IS-PŁ-WD-415/236/04/BF - Kwoty uzyskane przez policjantów z tytułu pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe jako przychód.

Pytanie podatnika

Czy kwoty uzyskane przez policjantów z tytułu pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe stanowią przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Jeżeli kwoty pomocy finansowej podlegają zaliczeniu do przychodu, to w którym momencie podlegają one opodatkowaniu, czy w dacie ich faktycznego uzyskania czy w dacie upływu 10 letniego okresu służby? W jakich okresach kwoty pomocy finansowej podlegały zaliczeniu do przychodu a w jakich nie podlegały, mając na uwadze zmiany stanu prawnego regulującego przedmiotową sprawę? W jakiej formie policjant może ubiegać się zwrot podatku zapłaconego w/w sprawie do 2004 r.?

Odpowiedź

Przedstawiony stan faktyczny: Pismem z dnia 30 listopada 2004 r. Zarząd Terenowy NSZZ Policjantów przy Komendzie Miejskiej Policji zwrócił się z prośbą o interpretację prawa podatkowego w sprawie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego od otrzymanej przez policjantów w latach 1992 - 1997 pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe. Stosownie do art. 94 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 z późn. zm.) policjantowi, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. W związku z wejściem w życie w dniu 30 października 1997 r. zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez policjantów (M.P. Nr 76, poz. 709) wprowadzono zasadę, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczeń powstał w dniu jego wypłaty i podlega opodatkowaniu w roku podatkowym, którego dotyczy. Ww. zarządzenie MSWiA zostało uchylone z dniem 1 grudnia 2001 r.

W stanie prawnym obowiązującym w latach 1992 - 1997, pomoc finansowa na budownictwo mieszkaniowe, udzielona m.in. funkcjonariuszom Policji na podstawie zarządzenia nr 41 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 19 marca 1993 r. w sprawie określenia wysokości pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe dla funkcjonariuszy Policji, UOP, SG i PSP oraz zasad jej przyznawania i zwracania (Dz. Urz. MSWiA Nr 3, poz. 40 z późn. zm.) "co do zasady" miała charakter zwrotny. Bezzwrotny charakter świadczenie miało jedynie w odniesieniu do otrzymujących je funkcjonariuszy, których okres służby stałej wynosi, co najmniej 10 lat, a także emerytów i rencistów. Zarządzenie przewidywało konieczność zwrotu omawianego świadczenia w przypadku funkcjonariuszy, których stała służba trwa krócej niż 10 lat, a w razie zwolnienia funkcjonariusza ze służby przed upływem tego okresu, udzielona pomoc finansowa podlegała zwrotowi z zastosowaniem umorzenia w wysokości 1/10 kwoty tej pomocy za każdy pełny rok służby stałej. Warunkiem otrzymania pomocy było złożenie przez funkcjonariusza zabezpieczenia w postaci weksla gwarancyjnego, poręczonego przez dwóch żyrantów w przypadku umorzenia pomocy finansowej (wywiązania się funkcjonariusza z warunków określonych w zarządzeniu) weksel podlegał zwrotowi. A zatem świadczenie było bezzwrotne w przypadku emerytów i rencistów lub po upływie 10 lat stałej służby funkcjonariusza. Dlatego też przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) powstał w przypadku funkcjonariuszy z dniem przekroczenia 10 lat służby stałej lub w przypadku funkcjonariuszy zwolnionych ze służby stałej przed upływem 10 lat w momencie zastosowania umorzenia 1/10 kwoty pomocy za każdy rok służby stałej.

Stan prawny w tym zakresie uległ zmianie w wyniku wydania przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zarządzenia z dnia 30 września 1997 r. w sprawie pomocy finansowanej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez policjantów (M.P. Nr 76, poz. 709), które weszło w życie 30 października 1997 r. Przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 ww. ustawy podatkowej, powstał w momencie otrzymania lub postawienia do dyspozycji policjanta pomocy finansowej, przyznanej na podstawie ww. zarządzenia.

Obecnie regulacje dotyczące pomocy finansowej na cele mieszkaniowe dla policjantów zawarte są w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przy czym zasady zwrotu przyznanej pomocy finansowej pozostają w nich bez zmian w stosunku do wymienionego wyżej z 1997 r.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej informuje, iż zagadnienie związane z powstaniem oraz stwierdzeniem nadpłaty podatku dochodowego regulują przepisy art. 72 - 80 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. tekst j. z 2005 r. Nr 8, poz. 60). W myśl art. 75 ustawy, jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.