ITPB1/415-183/07/IG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 28 sierpnia 2007 r. (data wpływu 7 września 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia zapłaconej kary umownej, poniesionych kosztów sądowych, kosztów adwokata oraz dobrowolnej spłaty przez Podatnika pobranych i przywłaszczonych przez kontrahenta składek należnych S.A. do kosztów uzyskania przychodu w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie pytań 1-2 - jest nieprawidłowe, w zakresie pytań 3-4 - jest prawidłowe.

W dniu 7 września 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia zapłaconej kary umownej, poniesionych kosztów sądowych, kosztów adwokata oraz dobrowolnej spłaty przez podatnika pobranych i przywłaszczonych przez kontrahenta składek należnych S.A. do kosztów uzyskania przychodu w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Podatniczka w 2003 r. podpisała umowę agencyjną z S.A., a 2 lutego 2004 r. umowę o wykonywaniu czynności agencyjnych z kontrahentem - "P." na rzecz S.A. Za umowy ubezpieczenia zawarte na rzecz S.A. kontrahent otrzymywał należną prowizję i miał obowiązek przekazywania pobranych składek wynikających z zawartych umów na rzecz S.A. W okresie od IV-VIII 2005 r. kontrahent nie dopełnił tego obowiązku, przywłaszczając sobie pobrane składki w łącznej kwocie 9.251 zł W dniu 31 sierpnia 2005 r. Podatniczka rozwiązała umowę z kontrahentem, a 17 marca 2006 r. S.A. wszczęła windykację przeciwko Podatniczce w związku z niezapłaceniem przez jej byłego kontrahenta składek na rzecz S.A., gdyż zgodnie z umową agencyjną jeżeli agent posłuży się inną osobą przy wykonywaniu umowy ponosi on odpowiedzialność za działanie tej osoby, jak za własne. W dniu 21 marca 2006 r. Podatniczka podpisała porozumienie z S.A. o dobrowolnej spłacie pobranych i przywłaszczonych przez kontrahenta składek na rzecz S.A. i w 2006 r. spłaciła S.A. kwotę 9.251 zł oraz naliczoną przez S.A. karę umowną w kwocie 355,34 zł W celu wyegzekwowania od kontrahenta przywłaszczonej kwoty składek Podatniczka złożyła do Prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez kontrahenta. Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 21 marca 2007 r. orzeczono o przywłaszczeniu przez kontrahenta składek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu:

Zdaniem Wnioskodawczyni ww. koszty są bezpośrednio związane z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, a zatem Podatniczka uważa, iż winna mieć możliwość zaksięgowania ich jako koszty uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej w 2007 r., tj. po wyroku sądu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Treść powyższego przepisu w sposób jednoznaczny wskazuje, że kosztami uzyskania przychodów są wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki: pozostają w związku przyczynowo-skutkowym ze źródłem przychodów (zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodu, ewentualnie zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu), nie zostały wymienione w treści art. 23 ust. 1 ww. ustawy i ich poniesienie udokumentowane jest w sposób nie budzący wątpliwości.

Generalnie przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie poniesione racjonalnie uzasadnione wydatki, poza enumeratywnie wskazanymi w ustawie, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Mogą to być więc koszty bezpośrednio lub pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami.

Należy przy tym podkreślić, iż obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu - każdorazowo spoczywa na podatniku.

Zgodnie z art. 22 ust. 4. ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w 2006 r. Podatniczka podpisała porozumienie z S.A. o dobrowolnej spłacie pobranych i przywłaszczonych przez kontrahenta składek na rzecz S.A. W 2006 r. Podatniczka spłaciła S.A. zobowiązanie z tytułu przywłaszczonych przez kontrahenta składek w wysokości 9.251 zł.

Podkreślić należy, iż zgodnie z zawartą umową agencyjną osoba będąca kontrahentem Podatniczki zobowiązana była do przekazywania pobranych od klientów składek bezpośrednio na rzecz S.A. Na Podatniczce ciążyła jedynie odpowiedzialność za działania tej osoby.

Spłata zobowiązań za inną osobę - w przedmiotowej sprawie za kontrahenta - wypełnia dyspozycję przepisu art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. b) ww. ustawy, zgodnie z którym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę innych zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń. Gwarancje i poręczenia zostały w tym przepisie wskazane jedynie przykładowo dla określenia zobowiązań, których on dotyczy. Analizując stan faktyczny stwierdzić należy, iż dokonana przez Podatniczkę spłata jest wydatkiem analogicznym jak spłata z tytułu poręczenia. Do poręczenia za osobę kontrahenta sprowadza się bowiem odpowiedzialność "za działanie tej osoby jak za własne", o której mowa we wniosku.

Ze względu na powyższe spłata tego zobowiązania przez Podatniczkę nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

W związku z porozumieniem o dobrowolnej spłacie na rzecz S.A. przywłaszczonych przez kontrahenta składek, Podatniczka poniosła również wydatek z tytułu kary umownej nałożonej przez S.A.

Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Wymienione w treści przepisu kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Celem tego przepisu jest zatem uniemożliwienie pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty poniesione w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Uregulowania dotyczące kar umownych oraz odszkodowań zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Przepis art. 483 § 1 k.c. stwierdza, iż można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (np. zobowiązań, które polegają na dostawie towarów lub wykonaniu usług) nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kary umownej).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż kara umowna wiąże się z wadliwym, nienależytym wykonaniem usługi poprzez przywłaszczenie przez kontrahenta Podatniczki składek należnych S.A.

Zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny wyczerpuje znamiona normy prawnej określonej w art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy. Tym samym wydatek poniesiony przez Podatniczkę z tytułu kary umownej na rzecz S.A. nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.

Nieprawidłowe jest zatem stanowisko przedstawione we wniosku, iż wydatki te można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w roku 2007.

Podkreślić jednak należy, iż zgodnie z przepisem art. 14 ust. 3 pkt 3a ww. ustawy, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu. W związku z ww. przepisem otrzymanie zwrotu od kontrahenta poniesionych przez Podatniczkę wydatków nie spowoduje obowiązku ujęcia zwróconych kwot w przychodach podatkowych.

Odnosząc się do pozostałych wydatków, opisanych w złożonym wniosku, stwierdzić należy, iż zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, poniesione przez dochodzącą swoich praw Podatniczkę, koszty sądowe w kwocie 498 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 960 zł w postępowaniu karnym wobec byłego kontrahenta miały na celu ochronę jej interesów prawnych. Są to niewątpliwie koszty związane z prowadzoną przez Podatniczkę działalnością, będące konsekwencją jej funkcjonowania jako podmiotu gospodarczego, które pozostają w pośrednim związku z przychodami z tej działalności. Nie można zatem możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wiązać z przyznaniem przez sąd dochodzonego odszkodowania, ani też z datą jego faktycznego otrzymania. Wydatki te stanowią koszty uzyskania przychodu w dacie poniesienia, bez względu na skuteczność postępowania, w związku z którym powstały. A zatem, przy założeniu, że koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego poniesione zostały w 2007 r. stanowią one koszty uzyskania przychodu w 2007 r.

Biorąc powyższe pod uwagę za prawidłowe należy uznać stanowisko, iż koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w 2007 r..

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń