ITPB1/415-444/14/MR - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych świadczenia pieniężnego otrzymywanego na skutek wypadku przy pracy, wypłacanego z systemu ubezpieczeń społecznych Belgii.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2014 r. (data wpływu 17 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 27 czerwca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia otrzymywanego z Belgii - jest prawidłowe.

W dniu 17 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia otrzymywanego z Belgii.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca od 1 stycznia 1996 r. pobiera z Belgii świadczenie z tytułu wypadku przy pracy, który miał miejsce 14 lipca 1993 r. Posiada stałą niezdolność do pracy (przyznany stopień - 8%). Świadczenie wypłacane jest raz w roku przez fundusz wypadków przy pracy (Fonds Des Accidents Du Travail). Suma roczna brutto za 2013 r. wynosi 1.121,09 EUR, wypłacana będzie do czasu przejścia na emeryturę. Zgodnie z art. 39 § 1 kodeksu podatkowego belgijskiego z 1992 r. świadczenia te zwolnione są z podatku w związku z tym, że zostały przyznane z tytułu wypadku przy pracy, który spowodował stopień niepełnosprawności nieprzekraczający 20%. Jedynie składka na ubezpieczenie społeczne jest potrącana - 13,07%). Wnioskodawca od 1997 r. mieszka i pracuje w Polsce, pobiera również raz roku ww. świadczenie z Belgii. Do tej pory rozliczał się z urzędem skarbowym z ww. świadczenia metodą wyłączenia z progresją.

W uzupełnieniu wniosku podano, że Wnioskodawca pracując jako robotnik (stażysta) w belgijskiej firmie uległ wypadkowi. W dniu 14 lipca 1993 r. wybuchł piec, w którym spalano trociny i wióry powstałe podczas produkcji mebli. Wybuch pieca uszkodził dach a w tym czasie padał deszcz, który zniszczyłby meble stojące w zakładzie. Wnioskodawca wszedł na dach aby zakryć dziurę, poślizgnął się i spadł z wysokości 5 m do środka zakładu na betonową posadzkę. W wyniku wypadku stracił przytomność i przewieziono go do szpitala. Doszło do następujących obrażeń: wstrząs mózgu, 25 szwów na głowie, pęknięta łopatka, przebite płuco i znacznie uszkodzony staw kolanowy prawy. Po odzyskaniu przytomności kolano zespolono operacyjnie. Potem była dwumiesięczna rehabilitacja. Po roku okazało się, że w operowanej nodze zanikają mięśnie. Po dwóch latach od wypadku przeprowadzono drugą operację na kolanie wstawiając na stałe metalową płytkę. Odniesione uszkodzenia spowodowały całkowitą niezdolność do pracy od 14 lipca 1993 r. Od dnia 22 października 1993 r. niezdolność do pracy stała się ciągła i z dniem 23 października 1993 r. została ustalona na 8% przez lekarza orzecznika ubezpieczyciela. W dniu 25 maja 1995 r. zawarta została ugoda (odszkodowanie) pomiędzy Wnioskodawcą a firmą ubezpieczeniową reprezentowaną przez dyrekcję na Belgię - w celu zatwierdzenia przez fundusz wypadków przy pracy - dotycząca wypłaty odszkodowań z tytułu ustawy z dnia 10 kwietnia 1971 r. o wypadkach przy pracy, za wypadek którego ofiarą był Wnioskodawca. Do ustalenia stopnia niezdolności do pracy wzięto pod uwagę ekonomiczną niezdolność do pracy (wiek, zawód, możliwość przekwalifikowania, możliwość przystosowania się na nowo, sytuację na rynku pracy). Zasady ustalenia i wysokość świadczenia wynika z wynagrodzenia podstawowego według art. 34, art. 36 ustawy o wypadkach przy pracy. Według art. 24 pkt 3 ww. ustawy świadczenie jest odpowiednio pomniejszone. Świadczenie roczne jest przelewane z zastrzeżeniem włączenia do emerytury lub zasiłku przewidziane w art. 42 ww. ustawy. Po wygaśnięciu okresu odwołania (3 lata) od zatwierdzenia ugody roczne świadczenie zostało zamienione zgodnie z art. 24 ustawy o wypadkach przy pracy na rentę dożywotnią z zastrzeżeniem wypłaty całościowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie pobierane raz w roku z Belgii z funduszu wypadków przy pracy z powodu wypadku, który spowodował stały uszczerbek na zdrowiu (przyznany stopień: 8%) zwolnione w Belgii z podatku, pracując w Polsce Wnioskodawca ma rozliczyć w Polsce stosując odpowiednią metodę, czy też ww. świadczenie również w Polsce jest zwolnione z podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie z funduszu wypadków przy pracy rozumie jako zadośćuczynienie za doznany stały uszczerbek na zdrowiu. Odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie poniesionej szkody, a nie wzbogacenie skutkujące przychodem, od którego pobierany jest podatek. Rozliczając się metodą proporcjonalnego wzrostu nie może odliczyć nawet zaliczki potrącanej w Belgii na ubezpieczenie społeczne (13,07%) ponieważ fundusz wypadków przy pracy nie rozdziela jej na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, które w Polsce odlicza się osobno. Wnioskodawca przytacza wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 stycznia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1399/12. Biorąc powyższe pod uwagę oraz fakt, że pobierane świadczenie jest w Belgii zwolnione z podatku Wnioskodawca ma wątpliwość czy właściwa metoda obliczenia podatku przewidziana w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania powinna mieć zastosowanie w jego przypadku. W Polsce świadczenie z tytułu ubezpieczenia w związku z doznanym uszczerbkiem na zdrowiu wskutek wypadku w miejscu pracy są zwolnione z podatku (art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Wnioskodawca zatem uważa, że zwolnienie z podatku ww. świadczenia jest zasadne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

W myśl art. 18 konwencji z dnia 20 sierpnia 2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2004 r. Nr 211, poz. 2139) z zastrzeżeniem postanowień artykułu 19 ustęp 2 emerytury i inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu jej wcześniejszej pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, w którym odbiorca emerytury ma miejsce zamieszkania.

Stosownie do art. 21 ust. 1 ww. konwencji części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym Umawiającym się Państwie, bez względu na to skąd pochodzą, które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, mogą być opodatkowane tylko w tym Państwie.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, stwierdzić należy, iż świadczenie z Belgii z tytułu wypadku przy pracy otrzymywane przez Wnioskodawcę mającego miejsce zamieszkania w Polsce podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Jednocześnie, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Analiza cytowanego powyżej przepisu wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Według art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, pracując jako robotnik (stażysta) w belgijskiej firmie uległ wypadkowi. W dniu 14 lipca 1993 r. wybuchł piec, w którym spalano trociny i wióry powstałe podczas produkcji mebli. Odniesione uszkodzenia spowodowały całkowitą niezdolność do pracy od 14 lipca 1993 r. Od dnia 22 października 1993 r. niezdolność do pracy stała się ciągła i z dniem 23 października 1993 r. została ustalona na 8% przez lekarza orzecznika ubezpieczyciela. W dniu 25 maja 1995 r. zawarta została ugoda (odszkodowanie) pomiędzy Wnioskodawcą a firmą ubezpieczeniową reprezentowaną przez dyrekcję na Belgię - w celu zatwierdzenia przez fundusz wypadków przy pracy - dotycząca wypłaty odszkodowań z tytułu ustawy z dnia 10 kwietnia 1971 r. o wypadkach przy pracy, za wypadek którego ofiarą był Wnioskodawca. Do ustalenia stopnia niezdolności do pracy wzięto pod uwagę ekonomiczną niezdolność do pracy (wiek, zawód, możliwość przekwalifikowania, możliwość przystosowania się na nowo, sytuację na rynku pracy). Zasady ustalenia i wysokość świadczenia wynika z wynagrodzenia podstawowego według art. 34, art. 36 ustawy o wypadkach przy pracy. Według art. 24 pkt 3 ww. ustawy świadczenie jest odpowiednio pomniejszone. Świadczenie roczne jest przelewane z zastrzeżeniem włączenia do emerytury lub zasiłku przewidziane w art. 42 ww. ustawy. Po wygaśnięciu okresu odwołania (3 lata) od zatwierdzenia ugody roczne świadczenie zostało zamienione zgodnie z art. 24 ustawy o wypadkach przy pracy na rentę dożywotnią z zastrzeżeniem wypłaty całościowej.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że przedmiotowe świadczenie - niezależnie od istnienia lub nieistnienia podstawy prawnej regulującej charakter odszkodowawczy oraz wysokość lub zasady ustalania tego rodzaju świadczeń pieniężnych - nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w związku z wyłączeniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy.

Nie mieści się również w zakresie - wskazanego we wniosku - zwolnienia wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Jeżeli natomiast ww. odszkodowanie w postaci renty dożywotniej zostało otrzymane - jak wskazano w treści wniosku - na podstawie przepisów belgijskiego prawa cywilnego, korzysta ono ze zwolnienia z opodatkowania określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo, w niniejszej sprawie zaznaczyć jednak należy, że tut. organ wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem, tym samym dokonał wyłącznie analizy okoliczności faktycznych podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku ww. postępowań okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli więc przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.