IPTPP4/443-789/13-4/OS - Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w fakturze dokumentującej rozliczenie przedterminowego rozwiązania umowy leasingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2013 r. (data wpływu 31 października 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 stycznia 2014 r. (data wpływu 31 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej rozliczenie przedterminowego rozwiązania umowy leasingu - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej rozliczenie przedterminowego rozwiązania umowy leasingu.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 29 stycznia 2014 r. (data wpływu 31 stycznia 2014 r.) w zakresie doprecyzowania opisu stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka Akcyjna (dalej: Spółka) jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Ponadto, Spółka jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., podlegającym obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Spółka jest stroną umów leasingu. Obecnie zawiera porozumienia w sprawie przedterminowego rozwiązania umowy leasingu operacyjnego (dalej: Porozumienie) na wniosek Korzystającego (tekst jedn.: Spółki). Rozwiązanie umowy leasingu operacyjnego podyktowane jest polityką Spółki zakładającą wymianę używanych przez Spółkę samochodów osobowych po upływie 5 lat od daty produkcji lub posiadających przebieg większy niż 200 tys. k.m. Powyższe ustalenia wprowadzone zostały po przeprowadzeniu szczegółowej analizy obszaru transportu w całej Grupie, w skład której wchodzi również Spółka. Przedmiotowa analiza wykazała, że flota Spółki posiada nieoptymalną strukturę wieku i zużycia. Pojazdy powyżej 5 lat są już pojazdami pogwarancyjnymi. W konsekwencji, ograniczenie liczby pojazdów od 5 do 10 lat i o przebiegu powyżej 200 tys. k.m. pozwoli na redukcję kosztu Jednostkowego użytkowania pojazdu, co w rezultacie może wygenerować dodatkowe oszczędności. Należy także podkreślić, iż w Spółce występuje znaczne zróżnicowanie w strukturze marek wykorzystywanych pojazdów, co uniemożliwia optymalizację w zakresie wspólnych zakupów usług serwisowych. Ponadto, część analizowanej floty Spółki jest wykorzystywana w sposób nieefektywny, co w konsekwencji może oznaczać, iż użytkowanych pojazdów jest zbyt dużo w stosunku do potrzeb. Dlatego też celem Spółki jest zwiększenie poziomu wykorzystywania posiadanych pojazdów przez redukcję ilości pojazdów (uwzględniając rzeczywiste zapotrzebowanie jednostek organizacyjnych) oraz wprowadzenie systemu rotacyjnego wykorzystania floty.

Zgodnie z postanowieniami Porozumienia, z tytułu rozwiązania umowy leasingu przed upływem terminu jej obowiązywania, leasingodawcy przysługuje roszczenie do leasingobiorcy (tekst jedn.: Spółki) o zapłatę wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych dotychczas opłat leasingowych (rat kapitałowych) powiększonych o kwotę wskazaną w Tabeli opłat i prowizji stanowiącej załącznik do umowy leasingu (czyli o opłatę z tytułu skrócenia trwania umowy), jednocześnie pomniejszonych o korzyści jakie leasingodawca uzyska:

i. wskutek przejęcia przedmiotu leasingu i jego dalszą sprzedaż - cena netto, tj. po potrąceniu wszelkich kosztów lub strat z tytułu sprzedaży przedmiotu leasingu (przy założeniu, iż przedmiot leasingu zostanie sprzedany w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia przedmiotowego Porozumienia),

ii. wskutek oddania przedmiotu leasingu w nowy leasing - wartość netto przedmiotu leasingu wskazaną w nowej umowie leasingu (przy założeniu, iż przedmiot leasingu zostanie oddany w nowy leasing w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia przedmiotowego Porozumienia),

iii. w przypadku pozostawienia pojazdu w użytkowaniu leasingodawcy, wówczas, wartość rynkowa pojazdu określona zostanie na podstawie wyceny rzeczoznawcy.

Leasingodawca planuje, iż ustalona w powyższy sposób kwota rozliczeniowa udokumentowana zostanie fakturą VAT.

Ponadto, przedmiotowe Porozumienie reguluje również formę rozliczenia składki ubezpieczeniowej, które nastąpi w dniu ostatecznego rozliczenia leasingu poprzez zwrot poniesionych przez Korzystającego kosztów ubezpieczenia za niewykorzystany okres ubezpieczenia (tekst jedn.:za okres od dnia zwrotu przedmiotu leasingu Finansującemu do ostatniego dnia obowiązywania ubezpieczenia) poprzez wystawienie faktury korygującej przez leasingodawcę.

W uzupełnieniu Wnioskodawca, wskazał, że przedterminowe rozwiązanie umowy Spółka wiąże z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej rozliczenie przedterminowego rozwiązania umowy leasingu.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka stoi na stanowisku, iż nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy leasingu, gdyż przedmiotowa kwota rozliczeniowa nie podlega opodatkowaniu VAT i w konsekwencji, powinna zostać udokumentowana notą księgową.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 znajduje oparcie w następujących argumentach.

i. Odliczalność podatku VAT naliczonego

W świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT jest realizacją zasady neutralności podatku VAT dla podatnika tego podatku, przy jednoczesnym opodatkowaniu konsumpcji. Z zasady neutralności podatku VAT wynika zatem konieczność stworzenia takich mechanizmów prawnych, które umożliwią podatnikowi odliczenie podatku VAT zapłaconego w cenie nabytych towarów i usług wykorzystywanych przez niego do prowadzenia działalności opodatkowanej tym podatkiem.

W konsekwencji przedmiotowy podatek nie będzie dla podatnika stanowił obciążenia ekonomicznego. Orzecznictwo TSUE wskazuje jako zasadę, iż odliczalność podatku VAT jest fundamentalnym prawem podatnika wynikającym z przedmiotowej zasady neutralności podatku VAT (Vide orzeczenie TSUE z dnia 1 stycznia 1998 r. w sprawie Belgia State v. Ghent Coal Terminal N.V., sygn. C-37/95).

Jednakże, w omawianej sprawie, zdaniem Spółki, nie będzie miała ona prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy leasingu, gdyż rozliczenie umowy leasingu nie powinno być postrzegane jako świadczenie usługi czy też dostawa towarów. Tym samym, nie podlega opodatkowaniu VAT i w konsekwencji, powinno zostać udokumentowane notą księgową.

i. Czynności opodatkowane VAT a przedterminowe rozwiązanie umów leasingowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski. Na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, zaś zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy "świadczeniem usługi" jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7, w tym również:

Definicja usług zawarta w ustawie o VAT ma szerszy zakres od definicji usługi zawartej w klasyfikacjach statystycznych. Przy definiowaniu "świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W świetle art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu (facere, np. przeniesienie własności i wydanie rzeczy) lub na zaniechaniu (non facere, np. zobowiązaniu najemcy do niekorzystania z rzeczy najętej w określony sposób) obejmującym również znoszenie (pati, np. zobowiązanie się do tolerowania określonego sposobu korzystania z rzeczy przez wynajmującego). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu (M. Safjan, K. Pietrzykowski, Kodeks cywilny. Komentarz, art. 356, Warszawa 2008 r.)

Mimo tak szerokiej definicji "świadczenia usług", zdaniem Spółki, nie każda płatność uzyskiwana przez podatnika będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Zgodnie bowiem z ustawą o VAT oraz ugruntowaną linią orzecznictwa, w tym TSUE (przykładowo orzeczenie w sprawie Tolsma sygn. C-I6/93 z 3 marca 1994 r.), opodatkowaniu VAT jako "świadczenie usług" podlegają jedynie takie czynności, które łącznie spełniają w szczególności następujące warunki:

i. pomiędzy świadczącym usługę a usługobiorcą Istnieje stosunek prawny, z którego wynika, obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonane czynności,

ii. usługa świadczona jest za odpłatnością, a pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym jej wynagrodzeniom (świadczeniem wzajemnym) istnieje bezpośredni związek przyczynowo - skutkowy, odbiorca usługi jest jej bezpośrednim beneficjentem.

Mając powyższe na uwadze, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to. że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14 marca 2013 r. (sygn. IPPP1/443-1260/12-3/AS)"odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług winno być opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem istnieje jawny lub choćby dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne, natomiast świadczenia nie oparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia - nie podlegają opodatkowaniu VAT".

Ponadto, zgodnie z Porozumieniem przedmiot leasingu powinien być co do zasady niezwłocznie zwrócony, co dodatkowo wskazuje, iż otrzymane przez leasingodawcę tytułem rozliczenia kwoty nie stanowią elementu wynagrodzenia/płatności z tytułu świadczenia usług leasingu (bądź innego świadczenia np. przeniesienia własności czy prawa do rozporządzania przedmiotem), a są to płatności o charakterze odszkodowawczym (niezależne od jakiejkolwiek aktywności Leasingodawcy).

Spółka zaznacza, iż dopóki opłacie za odstąpiene od umowy można przypisać cechy rekompensaty, odszkodowania, czy też ryczałtowego zwrotu wydatków i pokrycia osiąganych strat oraz jednocześnie nie można jej przypisać cech wynagrodzenia za świadczenia, w związku z brakiem bezpośredniego związku z czynnością wykonywaną przez leasingobiorcę wówczas nie można mówić o czynności opodatkowanej VAT. W takim też przypadku podatnik nie realizuje żadnego obrotu.

Zdaniem Spółki, zauważyć należy, iż przedterminowe rozwiązanie umowy leasingu pozwala na wycofanie się z umowy, a jego celem jest zrekompensowanie leasingodawcy strat poniesionych wskutek zawarcia umowy, która miała trwać przez określony czas, ale została rozwiązana. TSUE w sprawie C-277/05 z 18 lipca 2007 r. wskazał, że zadatki z tytułu odstąpienia kontrahenta od umowy nie mogą być traktowane jako zapłata za usługę w rozumieniu art. 2 i art. 6 ust. 1 VI Dyrektywy. Zdaniem TSUE, aby ww. zadatek uznać za wynagrodzenie za usługę konieczny jest bezpośredni związek między świadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem. W konsekwencji, zapłata musi stanowić rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę.

Stosownie do interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 sierpnia 2012 r. (sygn. ILPP1/443-442/12-4/NS)"bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności".

W świetle powyższego, zdaniem Spółki, w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu, Leasingodawca nie będzie świadczyć żadnej usługi na rzecz Spółki. Nie ma tu świadczenia wzajemnego (ekwiwalentnego), zaś strony umowy w związku z jej wygaśnięciem dokonują jedynie rozliczeń, które stanowią czynność faktyczną, pozostającą poza zakresem umowy, która uległa już zakończeniu (wygaśnięciu). Co więcej, roszczenie leasingodawcy związane z przedwczesnym rozwiązaniem umowy ma charakter odszkodowawczy i ma na celu zabezpieczenie interesów leasingodawcy oraz zrekompensowanie straty z tytułu utraconej korzyści. W konsekwencji, w opinii Spółki, należy uznać, iż przedmiotowa płatność nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT.

Powyższe potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 14 marca 2013 r. (sygn. IPPP1/443-1260/12-3/AS), zgodnie z którą "kwoty uzyskiwane przez Spółkę od leasingobiorców w związku z przedterminowym wypowiedzeniem umów leasingu w wyniku zdarzeń, za które Wnioskodawca nie ponosi odpowiedzialności - w wysokości sumy wszystkich przewidzianych w umowie leasingu, a nie wymagalnych do dnia jej rozwiązania pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinny być dokumentowane przez Spółkę fakturą VAT. Opisana czynność może być zatem udokumentowana dokumentem przewidzianym w przepisach ustawy o rachunkowości np. notą księgową" (Podobnie Dyrektor izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 29 marca 2012 r. (sygn. ITPP1/443-1685a/11/MN), Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 9 sierpnia 2012 r. (sygn. ILPP1/443-442/12-4/NS) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 1 kwietnia 2011 r. (sygn. ITPPI/4441-11/11/MS).

i. Dokumentacja kwot rozliczeniowych z tytułu przedterminowego rozwiązania umów leasingowych.

Katalog czynności dokumentowanych fakturami określony został w art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym faktura dokumentuje dokonanie sprzedaży. Zgodnie z art. 2 pkt 22 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o sprzedaży, należy przez to rozumieć odpłatną dostawę towarów na terenie kraju, odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (A. Bartosiewicz, VAT. Komentarz. LEX, 2013).

W związku z faktem, iż zdaniem Spółki, roszczenia związane z przedwczesnym rozwiązaniem umowy leasingu operacyjnego pozostaną poza zakresem opodatkowania VAT, konsekwentnie, nie powinny być dokumentowane fakturą VAT, ale odpowiednimi notami księgowymi wystawianymi przez Spółkę. Powyższe potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w Interpretacji indywidualnej z 29 marca 2012 r. (sygn. ITPP1/443-1685a/I1/MN), zgodnie z którą "roszczenia Spółki związane z przedwczesnym rozwiązaniem umowy leasingu operacyjnego/finansowego, najmu lub dzierżawy posiada charakter odszkodowawczy - ma na celu zabezpieczenie interesów Spółki i zrekompensowanie jej straty z tytułu utraty korzyści, pozostają one poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i konsekwentnie nie powinny być dokumentowane przez Spółkę fakturą VAT, bowiem - jak wynika z powołanego wyżej przepisu art. 106 ust. 1 ustawy - faktury są dowodem dokumentującym sprzedaż objętą zakresem opodatkowania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Opisana czynność może być zatem udokumentowana dokumentem przewidzianym w przepisach ustawy o rachunkowości np. notą księgową".

W tym miejscu Spółka podkreśla, iż podziela argumentację przedstawioną w przywołanych we wniosku orzeczeniach i interpretacjach uznaje za własną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Tut. Organ wskazuje, iż niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego, zatem została wydana w oparciu o przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2013 r.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Jak wynika z powyższego, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z ww. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, tj. m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 cyt. ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z wniosku wynika, że Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Spółka jest stroną umów leasingu. Obecnie zawiera porozumienia w sprawie przedterminowego rozwiązania umowy leasingu operacyjnego na wniosek Korzystającego (tekst jedn.: Spółki). Zgodnie z postanowieniami Porozumienia, z tytułu rozwiązania umowy leasingu przed upływem terminu jej obowiązywania, leasingodawcy przysługuje roszczenie do leasingobiorcy (tekst jedn.: Spółki) o zapłatę wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych dotychczas opłat leasingowych (rat kapitałowych) powiększonych o kwotę wskazaną w Tabeli opłat i prowizji stanowiącej załącznik do umowy leasingu (czyli o opłatę z tytułu skrócenia trwania umowy), jednocześnie pomniejszonych o korzyści jakie leasingodawca uzyska. Leasingodawca planuje, iż ustalona w powyższy sposób kwota rozliczeniowa udokumentowana zostanie fakturą VAT. Ponadto, przedmiotowe Porozumienie reguluje również formę rozliczenia składki ubezpieczeniowej, które nastąpi w dniu ostatecznego rozliczenia leasingu poprzez zwrot poniesionych przez Korzystającego kosztów ubezpieczenia za niewykorzystany okres ubezpieczenia (tekst jedn.:za okres od dnia zwrotu przedmiotu leasingu Finansującemu do ostatniego dnia obowiązywania ubezpieczenia) poprzez wystawienie faktury korygującej przez leasingodawcę. Przedterminowe rozwiązanie umowy Spółka wiąże z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarowi usług.

Analizując powyższe w kontekście powołanych przepisów przede wszystkim należy rozważyć, czy otrzymywane przez Wnioskodawcę faktury dokumentujące kwoty rozliczeniowe z tytułu przedterminowego rozwiązania umów leasingu wykazują czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy. I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). W myśl natomiast art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W związku z powyższym, pod pojęciem świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do kategorii usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Przy czym, w rozumieniu ustawy o VAT, na mocy art. 8 ust. 1 pkt 2 przez świadczenie usług należy rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnosząc się do pojęcia odszkodowania, należy zauważyć, iż termin ten nie został zdefiniowany w ustawie o VAT. Regulacje dotyczące odszkodowania zostały zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

I tak, z postanowień art. 361 § 1 ww. ustawy wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu).

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

Istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że o odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podmiotu otrzymującego to odszkodowanie. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony leasingodawcy, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie jest związana z żadną czynnością wymienioną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego wskazać należy, iż aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, w ocenie tut. Organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż leasingodawca otrzyma określoną kwotę opłaty wynikającą z zawartego porozumienia w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi - w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu (korzyść po stronie leasingobiorcy), leasingodawca otrzyma określone świadczenie pieniężne stanowiące rekompensatę wynagrodzenia, które by otrzymywał za każdy miesiąc pozostały do końca umowy leasingu.

Zatem wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tekst jedn.: zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.

Ponadto Wnioskodawca wskazał we wniosku, że przyszła umowa rozwiązania leasingu przed upływem terminu jej obowiązania, doprowadzi do zmiany całej floty samochodów, co spowoduje wygenerowanie przez Spółkę dodatkowych oszczędności, a więc dla Spółki jest to korzystne pod względem interesu gospodarczego.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymywane przez leasingodawcę nie jest więc zadośćuczynieniem, lecz stanowi formę wynagrodzenia za jego działania - tj. wyrażenie zgody na odstąpienie od umowy. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy leasingu) - co stanowi korzyść dla Wnioskodawcy - należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że to świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przywołane regulacje i przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że czynności leasingodawcy w postaci zgody na przedterminowe rozwiązanie umowy leasingu wynikające z zawartego porozumienia stanowi odpłatne świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wypłacane kwoty odszkodowań ustalone na mocy ww. porozumienia w zamian za odstąpienie od umowy stanowi wynagrodzenie za te usługi, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że przedterminowe rozwiązanie umowy Spółka wiąże z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarowi usług.

W świetle powyższego, w związku ze spełnieniem przesłanek pozytywnych określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej rozliczenie przedterminowego rozwiązania umowy leasingu na podstawie zawartego porozumienia, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Jednocześnie należy zauważyć, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano opis zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i stanowisko Wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. Organ nie jest nimi związany.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń TSUE należy zwrócić uwagę na rolę jaką odgrywa Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kształtowaniu wykładni wspólnotowej, w tym wykładni prawa podatkowego. Istotę funkcji TSUE należy postrzegać nie tylko przez pryzmat dokonywanej przez niego wykładni konkretnych przepisów prawa wspólnotowego, ale również z punktu widzenia roli jego orzeczeń jako źródła prawa wspólnotowego. Należy także dodać, iż TSUE odgrywa kluczową rolę z punktu widzenia jednolitej interpretacji prawa i gwarantuje zarazem, że normy prawa wspólnotowego nie wywołają odmiennych skutków w różnych państwach. Jednakże powołane przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu stanowiska orzeczenia TSUE nie znajdą zastosowania w niniejszej sprawie, bowiem merytorycznie dotyczą innych spraw aniżeli przedstawionych w niniejszym wniosku.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.