ITPB1/415-440/14/EM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2014 r. (data wpływu 14 kwietnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych z tytułu otrzymanego odszkodowania za szkody powstałe w związku z realizacją inwestycji - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych z tytułu otrzymanego odszkodowania za szkody powstałe w związku z realizacją inwestycji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości stanowiącej użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego o powierzchni łącznej przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. W dniu 5 września 2008 r. Wnioskodawczyni podpisała z Przedsiębiorstwem... umowę o wypłatę odszkodowania i udostępnienie powyżej określonej nieruchomości w celu umożliwienia tejże spółce z o.o. prowadzenie prac ziemnych związanych z budową gazociągu oraz umieszczenie w tym gruncie sieci gazowej wraz z infrastrukturą. Powyższe przedsiębiorstwo jest podmiotem uprawnionym, na podstawie odrębnych przepisów, do budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Tytułem odszkodowania Przedsiębiorstwo... zobowiązało się do wypłacenia Wnioskodawczyni kwoty czternastu tysięcy złotych. Zgodnie z zawartą umową odszkodowanie to obejmuje w szczególności szkody powstałe z tytułu ewentualnych strat w uprawach, zaistniałych podczas prowadzenia prac ziemnych związanych z budową sieci gazowej oraz rekultywacji terenu, zmniejszenia wartości nieruchomości, ograniczenia w prawie wykonywania własności. Jednocześnie strony powyższej umowy ustaliły, że Wnioskodawczyni użycza na czas określony tj. do 31 grudnia 2058 r. Przedsiębiorstwu... ww. nieruchomość w celu umieszczenia w niej gazociągu oraz wyraża zgodę na prowadzenie w przyszłości przez Przedsiębiorstwo... na tej nieruchomości prac eksploatacyjnych oraz prac związanych z bieżącą konserwacją wspomnianego gazociągu. Wnioskodawczyni służebność tą ustanowiła nieodpłatnie. W dniu 6 sierpnia 2013 r. zawarto pomiędzy Stronami pierwotnej umowy aneks zgodnie z którym podwyższono wartość ustalonego odszkodowania do kwoty szesnastu tysięcy złotych. W 2013 r. Wnioskodawczyni wypłacono uzgodnioną kwotę odszkodowania, a następnie otrzymała ona wystawioną przez Przedsiębiorstwo... informację PIT-8C, w której określono w pozycji 34, że kwota szesnastu tysięcy złotych została wypłacona tytułem: "odszkodowania z tytułu szkód powstałych w gospodarstwie rolnym w wyniku prowadzenia na tych gruntach inwestycji związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawczyni jako osoba posiadająca gospodarstwo rolne, jest zwolniona do uiszczenia podatku dochodowego z tytułu otrzymania odszkodowania za szkody powstałe w gospodarstwie rolnym w wyniku prowadzenia na tym gruncie inwestycji.

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymane odszkodowanie zwolnione jest z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż mieści się ono w katalogu odszkodowań wymienionych w tym artykule. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Niewątpliwie definicja przychodów z innych źródeł, zawarta w powyżej przytoczonym przepisie ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika następuje realne przysporzenie majątkowe. Jednakże w tym miejscu należy przypomnieć, ze na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu: a. ustanowienia służebności gruntowej, b. rekultywacji gruntów, c. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

W związku z powyższym wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów oraz szkód poniesionych w uprawach rolnych i drzewostanie, otrzymane w związku z budową drogi oraz wybudowaniem pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Zgodnie z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym Przedsiębiorstwo... zawarło z Wnioskodawczynią umowę o wypłatę odszkodowania i udostępnienie powyżej określonej nieruchomości w celu umożliwienia tejże spółce z o.o. prowadzenie prac ziemnych związanych z budową gazociągu oraz umieszczenie w tym gruncie sieci gazowej wraz z infrastrukturą. Powyższe przedsiębiorstwo jest podmiotem uprawnionym, na podstawie odrębnych przepisów, do budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Tytułem odszkodowania Przedsiębiorstwo... zobowiązało się do wypłacenia Wnioskodawczyni kwoty szesnastu tysięcy złotych. Zgodnie z zawartą umową odszkodowanie to obejmuje w szczególności szkody powstałe z tytułu ewentualnych strat w uprawach, zaistniałych podczas prowadzenia prac ziemnych związanych z budową sieci gazowej oraz rekultywacji terenu, zmniejszenia wartości nieruchomości, ograniczenia w prawie wykonywania własności. Jednocześnie strony powyższej umowy ustaliły, że Wnioskodawczyni użycza na czas określony tj. do 31 grudnia 2058 r. Przedsiębiorstwu... ww. nieruchomość w celu umieszczenia w niej gazociągu. Zgodnie z art. 710 k.c przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. W związku z powyższym należy przyjąć, że na rzecz Przedsiębiorstwa... została ustanowiona przez Wnioskodawczynię nieodpłatna służebność przesyłu. W 2013 r. Wnioskodawczyni wypłacono uzgodnioną kwotę odszkodowania, a następnie otrzymała ona wystawioną przez Przedsiębiorstwo... informację PIT-8C, w której określono w pozycji 34, że kwota szesnastu tysięcy złotych została wypłacona tytułem: "odszkodowanie z tytułu szkód powstałych w gospodarstwie rolnym w wyniku prowadzenia na tych gruntach inwestycji związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej". Istotne jest, że udostępnienie nieruchomości zostało dokonane na podstawie umowy między Stronami i dotyczyło gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w celu prowadzenia na tych gruntach budowy urządzeń gazowych.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacone jej odszkodowanie spełnia wszystkie przesłanki, by uzyskany z jego tytułu dochód, był zwolniony od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 przytoczonej na wstępie ustawy. Odszkodowanie wypłacone zostało z tytułu ewentualnych strat w uprawach, zaistniałych podczas prowadzenia prac ziemnych związanych z budową sieci gazowej oraz rekultywacji terenu, zmniejszenia wartości nieruchomości, ograniczenia w prawie wykonywania własności. Grunt ten wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. Reasumując odszkodowanie to jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

* w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Wskazać przy tym należy, że ww. zwolnienie przysługuje tylko i wyłącznie posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, którego to pojęcia ustawa o podatku dochodowym nie definiuje. W celu wyjaśnienia tej kwestii odsyła jednak, zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 4 ww. ustawy, do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 z późn. zm.).

W myśl art. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej (art. 2 ust. 1 ww. ustawy).

W świetle powyższego wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów oraz szkód poniesionych w uprawach rolnych i drzewostanie, otrzymane w związku z budową drogi oraz wybudowaniem pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych. Urządzenia te służą zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ludności i tworząc ogólną sieć użytku publicznego powinny stwarzać warunki do bezpośredniego podłączenia odbiorców (ludności) do sieci.

Z opisanego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni, jako właścicielka gospodarstwa rolnego otrzymała odszkodowanie w łącznej wysokości 16000 zł z tytułu szkód w uprawach rolnych od Przedsiębiorstwa... w związku z realizacją na jej działce inwestycji w postaci budowy sieci gazowej. Przedsiębiorstwo... przesłało Wnioskodawczyni wystawiony PIT-8C, wskazując przychód 16000 zł jako "odszkodowanie z tytułu szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, w wyniku prowadzenia na tych gruntach inwestycji związanych z budowa urządzeń infrastruktury technicznej". Jednocześnie strony powyższej umowy ustaliły, że Wnioskodawczyni użycza na czas określony tj. do 31 grudnia 2058 r. Przedsiębiorstwu... ww. nieruchomość w celu umieszczenia w niej gazociągu oraz wyraża zgodę na prowadzenie w przyszłości przez Przedsiębiorstwo... na tej nieruchomości prac eksploatacyjnych oraz prac związanych z bieżącą konserwacją wspomnianego gazociągu. Wnioskodawczyni służebność tą ustanowiła nieodpłatnie.

Odnosząc obowiązujące unormowania prawne do przedstawionego stanu faktycznego, wynikającego z treści wniosku stwierdzić należy, że skoro - jak wynika z wniosku - odszkodowanie w kwocie 16000 zł, które Wnioskodawczyni otrzymała jest odszkodowaniem z tytułu szkód powstałych w uprawach rolnych, to z uwagi na to, że szkody te powstały w związku z prowadzoną inwestycją w postaci budowy gazociągu na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, otrzymana kwota korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaznaczyć jednak należy, że tutejszy organ w trybie wydawania interpretacji nie prowadzi postępowania, które pozwoliłoby na jednoznaczną ocenę z jakiego tytułu Wnioskodawczyni uzyskała odszkodowanie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbową w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.