ITPB1/415-565/09/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2009 r. (data wpływu 6 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz kancelarii prawnej w związku z honorarium za pomyślne zakończenie postępowania upadłościowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz kancelarii prawnej w związku z honorarium za pomyślne zakończenie postępowania upadłościowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pani działalność gospodarczą w zakresie apteki. W 2006 r. prowadzone było postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu. Kancelaria prawna, której udzieliła Pani pełnomocnictwa do reprezentowania jej jako upadłego przed sądem upadłościowym, przez cały okres postępowania prowadziła sprawy związane z upadłością apteki, wystawiając faktury w kwocie po 2000 zł (netto) miesięcznie. Bez przeprowadzenia tego postępowania, zakończonego sukcesem w postaci zawarcia przed sądem układu z wierzycielami i zrealizowania tego układu, nie byłoby możliwe dalsze prowadzenie działalności gospodarczej i uzyskiwanie z niej przychodu, począwszy od roku 2006, kiedy to działalność ta musiałaby być zamknięta. Przeprowadzenie zatem tego postępowania upadłościowego przez kancelarię prawną było warunkiem niezbędnym i koniecznym dla dalszego prowadzenia przez Panią działalności gospodarczej. W wyniku prowadzonego przez kancelarię prawną w Pani imieniu postępowania upadłościowego, uzyskała Pani umorzenie zadłużenia na około 900.000 zł, natomiast łączna kwota kosztów na rzecz kancelarii w okresie prowadzonego postępowania wyniosła 53.807 zł 60 gr plus odsetki oraz koszty postępowania sądowego.

Po zakończeniu postępowania upadłościowego kancelaria wystawiła Pani dwie faktury na kwotę 35.000 zł "za pomyślne zakończenie sprawy". Ponieważ była to sprawa sporna co do kwot - uważała Pani że jest to kwota zbyt wygórowana - nie zaksięgowała Pani tych faktur, a kancelaria prawna sprawę o zapłatę tych faktur, skierowała na drogę postępowania sądowego.

W 2009 r. wygrała Pani sprawę przed sądem pierwszej instancji, ale w drugiej instancji sprawa została przegrana. Obecnie zmuszona jest Pani do zapłaty kwoty 35.000 zł Sąd uznał w wyroku kwotę 35.000 zł, jako zwyczajowe honorarium za doprowadzenie do zawarcia układu.

Ponadto nadmienia Pani, że zdarzenia gospodarcze ewidencjonowane są w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a koszty księgowane są na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zwyczajowe, ponadumowne honorarium za pomyślne zakończenie sprawy upadłościowej stanowi koszt uzyskania przychodu 2006 r., a odsetki i koszty procesu stanowią koszt uzyskania przychodu - 2009 r....

Pani zdaniem, skoro sąd uznał, że powinna Pani zapłacić dodatkowe honorarium za pomyślne zakończenie sprawy, to jest to kosztem uzyskania przychodu 2006 r., natomiast odsetki i koszty procesu kosztem 2009 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl ogólnej zasady dotyczącej kosztów uzyskania przychodów wyrażonej w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki - winien:

* być poniesiony, w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* nie znajdować się wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów wskazanych w art. 23 ww. ustawy,

* być właściwie udokumentowany.

W przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu.

Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo - skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, bądź funkcjonowanie źródła tego przychodu.

W świetle powołanego przepisu - kosztem uzyskania przychodu będą racjonalnie i gospodarczo uzasadnione nakłady i wydatki związane z działalnością gospodarczą podatnika, poniesione w celu osiągnięcia przychodu. Z ustawowej definicji kosztu podatkowego wynika zatem, że aby uznać konkretny wydatek za koszt uzyskania przychodu, musi on mieć potencjalny wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, bądź na funkcjonowanie źródła przychodu.

Z przedstawionego w sprawie stanu faktycznego wynika, iż w 2006 r. prowadzone było wobec Pani jako przedsiębiorcy, postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu. Prowadzenie tego postępowania zleciła Pani kancelarii prawnej, płacąc z tego tytułu comiesięcznie wynagrodzenie w wysokości 2000 zł netto. Po pozytywnym zakończeniu postępowania - zawarciu układu z wierzycielami, uzyskała Pani umorzenie zadłużenia na kwotę około 900.000 zł. Pozwoliło to na dalsze prowadzenie działalności gospodarczej. Kancelaria dodatkowo wystawiła Pani dwie faktury na kwotę 35.000 zł - za pomyślne zakończenie sprawy. Spór o zapłatę powyższych faktur trwał do 2009 r., kiedy to sąd drugiej instancji uznał powyższą kwotę za zwyczajowe honorarium i nakazał jej zapłatę wraz z odsetkami i kosztami postępowania sądowego. Ponieważ była to sprawa sporna, faktury te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Wysokość i konieczność zapłaty wynagrodzenia na rzecz kancelarii prawnej związanego z wystawionymi przez nią fakturami za pomyślne zakończenie sprawy, potwierdzone zostały wyrokiem sądu drugiej instancji, w którym uznano wynagrodzenie za zwyczajowe honorarium. Wobec treści wniosku, należy przyjąć, że wydatki z tego tytułu miały wpływ na zachowanie, a w konsekwencji dalsze funkcjonowanie źródła przychodu, pozarolniczej działalności gospodarczej. Zaangażowanie się kancelarii w postępowanie upadłościowe, dzięki któremu zawarto układ z wierzycielami i uzyskano umorzenie zadłużenia miało bowiem na celu utrzymanie tego źródła przychodu. Poniesione koszty na profesjonalne zastępstwo procesowe w postępowaniu upadłościowym zakończonym sukcesem, były racjonalne i uzasadnione. W związku z tym, wydatki z tytułu zasądzonego wyrokiem sądowym zwyczajowego honorarium na rzecz kancelarii prawnej zaliczyć można do kosztów uzyskania przychodów.

To samo dotyczy zasądzonych odsetek od kwoty głównej (zwyczajowego honorarium) oraz kosztów postępowania sądowego, prowadzonego w związku ze sporem o wysokość kwot wynikających z faktur wystawionych przez kancelarię za pomyślne zakończenie sprawy.

Natomiast w kwestii momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zasądzonego w 2009 r. wyrokiem sądu drugiej instancji zwyczajowego honorarium na rzecz kancelarii prawnej, odsetek od należności głównej jak i kosztów postępowania sądowego należy mieć na uwadze ogólne zasady potrącania kosztów uregulowane w art. 22 ust. 4-6 ustawy oraz zapisy art. 23 ust. 1 pkt 32 dotyczące wydatków które nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z treści wniosku wynika, że zdarzenia gospodarcze ewidencjonowane są przez Panią w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a koszty księgowane są na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, są potrącane tylko w roku podatkowym, w którym zostały poniesione.

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą zaliczać wydatki do kosztów uzyskania przychodów w roku ich poniesienia, bez względu na to, kiedy zostały uzyskane przychody, z którymi te koszty są bezpośrednio związane (tzw. "metoda kasowa").

Na podstawie analizy stanu faktycznego opisanego przez Panią wynika, iż wydatki zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów na bieżąco w roku ich poniesienia, czyli zgodnie z tzw. "metodą kasową".

Wobec tego, powyższe wydatki winny być zaewidencjonowane w kosztach uzyskania przychodów jednorazowo - w dacie ich poniesienia. Zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6 (prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów) uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Wprawdzie faktury za pomyślne zakończenie sprawy, kancelaria prawna wystawiła w 2006 r., ale trwał spór o tytuł prawny do ich wystawienia i wysokość należności, który zakończony został w 2009 r. niekorzystnym dla Pani wyrokiem sądu drugiej instancji.

Dokumentem, kończącym postępowanie o istnienie tytułu prawnego i zapłatę powyższych faktur, stanowiącym podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu jest więc prawomocny wyrok sądu drugiej instancji uznający roszczenie kancelarii i zasądzający od Pani na rzecz kancelarii kwotę wynikającą ze spornych faktur jako zwyczajowe honorarium wraz z kosztami postępowania.

Natomiast zasądzone wyrokiem sądowym odsetki od tej należności stanowić mogą koszty uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty, gdyż zgodnie z powołanym uprzednio art. 23 ust. 1 pkt 32 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

W związku z powyższym, zwyczajowe honorarium za pomyślne zakończenie sprawy upadłościowej wraz z kosztami procesu stanowią koszty uzyskania przychodu 2009 r. w momencie uprawomocnienia się wyroku sądu drugiej instancji, natomiast zasądzone odsetki od tej należności stanowić będą koszty uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty.

Nieprawidłowo zatem wskazała Pani we wniosku o interpretację indywidualną, że honorarium stanowi koszt roku 2006 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.