ITPB1/415-598b/12/AD - Skutki podatkowe umorzenia pożyczek i odsetek od pożyczek powstałych po stronie wierzyciela.
Pismo z dnia 25 lipca 2012 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB1/415-598b/12/AD Skutki podatkowe umorzenia pożyczek i odsetek od pożyczek powstałych po stronie wierzyciela.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2012 r. (data wpływu 9 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia pożyczek i odsetek od pożyczek powstałych po stronie wierzyciela - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 9 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia pożyczek i odsetek od pożyczek powstałych po stronie wierzyciela.
W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku PIT.
Wnioskodawczyni nie pozostaje w związku małżeńskim.
Syn Wnioskodawczyni jest m.in. udziałowcem spółki z o.o. ("Spółki"), która prowadziła działalność gospodarczą na terenie Polski w zakresie budowy, a następnie sprzedaży albo wynajmu mieszkań oraz lokali użytkowych. Siedziba Spółki znajduje się na terenie Polski. Syn Wnio¬skodawczyni posiada udział w wysokości 50% w kapitale zakładowym Spółki. Wszystkie udziały są równe. Udziały w Spółce stanowią majątek wspólny małżeński Syna Wnioskodawczyni.
Spółka ma (i) kapitał zakładowy w kwocie 50.000 zł, (ii) kapitał zapasowy na dzień 31 grudnia 2011 r., oraz (iii) zysk za 2011 r.
półka posiada również wierzytelności z tytułu zawartych umów pożyczek (z tytułu zwrotu kapitału pożyczki oraz narosłych odsetek). Umowy pożyczki były zawarte ze spółkami osobowymi oraz spółkami kapitałowymi, których wspólnikami był wspólnik Spółki, oraz osoby z najbliższej jego rodziny, albo spółki kontrolowane przez te osoby. Umowa pożyczki była również zawarta bezpośrednio między Spółką a wspólnikiem Spółki.
Umowa Spółki zostanie zmieniona w ten sposób, iż zostanie wprowadzona możliwość przymusowego oraz automatycznego umorzenia udziałów Spółki za wynagrodzeniem. Zmiana ta zostanie zarejestrowana w KRS.
Obecnie, Wnioskodawczyni zamierza przyjąć darowiznę całości udziałów Spółki należących do Syna Wnioskodawcy, a darowizna udziałów Spółki będzie zwolniona od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ze względu, iż majątek Spółki składa się głównie z wierzytelności z tytułów pożyczek (a zatem wierzytelności pieniężnych), wartość rynkowa udziałów otrzymanych w drodze darowizny określona w umowie darowizny będzie ustalona na podstawie wartości kapitałów własnych Spółki przypadających na udział w kapitale zakładowym Spółki.
Następnie, zgromadzenie wspólników Spółki podejmie uchwałę w sprawie przymusowego albo automatycznego umorzenia udziałów Spółki, w ten sposób, iż łącznie zostanie umorzona znaczna większość udziałów Spółki, reprezentujących ponad 90% kapitału zakładowego Spółki. Rozliczenie umorzenia udziałów Spółki nastąpi z kapitałów zapasowych Spółki bez obniżenia kapitału zakładowego Spółki. Uchwała o umorzeniu przymusowym albo automatycznym będzie dotyczyła umorzenia udziałów wszystkich wspólników i za uchwałą o umorzeniu będą głosowali wszyscy wspólnicy.
W wyniku umorzenia udziałów Wnioskodawczyni, powstanie wierzytelność Wnioskodawczyni wobec Spółki o wypłatę należności z tytułu umorzenia udziałów Spółki. O ile Spółka nie będzie posiadała wystarczającej kwoty pieniędzy, wtedy Spółka może rozliczyć się z Wnioskodawczynią poprzez wydanie wierzytelności z tytułu pożyczki (o ile uchwała o umorzeniu udziałów będzie przewidywała rozliczenie w naturze) albo datio in solutum (przeniesienie wierzytelności z tytułu pożyczek, o ile uchwała o umorzeniu udziałów będzie przewidywała rozliczenie w gotówce). Przeniesienie wierzytelności z tytułu umów pożyczek będzie obejmowało kwotę główną pożyczki (bez narosłych odsetek).
nioskodawczyni - jako wierzyciel z umów pożyczek, nabytych w wyniku rozliczenia umorzenia udziałów Spółki - rozważa zmianę umów pożyczek w ten sposób, iż pożyczki nie będą oprocentowane. Wnioskodawczyni - jako wierzyciel z umów pożyczek, nabytych w wyniku rozliczenia umorzenia udziałów Spółki - rozważa również zwolnienie dłużnika z długu.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 2).
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, iż w przypadku zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku, zgodnie z art. 1 oraz art. 11 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie powstaje przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie wierzyciela - w razie braku naliczenia odsetek od pożyczek oraz zwolnienia z długu.
Zdaniem Wnioskodawczyni, prawidłowe jest stanowisko, iż w przypadku zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku, zgodnie z art. 1 oraz art. 11 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej ustawa o PIT, nie powstaje przychód w podatku PIT po stronie wierzyciela - w razie braku naliczenia odsetek od pożyczek oraz zwolnienia z długu.
Artykuł 1 ustawy o PIT stanowi, iż ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych. Art. 11 ust. 1 ustawy o PIT stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT stanowi, iż " wolne od podatku dochodowego są: wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20. Art. 21 ust. 20 ustawy o PIT stanowi, iż zwolnienie, o którym mowa w < art. 21 > ust. 1 pkt 125, nie ma zastosowania do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2.
W ocenie Wnioskodawczyni, nie powstaje przychód w rozumieniu art. 1 ustawy o PIT po stronie wierzyciela, który w razie braku naliczenia odsetek od pożyczek nie otrzyma odsetek, oraz nie otrzyma kwoty długu w wyniku zwolnienia z długu. W wyniku tych czynności, Wierzyciel nie otrzyma żadnego przysporzenia majątkowego. Zdarzenie takie nie jest wymienione w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, który definiuje katalog przychodów w podatku PIT.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ww. ustawy).
Regulacja prawna umowy pożyczki zawarta jest w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Odpłatność lub jej brak nie przesądza o ważności zwartej umowy pożyczki. Z treści powołanego przepisu wynika, że umowa pożyczki, w zależności od woli stron, może być umową odpłatną, bądź nieodpłatną. W obrocie gospodarczym umowa pożyczki jest z reguły umową odpłatną, a jej odpłatność wyraża się w jej oprocentowaniu. Występujące w obrocie gospodarczym odsetki kapitałowe stanowią wynagrodzenie za korzystanie ze środków pieniężnych osoby trzeciej. Przy czym strony mogą dowolnie modyfikować - w granicach swobody umów - postanowienia umowy pożyczki np. poprzez zawarcie postanowień odnośnie rezygnacji przez pożyczkodawcę z przysługującego mu oprocentowania lub zwolnienie z długu dłużnika z umów pożyczek.
Zgodnie z treścią art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Z brzmienia tego przepisu wynika, że zwolnienie z długu dochodzi do skutku w wyniku umowy stron.
Na gruncie prawa podatkowego umorzenie pożyczki oraz odsetek, poprzez zawarcie umowy o zwolnieniu z długu nie jest zdarzeniem powodującym powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych dla pożyczkodawcy (wierzyciela).
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni jako wierzyciel z umów pożyczek, nabytych w wyniku rozliczenia umorzenia udziałów Spółki zamierza dokonać zmiany umów pożyczek w ten sposób, iż pożyczki nie będą oprocentowane, jak również rozważa możliwość zwolnienia dłużnika z długu.
W tym miejscu zauważyć należy, że w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie rozpoznaje się przychodu w postaci utraconych korzyści np. umorzonych pożyczek lub odsetek od pożyczki.
W związku z powyższym umorzenie kwot pożyczek oraz odsetek nie będzie wywoływało skutków podatkowych u pożyczkodawcy (wierzyciela), a zatem umorzone pożyczki oraz odsetki od pożyczek nie będą stanowiły dla Wnioskodawczyni jako pożyczkodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t..j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.