ITPB1/415-488/13/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2013 r. (data wpływu 26 kwietnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 24 maja 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zmiany sposobu rozliczenia zapłaty zaległości czynszowych - jest prawidłowe.

W dniu 26 kwietnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zmiany sposobu rozliczenia zapłaty zaległości czynszowych.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 16 maja 2013 r. Nr ITPB1/415-488/13-2/AD wezwano Wnioskodawcę do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 24 maja 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielnia prowadzi zarząd budynków mieszkalnych wielorodzinnych stanowiących własność osób fizycznych. Obecni właściciele nabyli je na zasadzie przeniesienia praw własności na rzecz najemców na podstawie ustawy o Spółdzielniach Mieszkaniowych. Budynki położone są na terenie wiejskim. Ponadto na podstawie indywidualnych umów jest dostarczycielem mediów do poszczególnych mieszkań. W ramach zarządu budynków sprawowanego na podstawie podpisanych umów Spółdzielnia obciąża właścicieli mieszkań kosztami eksploatacji części wspólnych budynków, oświetlenia klatek schodowych, wywozu nieczystości, ubezpieczenia, przeglądów budowlanych itp. Za wykonane ww. usługi dokonuje obciążenia lokatorów raz w miesiącu. Powstałe zobowiązanie lokator zgodnie z umową powinien uregulować do 15 następnego miesiąca. Z tego powodu zdarzają się przypadki niedotrzymywania przez właścicieli mieszkań terminów płatności, a niejednokrotnie Spółdzielnia musi dochodzić wierzytelności na drodze sądowej. Jeden z lokatorów posiadających wymagalne zobowiązania (tłumaczy to trudną sytuacją materialną) zaproponował wykonanie różnych prac porządkowych w zamian za wygaszenie części jego zobowiązań wobec Spółdzielni. W świetle postanowień zawartych w art. 453 Kodeksu cywilnego zamiana taka jest zgodna z prawem. Polegałoby to na zawarciu umowy o zamianie świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe (wykonanie określonej pracy). Spółdzielnia wstępnie wyraziła zgodę na ww. zamianę wychodząc z założenia, że jest to najlepszy i bezkonfliktowy sposób rozwiązania problemu. Lokator będzie świadczył na rzecz Spółdzielni określone umową proste prace, po wykonaniu których zaległość pieniężna zostanie wygaszona.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle postanowień art. 11 i art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenie pracy wykonane w zamian za wygaszenie wymagalnego zobowiązania pieniężnego podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy Spółdzielnia będzie miała z tego powodu obowiązek pobrania zaliczki na ww. podatek.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie pracy w zamian za wygaszenie długu nie stanowi dla dłużnika przychodu, jest więc obojętne podatkowo. W przedstawionej sytuacji w ocenie Spółdzielni świadczenie pracy przez lokatora w zamian za wygaszenie jego zobowiązania nie powoduje obowiązku poboru przez Spółdzielnię z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w celu wyegzekwowania należności czynszowych Wnioskodawca zamierza wdrożyć procedury umożliwiające jednemu z lokatorów odpracowanie zaległości w opłatach za używanie lokalu. Z lokatorem, którego zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat zawarta zostanie umowa zamiany zobowiązania pieniężnego na świadczenie rzeczowe. Lokator będzie świadczył na rzecz Spółdzielni określone umową proste prace, po wykonaniu których zaległość pieniężna zostanie wygaszona.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku zaliczek wnoszonych na poczet opłat za mieszkanie) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Z uwagi, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku oraz stan prawny obowiązujący w zakresie mającym do niego zastosowanie należy stwierdzić, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpracowanie przez lokatora zaległych opłat w formie świadczenia różnego rodzaju prac na rzecz Spółdzielni, czyli świadczenie w miejsce wykonania, nie będzie skutkowało u lokatora powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, a co za tym idzie, Spółdzielnia nie będzie miała - jako płatnik - obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.