ITPB1/415-56b/09/AK - Obowiązek prowadzenia księgi rzetelnie i w sposób niewadliwy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2009 r. (data wpływu 26 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości dokumentowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zawartych transakcji z rolnikami na podstawie zbiorczego dowodu wewnętrznego - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości dokumentowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zawartych transakcji z rolnikami na podstawie zbiorczego dowodu wewnętrznego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na skupie żywych cieląt a następnie ich sprzedaży (PKD 51.232 Sprzedaż hurtowa żywych zwierząt). Jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz rozlicza podatek dochodowym na zasadach ogólnych, prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Zakupu cieląt dokonuje się na rynkach, oraz wprost z gospodarstw rolnych. Zakup cieląt jest udokumentowany fakturami VAT RR, często też mają miejsce sytuacje, że rolnik ryczałtowy odmawia podania swoich danych, oraz podpisania oświadczenia, że jest rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Rolnik odmawia podania danych by móc otrzymać zapłatę gotówką w dniu sprzedaży. Średnio udokumentowanych transakcji zakupu cieląt w ciągu jednego dnia może być ok. 100, cielęta kupowane są od różnych rolników i w różnych ilościach, po różnych cenach w zależności do jakiej klasy jakościowej zwierzę zostało zakwalifikowane. Warunki w jakich dochodzi do zawarcia transakcji zakupu są bardzo niewygodne, duża ilość zwierząt żywych. W głównej mierze Wnioskodawca musi zadbać o zwierzęta, zakupu dokonuje sam, transakcje zawiera z kilkunastoma rolnikami ciągu jednego dnia skupu.

Wnioskodawca prowadzi własne zestawienia dokonanych transakcji zakupu, z każdego dnia skupu istnieją dokumenty identyfikujące każde zwierzę (przemieszczenia, paszporty). Skup zwierząt odbywa się w kilku miejscach, w godzinach rannych, w związku z czym Wnioskodawca musi dojechać w kolejne miejsce skupu na określoną godzinę, często transakcja zakupu odbywa się w pośpiechu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe będzie zarachowanie zakupów cieląt dokonanych w jednym dniu na podstawie jednego - zbiorowego dowodu wewnętrznego, z którego będzie wynikało, ile cieląt i po jakiej cenie zostało zakupionych.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie drugie. Złożony wniosek w zakresie pytania pierwszego zostanie rozpatrzony odrębnym pismem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie możliwości dokumentowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zawartych transakcji z rolnikami na podstawie zbiorowego dowodu wewnętrznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z przepisu tego wynika, że zaliczenie poniesionego wydatku do kosztów podatkowych jest uwarunkowane jego celowością. Między kosztem a przychodem (źródłem przychodów) musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy polegający na tym, iż poniesiony wydatek ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu (zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów). Aby wydatek mógł zmniejszać podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym musi być również prawidłowo udokumentowany.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa sposobu dokumentowania poniesionych wydatków, odsyłając w tym zakresie do odrębnych przepisów. Zgodnie bowiem z art. 24a ust. 1 tej ustawy, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy.

W przypadku prowadzenia przez podatnika podatkowej księgi przychodów i rozchodów, sposób prowadzenia księgi oraz dokumentowanie znajdujących się w niej zapisów określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).

W myśl § 11 ust. 1 ww. rozporządzenia podatnik jest obowiązany prowadzić księgę rzetelnie i w sposób niewadliwy. Zapisy w księdze dokonywane są w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały, na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów (§ 12 ust. 1 ww. rozporządzenia).

Stosownie do § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

Natomiast § 13 ww. rozporządzenia stanowi, iż za dowody księgowe uważa się również:

W myśl § 14 ust. 1 cytowanego rozporządzenia, na udokumentowanie zapisów w księdze dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).

We wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego podaje Pan, że prowadzi swoją działalność dokonując zakupu cieląt na rynkach oraz wprost z gospodarstw rolnych. Często mają miejsce sytuacje, że rolnik ryczałtowy odmawia podania swoich danych, oraz podpisania oświadczenia, że jest rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług. Średnio udokumentowanych transakcji zakupu w ciągu jednego dnia może być ok. 100, cielęta są kupowane od różnych rolników i w różnych ilościach. W tym celu Wnioskodawca prowadzi własne zestawienie transakcji zakupu z każdego dnia skupu oraz jeden dowód wewnętrzny w danym dniu, a także płaci za towar gotówką.

Zgodnie z przepisami cytowanego rozporządzenia nie istnieje możliwość sporządzania w danym dniu jednego dowodu wewnętrznego, dokumentującego zawarte transakcje zakupu cieląt na rynkach oraz wprost z gospodarstw rolnych od kilku rolników w celu zaewidencjonowania ich w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Zgodnie bowiem z § 13 pkt 1 rozporządzenia, możliwość sporządzania dziennego zestawienia dowodów dotyczy jedynie ewidencjonowania przychodu ze sprzedaży, a nie zakupu.

Natomiast przedstawione we wniosku okoliczności nie zwalniają podatnika od prawidłowego (t.j. zgodnego z ww. rozporządzeniem) dokumentowania zdarzeń gospodarczych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.