prawna świadczona z urzędu to pozarolnicza działalność gospodarcza, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Radca prawny twierdzi, że wykazał podatek dochodowy z prowadzonej działalności w deklaracji rocznej PIT-36L, w związku z czym urząd skarbowy pobierze od niego podatek dochodowy w podwójnej wysokości; raz na podstawie deklaracji PIT-11 wystawionej przez Wnioskodawcę, a następnie w oparciu o deklarację PIT-36L.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Sąd dokonując płatności faktur VAT wystawionych przez spółkę jawną z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu przez radcę prawnego będącego współwłaścicielem tej spółki jest zobowiązany do potrącania i odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy za czynności wykonane przez radcę prawnego (przy czym do wykonania czynności został ustanowiony radca prawny nie zaś spółka jawna).

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl przepisów prawa podatkowego art. 13 pkt 6 za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9. Dlatego zdaniem Sądu w przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie ma znaczenia fakt, czy radca prawny jest wspólnikiem spółki jawnej, gdyż świadczy on pomoc prawną z urzędu osobiście.

Z uwagi na powyższe w stosunku do osób wykonujących zawód adwokata czy radcy prawnego z urzędu, którzy wykonują usługi na zlecenie sądu, to sąd pozostaje płatnikiem podatku dochodowego i ma obowiązek potrącania 18% zaliczki na podatek dochodowy od przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu w wysokości 20%. Stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne z interpretacją wydaną przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy Nr............ z dnia 25 kwietnia 2008 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy źródłami przychodów jest m.in.:

* działalność wykonywana osobiście (pkt 2),

* pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3).

Zatem pozarolnicza działalność gospodarcza i działalność wykonywana osobiście stanowią odrębne źródła przychodów.

Stosownie do treści art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

Natomiast katalog przychodów, które należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście określony został w art. 13 ww. ustawy.

Na podstawie art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z treści powyższego przepisu wynika, że warunkiem uznania świadczeń otrzymanych przez osobę wykonującą czynność zleconą przez sąd za przychód z działalności wykonywanej osobiście jest aby uprawnienie podmiotu zlecającego wykonanie takiej czynności wynikało z przepisów prawa.

Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym wskazuje, że wypłaca radcy prawnemu powoływanemu z urzędu wynagrodzenie za pełnione czynności w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.), na podstawie orzeczenia sądu.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 z późn. zm.) radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej, przy czym wspólnikami w spółkach cywilnej, jawnej i partnerskiej oraz komplementariuszami w spółce komandytowej mogą być wyłącznie radcowie prawni lub radcowie prawni i adwokaci, a także prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 126, poz. 1069), a wyłącznym przedmiotem działalności takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej. Powyżej wskazane formy są środkami pomocniczymi do prowadzenia działalności polegającej na świadczeniu pomocy prawnej. Zarówno radcy prawni jak i adwokaci są ograniczeni w wyborze formy prawnej prowadzenia działalności zawodowej.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.) reguluje szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (§ 1 pkt 3 rozporządzenia).

Stosownie zaś do treści § 2 pkt 3 tegoż rozporządzenia, w sprawach w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, Sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

Z powyższych przepisów rozporządzenia wynika, że jego zakres odnosi się do wykonującego zawód radcy prawnego bez względu na sposób wykonywania zawodu. W przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie ma zatem znaczenia fakt, czy radca prawny wykonuje zawód w kancelarii radcowskiej, zespole radców - czy jest wspólnikiem np.: spółki cywilnej, jawnej, czy komandytowej, gdyż to on osobiście świadczy pomoc prawną z urzędu. Także w przypadku udzielenia substytucji w oparciu o przepisy art. 21 ust. 1 ww. ustawy o radcach prawnych, pomoc prawną osobiście świadczy radca prawny, któremu udzielono substytucji, a nie radca prawny zastępowany.

Zatem z analizy przytoczonych powyżej przepisów jednoznacznie wynika, iż pomocy prawnej z urzędu, na zlecenie sądu, udziela osobiście adwokat, radca prawny, bądź osobiście wyznaczony przez niego zastępca, po udzieleniu substytucji.

W świetle powyższego, przychody radców prawnych z tytułu świadczenia usług, na zlecenie sądów, należy kwalifikować do przychodów, o których mowa w treści art. 13 pkt 6 w związku z treścią art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powoduje, iż na sądach, prokuraturach, czy też organach władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Na podstawie art. 42 ust. 1 powoływanej ustawy, płatnik ma (w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym zaliczkę pobrano) obowiązek przekazania pobranej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, płatnik ma obowiązek przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu na formularzu PIT-11.

Należy również podkreślić, że w przypadkach kiedy za świadczone usługi radca prawny wystawi faktury VAT, podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest kwota netto wynikająca z faktury. Zgodnie bowiem z art. 155 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) w przypadkach nieuregulowanych w odrębnych przepisach, do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług.

Reasumując, mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie na Sądzie jako na płatniku wynagrodzenia dla radcy prawnego działającego z urzędu, ciążą obowiązki płatnika wynikające z treści art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma w tym przypadku zatem zastosowania art. 41 ust. 2 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 2 i 8, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3. Przepis ten ma zastosowanie tylko do przychodów określonych w art. 13 pkt 2 i 8, natomiast wykonywane przez adwokata czy radcę prawnego czynności na zlecenie sądu ujęte zostały przez ustawodawcę w treści art. 13 pkt 6 ww. ustawy. Ponadto w niniejszym przypadku bez wpływu na obowiązek Sądu jako płatnika wynikający z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozostaje fakt kto wystawia fakturę za wykonane usługi, tj. czy faktura wystawiona jest na konkretną osobę (radcę prawnego) czy też na kancelarię radcowską, w której radca prawny jest wspólnikiem, albowiem jak wskazano powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikują uzyskane w ten sposób przychody do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Rodzi to - w zakresie obowiązku podatkowego - określone obowiązki dla dokonującego wypłaty (Wnioskodawcy), który w tej sytuacji pełni funkcję płatnika.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej stwierdzić należy, iż wydana została ona w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.