IPTPP4/443-843/12-6/ALN - Obowiązek ewidencjonowania obrotów i kwot podatku należnego ze sprzedaży pojazdów na rzecz osób fizycznych przy zastosowaniu kasy rejestrującej, przy jednoczesnym dokumentowaniu transakcji fakturą VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 13 grudnia 2012 r. (data wpływu 14 grudnia 2012 r.) uzupełnionym pismami z dnia 8 marca 2013 r. (data wpływu 14 marca 2013 r.) oraz 25 marca 20013 r. (data wpływu 29 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ewidencjonowania obrotów i kwot podatku należnego ze sprzedaży pojazdów przy zastosowaniu kasy rejestrującej - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 grudnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ewidencjonowania obrotów i kwot podatku należnego ze sprzedaży pojazdów przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Wniosek został uzupełniony pismami z dnia 8 marca 2013 r. (data wpływu 14 marca 2013 r.) oraz 25 marca 20013 r. (data wpływu 29 marca 2013 r.), o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny. (ostatecznie doprecyzowany w uzupełnieniach wniosku)

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w formie komisu samochodowego i jako podatnik VAT czynny dokonuje sprzedaży pojazdów i prowizji za usługi komisowe, każdorazowo dokumentuje transakcje fakturą VAT. Wnioskodawca sprzedając pojazd osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej nie ma możliwości nie wystawienia faktury VAT gdyż regulują to przepisy Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. -Prawo o ruchu drogowym, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów zgodnie, z którymi dowodem własności niezbędnym do zarejestrowania pojazdu jest wystawiona przez podatnika czynnego VAT- faktura VAT.

W uzupełnieniu w wniosku z dnia 8 marca 2013 r. (data wpływu 14 marca 2013 r.) Wnioskodawca wskazał, że:

W uzupełnieniu wniosku z dnia 25 marca 20013 r. (data wpływu 29 marca 2013 r.) Wnioskodawca wskazał, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanej sytuacji, gdy obowiązkowo i każdorazowo Wnioskodawca zobowiązany jest (do celów rejestracji pojazdów) do wystawiania faktury VAT dokumentującej sprzedaż pojazdu, musi dodatkowo ewidencjonować tą sprzedaż za pomocą kasy fiskalnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma On obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku VAT przy pomocy kasy rejestrującej, w odniesieniu do sprzedaży pojazdów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych w sytuacji każdorazowego udokumentowania sprzedaży, we wskazanym zakresie, fakturą VAT.

Wymóg stosowania przez określone grupy podatników kas rejestrujących został wprowadzony przez Ustawodawcę przede wszystkim ze względu na potrzebę zapewnienia kontroli nad rzetelnością deklarowanych podstaw opodatkowania. Obowiązek ewidencjonowania w kasie fiskalnej dotyczy bowiem tych transakcji, w przypadku których nie ma bezwzględnego obowiązku wystawienia faktur je dokumentujących, faktury wystawiane są wyłącznie na żądanie nabywców - osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, w tym przypadku, przy braku innych form utrwalania transakcji a głównie chodzi o to aby utrwalić, że miały one miejsce, istniałoby realne niebezpieczeństwo zaniżania obrotów i zatajania podatku VAT. Ewentualne wykrycie takiego faktu byłoby znacznie utrudnione w przypadku gdyby sprzedaż bez fakturowa nie została udokumentowana w żaden inny sposób. Absolutnie zrozumiałe jest zatem, że kasa rejestrująca ma za zadanie między innymi dyscyplinować podatników i przeciwdziałać przypadkom zaniżania obrotów. Argumenty te nie mają zastosowania w wyżej wymienionej sprawie gdyż zobowiązany jestem do udokumentowania każdej transakcji sprzedaży pojazdu fakturą VAT, a tym samym nie wystąpi nigdy ewentualność zatajenia przeze mnie osiągniętego obrotu.

W wyżej wymienionej sprawie szukając ewentualnych wyjaśnień dotarłem do informacji na temat Traktatu o Unii Europejskiej i Dyrektywy w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Art. 242 Dyrektywa 2006/112/WE), która wskazuje jedynie na obowiązek prowadzenia przez podatników ewidencji umożliwiającej prawidłowe i rzetelne rozliczenie podatku, w sposób wystarczająco szczegółowy dla celów stosowania VAT oraz kontroli przez organy podatkowe. Dodatkowo Art. 273 Dyrektywy określa, iż państwa członkowskie mogą nałożyć inne obowiązki, jakie uznają za niezbędne dla zapewnienia prawidłowego poboru podatku VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym.

Jednak możliwość ta nie może zostać wykorzystana do nałożenia dodatkowych obowiązków związanych z fakturowaniem poza obowiązkami, które zostały wskazane w Dyrektywie.

W myśl zasady proporcjonalności określonej w Art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej oraz Art. 3b Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, podjęte przez państwa członkowskie środki prawne muszą być współmierne, konieczne i proporcjonalne do wagi zagadnienia, jeśli chodzi o cel jaki ustawodawca chce osiągnąć. Zasadę tę należy powiązać z faktem, że prawo europejskie nie reguluje w sposób szczególny kwestii sposobu ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Zasada proporcjonalności znajduje zastosowanie do środków krajowych, które są przyjmowane przez państwa członkowskie w wykonaniu niektórych uprawnień dotyczących podatku VAT. Gdyby te środki przekroczyły ramy tego, co konieczne dla osiągnięcia ich celu osłabiłyby zasady wspólnego systemu VAT. Na zasadę proporcjonalności wielokrotnie wskazywały sądy administracyjne, przykładowo w wyroku z dnia 17 marca 2010 r. (sygn. I SA/WR 1923/09 WSA we Wrocławiu odwołując się do zasady proporcjonalności uznał, że należy przez nią rozumieć jedną z podstawowych zasad prawa wspólnotowego zgodnie z którą wszelkie odstępstwa od zasad wynikających z Dyrektywy w przepisach krajowych muszą być tak precyzyjnie skonstruowane, aby osiągnęły swój cel wypaczając w jak najmniejszym stopniu funkcjonowanie systemu VAT, a więc muszą być jak najmniej inwazyjne".

Wnioskodawca pragnie przy tym wskazać na obowiązek wykładni przepisów Ustawy o VAT zgodnie z celem wynikającym z Dyrektywy, który wynika z:

* art. 91 ust. 2 Konstytucji RP - umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ma pierwszeństwo przed ustawą,

* art. 91 ust. 3 Konstytucji RP - prawo stanowione przez Unię Europejską (w tym m.in. Dyrektywy) mają pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami,

* art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej - Dyrektywa wiąże każde państwo w odniesieniu do rezultatu jaki ma być osiągnięty.

Reasumując:

Każdorazowo i obowiązkowo dokumentując sprzedaż pojazdów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych Wnioskodawca wystawia fakturę VAT, tym samym wypełnia obowiązek prawidłowej i rzetelnej ewidencji, która zapewnia prawidłowe określenie wysokości podatku oraz stanowi podstawę do kontroli przez organy podatkowe w konsekwencji w opinii Wnioskodawcy wymaganie przez ustawodawcę dodatkowej ewidencji za pomocą kasy fiskalnej jest nałożeniem dodatkowych obowiązków prowadzących do osiągnięcia tego samego celu i tym samym narusza zasadę proporcjonalności. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przepisy nie powinny być nadmiernie formalistycznie i uciążliwie dla podatnika jeżeli spełnienie zamierzonych przez ustawodawcę celów jest możliwe przy pomocy mniej rygorystycznych środków a równie skutecznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy.

W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Jak wynika z art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa. Przy wydawaniu rozporządzenia minister właściwy do spraw finansów publicznych uwzględnia:

Zatem stosownie do powyższego, kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w tym zakresie.

W odniesieniu do powyższego należy wskazać, że stosownie do przepisu § 3a ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 273, poz. 2706 z późn. zm.) zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia przekroczenia kwoty obrotów w wysokości 20.000 zł z działalności określonej w art. 111 ust. 1 ustawy, nie dłużej jednak niż do dnia 31 marca 2006 r. - podatników rozpoczynających sprzedaż w pierwszym kwartale 2006 r.

W świetle § 3 ust. 6 obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2006 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 51, poz. 375) do dnia 31 grudnia 2006 r. zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania również podatników rozpoczynających sprzedaż w 2006 r., z tym że w przypadku przekroczenia kwoty obrotów w wysokości 20.000 zł, z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, zwolnienie obowiązuje do dnia przekroczenia tej kwoty.

Od 1 stycznia 2011 r. obowiązują w tym zakresie przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).

W myśl § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. również podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem ust. 6.

Zgodnie z § 3 ust. 6 rozporządzenia, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem podmiotowym, tj. dotyczącym podmiotu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w formie komisu samochodowego. Jako podatnik VAT czynny dokonuje sprzedaży pojazdów. Sprzedaż i prowizję za usługi komisowe każdorazowo dokumentuje fakturą VAT. Wnioskodawca sprzedając pojazd osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej nie ma możliwości nie wystawienia faktury VAT.

Wnioskodawca wykonywanie sprzedaży pojazdów rozpoczął od dnia 1 września 2006 r. Wnioskodawca wskazał, iż łączna kwota z działalności o której mowa w art. I11 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów przekroczyła w roku podatkowym 2006 kwotę 20.000,00 zł. Przed dniem 1 stycznia 2011 r. nie rozpoczął ewidencjonowania wykonywania czynności (świadczonych usług) przy użyciu kasy rejestrującej. Łączna kwota przychodów z działalności o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tj. z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w roku podatkowym 2011 nie przekroczyła kwoty 40.000 zł Również w roku podatkowym 2012 nie nastąpiło przekroczenie kwoty obrotu w wysokości 40.000 zł z tytułu działalności wymienionej w art. 111 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wskazał Wnioskodawca, przed dniem 1 stycznia 2011 r. wystąpił u Wnioskodawcy obowiązek ewidencjowania na kasie fiskalnej obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż w związku z przekroczeniem kwoty obrotu w wysokości 20. 000 zł w roku 2006, w którym Wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, wobec Wnioskodawcy powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Przekroczenie kwoty obrotu 20. 000 zł w roku rozpoczęcia działalności, czyli powstanie wobec Wnioskodawcy obowiązku ewidencjonowania w roku 2006, wyklucza korzystanie ze zwolnienia podmiotowego w kolejnych latach, a wysokość obrotów w roku 2011 i 2012 (poniżej 40. 000 zł) z uwagi na powyższe nie ma wpływu na obowiązek ewidencji z tytułu sprzedaży pojazdów za pomocą kasy rejestrującej.

W przedmiotowej sprawie należy wskazać, iż przepisy rozporządzenia regulującego zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kas rejestrujących nie przewidują zwolnień dla dostawy pojazdów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w przypadku dokumentowania transakcji fakturami VAT.

Zatem, Wnioskodawca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, przy zastosowaniu kasy rejestrującej, pomimo udokumentowania tej sprzedaży pojazdów fakturami, które są niezbędnymi dokumentami do rejestracji tych pojazdów.

Tym samym dostawa pojazdów świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, winna być każdorazowo rejestrowana na kasie rejestrującej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto należy wskazać, iż przepisy wynikające z Dyrektyw w świetle systemu prawa krajowego nie są przepisami obowiązującymi wprost. Stanowią rodzaj ramowych wytycznych pozwalających na dostosowanie prawodawstwa poszczególnych krajów do pewnych wymogów unijnych. Wskazują na cele, jakie należy osiągnąć, nie ograniczając równocześnie metod i środków regulujących poszczególne tytuły podatkowe. Ustawa o podatku od towarów i usług reguluje ten sam zakres tematyczny, może jednak niektóre kwestie regulować odmiennie.

Zauważa się, że istotną rolą dyrektywy jest wskazanie właściwej interpretacji przepisów krajowych, zwane pośrednim stosowaniem dyrektywy. Jeśli w procesie wykładni przepisu krajowego pojawiają się wątpliwości (tzn. istnieją alternatywne, dopuszczalne z punktu widzenia zasad wykładni tekstów prawnych interpretacje danego przepisu krajowego), należy przyjąć za właściwą interpretację, która jest zgodna z celem dyrektywy (wykładnia prowspólnotowa). Inaczej niż w przypadku bezpośredniego stosowania dyrektywy źródłem prawa jest w takim przypadku nadal przepis krajowy, którego wykładnia jedynie uwzględnia cele wynikające z prawa wspólnotowego. Dzięki dyrektywie dokonywana jest jedynie właściwa wykładnia przepisu krajowego, co nie powinno wpływać na zakres jego stosowania. W takiej sytuacji, w przypadku pośredniego stosowania dyrektywy nie sposób uchylać się od stosowania przepisów krajowych, które jedynie są interpretowane w zgodzie z zasadami prawa wspólnotowego.

Zauważyć należy, że do 31 grudnia 2012 r. obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930), natomiast od 1 stycznia 2013 r. kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zostały uregulowane w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 1382).

Interpretacja dotyczy tylko oceny prawidłowości stanowiska Zainteresowanego w zakresie prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej sprzedaży pojazdów i nie rozstrzyga innych kwestii, przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego.

Zaznaczyć należy, iż niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny, co oznacza, iż w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.