ITPB1/415-633/14/MW - Określenie źródła przychodu w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku sprzedaży nieruchomości nabytych uprzednio w całości na skutek podziału majątku wspólnego małżonków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2014 r. (data wpływu: 4 czerwca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zakwalifikowania do właściwego źródła przychodu ze sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 4 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zakwalifikowania do właściwego źródła przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług krawieckich. Do końca 2008 r. podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczała w oparciu o kartę podatkową. W roku 2009 przeszła na zasady ogólne opłacając podatek wg skali podatkowej, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencję na potrzeby podatku od towarów i usług oraz ewidencję środków trwałych - w związku z rozszerzeniem usług o montaż rolet okiennych oraz wynajem lokali mieszkalnych. W dniu 20 czerwca 2008 r. aktem notarialnym Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem do majątku wspólnego nieruchomość, składającą się z:

* działki gruntu o obszarze 0.04.76 ha,

* części nieruchomości o obszarze 0.01.12 ha, zabudowanej wielolokalowym budynkiem mieszkalnym, obejmującym cztery samodzielne lokale mieszkalne, z których jeden stanowi odrębną nieruchomość,

* części nieruchomości o obszarze 0.01.38 ha, zabudowanej wielolokalowym budynkiem mieszkalnym, obejmującym cztery samodzielne lokale mieszkalne, z których dwa stanowią odrębną nieruchomość.

W dniu 12 maja 2009 r. postanowieniem Sądu Rejonowego dokonano podziału majątku wspólnego Wnioskodawczyni oraz jej małżonka. W wyniku podziału ww. nieruchomości wraz z działkami gruntu przekazano na rzecz Wnioskodawczyni.

Z dniem 30 czerwca 2009 r. Wnioskodawczyni wprowadziła przedmiotowe nieruchomości do ewidencji środków trwałych, prowadzonej na potrzeby pozarolniczej działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza Wnioskodawczyni w głównej mierze opierała się na wynajmie lokali mieszkalnych na potrzeby osób fizycznych, a przychody z wynajmu lokali ujmowała w podatkowej księdze przychodów i rozchodów podobnie jak wszelkie inne zdarzenia gospodarcze.

W dniu 13 października 2009 r. Wnioskodawczyni sprzedała dwa lokale mieszkalne wchodzące w skład ww. nieruchomości (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na łączną kwotę 100 000, 00 zł).

Następne lokale mieszkalne z ww. nieruchomości Wnioskodawczyni sprzedała w następującej kolejności:

* w dniu 21 stycznia 2010 r. - dwa lokale mieszkalne z nieruchomości położonej w S. przy ul. P 16: oznaczony numerem 3 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 54 000, 00 zł) oraz lokal oznaczony numerem 5 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 26 000, 00 zł),

* w dniu 1 kwietnia 2010 r. - lokal mieszkalny z nieruchomości położonej w S przy ul. P. 18 oznaczony numerem 4 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 38 000, 00 zł),

* w dniu 3 listopada 2010 r. - lokal mieszkalny z nieruchomości położonej w S przy ul. P. 16 oznaczony numerem 2 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 100 000, 00 zł).

Przychody uzyskane ze zbycia ww. nieruchomości Wnioskodawczyni ujęła w księdze przychodów i rozchodów jak i wszystkie pozostałe zdarzenia gospodarcze z tym związane. Moment sprzedaży lokalu w dniu 3 listopada 2010 r. podkreślił charakter ciągłości działania. Dotychczasowe jak i przyszłe działania Wnioskodawczyni posiadały cechy, o których mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i posiadały formę działań o charakterze działalności usługowej i handlowej. Były ciągłym źródłem zarobkowania. Nie wykazywały się okazjonalnością, nie miały cech zwykłych czynności związanych z wyprzedażą majątku osobistego. Do zbycia przedmiotowych nieruchomości dochodziło w celach zarobkowych w sposób zorganizowany, o których mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni prawidłowo dokonała oceny i kwalifikacji przychodów ze zbycia opisanych we wniosku nieruchomości uznając je za przychody z działalności gospodarczej i rozliczając podatek na zasadach ogólnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, prowadzi ona działalność gospodarczą w formie najprostszej z możliwych jako osoba fizyczna. Powyższe wynika z dokumentów rejestracyjnych. Ponieważ działalność gospodarcza jest zorganizowana dopiero wówczas, gdy podmiot tej działalności dopełni wszelkich obowiązków rejestracyjnych i ewidencyjnych w zakresie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, odpowiedniego rejestru działalności regulowanej, rejestru statystycznego Regon, ewidencji podatników i płatników, a także zawarciem umowy rachunku bankowego. W ocenie Wnioskodawczyni jej działalność jest zarobkowa, ponieważ jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu ("zarobku") rozumianego jako nadwyżka przychodów nad nakładami (kosztami) tej działalności. O ciągłości działania decyduje natomiast zamiar powtarzalności określonych czynności, chodzi bowiem o wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć jednorazowych. Tym samym - w opinii Wnioskodawczyni - bez wątpliwości jest fakt, że czynności związane z nabywaniem i sprzedażą nieruchomości Wnioskodawczyni podejmowała w imieniu własnym i na rachunek własny.

Wskazane powyżej działania - zdaniem Wnioskodawczyni - wyczerpują definicję działalności gospodarczej, o której mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Wnioskodawczyni działania te miały charakter ciągły, zorganizowany i zarobkowy, a uzyskiwane w ich wyniku przychody stanowiły przychody ze źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 8:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W konsekwencji, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej, to wówczas przychód z tytułu tej sprzedaży jest opodatkowany jako przychód z działalności gospodarczej, natomiast jeżeli sprzedaż nieruchomości nie następuje w wykonywaniu tej działalności, to należy ją rozpatrywać jako źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 5a pkt 6 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

* prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zasady ustalania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zostały określone w art. 14 tej ustawy, który w ust. 1 stanowi, że za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

* ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c, przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 14 ust. 2c, do przychodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Przepis art. 30e stosuje się odpowiednio.

Treść definicji zawartej w wyżej cytowanym art. 5a pkt 6 ww. ustawy daje podstawę by przyjąć, iż dla uznania określonej działalności za działalność gospodarczą, konieczne jest m.in. łączne spełnienie trzech warunków: po pierwsze, dana działalność musi być działalnością zarobkową, po drugie, działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany oraz, po trzecie, w sposób ciągły.

Tak więc, działalność gospodarcza to taka działalność, która:

Zauważyć przy tym należy, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależnia uznania danego działania za pozarolniczą działalność gospodarczą od faktu zarejestrowania (zgłoszenia do właściwego rejestru) tej działalności. Zatem każde działanie spełniające wskazane wyżej przesłanki, stanowi w rozumieniu przepisów ww. ustawy pozarolniczą działalność gospodarczą, niezależnie od tego czy podatnik dokonał jej rejestracji.

Dlatego też, jeżeli rozmiar, powtarzalność, zarobkowy charakter oraz sposób zorganizowania wskazują na znamiona działalności gospodarczej, to w takim przypadku sprzedaż nieruchomości spełnia przesłanki uznania jej za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i winna zostać rozliczona na zasadach właściwych dla tej działalności.

Wobec powyższego, w celu zakwalifikowania działań podjętych przez Wnioskodawczynię do właściwego źródła przychodu należało ocenić zamiar, okoliczności i cel działań związanych z odpłatnym zbyciem nieruchomości, o których mowa we wniosku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług krawieckich, montażu rolet okiennych oraz najmu lokali mieszkalnych. W dniu 20 czerwca 2008 r. Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem do majątku wspólnego nieruchomość, składającą się z:

* działki gruntu o obszarze 0.04.76 ha,

* części nieruchomości o obszarze 0.01.12 ha, zabudowanej wielolokalowym budynkiem mieszkalnym, obejmującym cztery samodzielne lokale mieszkalne, z których jeden stanowi odrębną nieruchomość,

* części nieruchomości o obszarze 0.01.38 ha, zabudowanej wielolokalowym budynkiem mieszkalnym, obejmującym cztery samodzielne lokale mieszkalne, z których dwa stanowią odrębną nieruchomość.

W dniu 12 maja 2009 r. postanowieniem Sądu Rejonowego dokonano podziału majątku wspólnego Wnioskodawczyni oraz jej małżonka. W wyniku podziału ww. nieruchomości wraz z działkami gruntu przekazano na rzecz Wnioskodawczyni.

Z dniem 30 czerwca 2009 r. Wnioskodawczyni wprowadziła przedmiotowe nieruchomości do ewidencji środków trwałych, prowadzonej na potrzeby pozarolniczej działalności gospodarczej.

W dniu 13 października 2009 r. Wnioskodawczyni sprzedała dwa lokale mieszkalne wchodzące w skład ww. nieruchomości (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na łączną kwotę 100 000, 00 zł).

Następne lokale mieszkalne z ww. nieruchomości Wnioskodawczyni sprzedała w następującej kolejności:

* w dniu 21 stycznia 2010 r. - dwa lokale mieszkalne z nieruchomości położonej w S. przy ul. P. 16: oznaczony numerem 3 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 54 000, 00 zł) oraz lokal oznaczony numerem 5 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 26 000, 00 zł),

* w dniu 1 kwietnia 2010 r. - lokal mieszkalny z nieruchomości położonej w S. przy ul. P. 18 oznaczony numerem 4 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 38 000, 00 zł),

* w dniu 3 listopada 2010 r. - lokal mieszkalny z nieruchomości położonej w S. przy ul. P. 16 oznaczony numerem 2 (transakcja została udokumentowana aktem notarialnym na kwotę 100 000, 00 zł).

Przychody uzyskane ze zbycia ww. nieruchomości Wnioskodawczyni ujęła w księdze przychodów i rozchodów jak i wszystkie pozostałe zdarzenia gospodarcze z tym związane.

W pierwszej kolejności, należy zaznaczyć, że w myśl art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

* przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Zgodnie z art. 22c pkt 2 ww. ustawy, amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu, zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Zatem, jednym z warunków zaliczenia przez podatnika składnika majątku do środków trwałych jest wykorzystywanie go na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w okresie dłuższym niż rok. W związku z tym, składniki majątkowe które nie spełniają ww. kryteriów, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie są kwalifikowane do kategorii środków trwałych.

Biorąc pod uwagę treść wniosku, należy stwierdzić, że nabywając przedmiotowe nieruchomości Wnioskodawczyni nie miała na celu powiększenia majątku trwałego firmy. Część tych nieruchomości została sprzedana przed upływem roku od wprowadzenia ich do działalności gospodarczej Wnioskodawczyni. Ponadto jak wskazuje Wnioskodawczyni: "do zbycia przedmiotowych nieruchomości dochodziło w celach zarobkowych w sposób zorganizowany, o których mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych". Stwierdzić zatem należy, że powyższe nieruchomości zostały nabyte w celu dalszej odsprzedaży, nie zaś w celu wykorzystywania ich na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. W związku z tym, powyższe nieruchomości nie powinny być wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Jednakże, mając na uwadze przytoczone przepisy prawa należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości wykonywana w sposób opisany we wniosku, spełnia wszystkie przesłanki uznania za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowe nieruchomości stanowią zatem towar handlowy służący dalszej odsprzedaży.

Prowadząc opisaną we wniosku sprzedaż nieruchomości, Wnioskodawczyni działała we własnym imieniu, a podejmowane czynności rodziły bezpośrednio dla Niej określone prawa i obowiązki. Jak wskazuje Wnioskodawczyni, prowadzona przez Nią sprzedaż nieruchomości miała zarobkowy charakter, czyli nastawiona była na osiągnięcie zysku (dochodu). Ponadto do zbycia przedmiotowych nieruchomości dochodziło w sposób zorganizowany. Zorganizowany sposób działania w obrocie gospodarczym oznacza prowadzenie działalności w sposób metodyczny, systematyczny i uporządkowany, który wiąże się z planowanym charakterem działań i realizacją poszczególnych zamierzeń w sposób ciągły. Tego rodzaju działania, przy podanej ilości sprzedawanych nieruchomości, nie mogą mieć ze swej istoty charakteru przypadkowego, incydentalnego. Wymagają one podejmowania szeregu zaplanowanych oraz przemyślanych działań i czynności. Ponadto cechą charakterystyczną działalności gospodarczej jest również jej ukierunkowanie na zbyt, na zaspakajanie potrzeb osób trzecich - w opisanym przypadku - osób nabywających nieruchomości. Z wniosku wynika również, iż czynności związane ze sprzedażą nieruchomości podejmowane były w sposób ciągły, czyli w sposób stały, nie okazjonalny.

Reasumując, mając na uwadze to, że we wniosku wskazano, że czynności związane ze sprzedażą nieruchomości miały zarobkowy, zorganizowany i ciągły charakter, należy stwierdzić, iż wypełniają one przesłanki zawarte w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem przychody uzyskiwane z tytułu sprzedaży opisanych we wniosku nieruchomości, Wnioskodawczyni powinna zaliczyć do źródła przychodów - pozarolnicza działalność gospodarcza i opodatkować w sposób przewidziany dla tego źródła przychodów.

Należy przy tym zastrzec, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego sprawy. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega bowiem regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest bowiem sam przepis prawa.

W przypadku, gdy w toku ewentualnego postępowania podatkowego lub kontrolnego właściwe organy ustalą, że przytoczony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) różni się od stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) występującego w rzeczywistości, to wówczas Wnioskodawczyni nie będzie mogła ze skutkiem prawnym powołać się na niniejszą interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.