IPTPP4/443-76/11-4/OS - Zwolnienie z VAT usługi wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe, świadczenie usług związanych z zakwaterowaniem.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2011 r. (data wpływu 16 listopada 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 stycznia 2012 r. (data wpływu 2 luty 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwolnienia z podatku VAT usługi wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe, świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem oraz dokumentowania celu wynajmu nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 16 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwolnienia z podatku VAT usługi wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe, świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem oraz dokumentowania usług wynajmu.

Przedmiotowy wniosek został uzupełnionym pismem z dnia 30 stycznia 2012 r. (data wpływu 2 luty 2012 r.) w zakresie doprecyzowania zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą - sklep ogólnospożywczy oraz wynajem lokali na cele związane z działalnością gospodarczą (biura) - opodatkowaną na zasadach ogólnych. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Posiada dom mieszkalny jednorodzinny, stanowiący osobisty majątek, będący częścią gospodarstwa rolnego, nie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą (nie stanowi majątku trwałego przedsiębiorstwa), który zamierza w okresie najbliższych kilku miesięcy wynająć firmie lub pośrednikowi zastrzegając, że wynajem będzie przeznaczony wyłącznie na cele mieszkaniowe. W domu mają okresowo zamieszkiwać pracownicy najemcy lub pracownicy podnajemcy (w przypadku wystąpienia pośrednika). Najemca będzie ponosił wszystkie koszty związane z bieżącą eksploatacją nieruchomości.

Usługi wynajmu będą należeć do grupowania 68.20.11.0 (Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi własnymi lub dzierżawionymi) Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług (PKWiU) z 2008 r.

Usługi Wynajmu będą dokumentowane przez Wnioskodawcę fakturą VAT.

W przypadku wystąpienia pośrednika, stroną umowy najmu z finalnym najemcą będzie firma pośrednicząca.

Stronami umowy najmu w przypadku wynajęcia nieruchomości firmie dla jej pracowników bez udziału pośrednika będzie Wnioskodawca (wynajmujący) oraz firma kwaterująca swoich pracowników (najemca).

Przedmiotem umów zawieranych przez Wnioskodawcę z pośrednikiem będą czynności wynajmu nieruchomości mieszkalnej (domu), z jednoczesnym udzieleniem prawa do dalszego podnajmu tej nieruchomości przez pośrednika podmiotowi trzeciemu wyłącznie na cele mieszkalne, bez zgody na wykonywanie działalności gospodarczej w nieruchomości zarówno przez pośrednika jak i najemcę końcowego. Czynności gospodarcze związane z utrzymaniem nieruchomości (np. sprzątanie, opalanie przy użyciu istniejącej w budynku instalacji grzewczej)najemca lub najemca końcowy będzie wykonywał we własnym zakresie i na własny koszt.

Przedmiotem umów zawieranych przez Wnioskodawcę z firmą wynajmującą nieruchomość dla swoich pracowników będą czynności wynajmu nieruchomości mieszkalnej (domu) na cele mieszkalne tych pracowników, świadczących pracę poza miejscem swojego stałego zamieszkania, bez zgody na prowadzenie działalności gospodarczej przez najemcę. Czynności gospodarcze związane z utrzymaniem nieruchomości (np. sprzątanie, opalanie przy użyciu istniejącej w budynku instalacji grzewczej) najemca będzie wykonywał we własnym zakresie i na własny koszt.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, wynajmując własny dom, który nie stanowi majątku trwałego w prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej, będzie wykonywał te czynności na własny rachunek. Dom ma charakter mieszkalny i tylko w takich celach będzie wynajęty.

W ocenie Wnioskodawcy obecność i liczba pośredników w tym wynajmie również nie ma znaczenia - istotne jest jedynie ostateczne przeznaczenie wynajmu na cele mieszkaniowe. Ustawodawca nie zastrzegł żadnych dodatkowych warunków (np. konieczności bezpośredniego wynajmu najemcy, który zamierza w tym domu mieszkać).

Wnioskodawca uważa, iż wynajem domu na cele mieszkalne, które będą realizowane poprzez okresowe zamieszkiwanie pracowników najemcy lub pracowników podnajemcy, nie stanowi usług związanych z zakwaterowaniem wymienionych w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług (w związku z art. 43 ust. 20 przedmiotowej ustawy) głównie z uwagi na fakt, iż takich usług kwaterunkowych Wnioskodawca nie będzie wykonywał. Usługi o których mowa w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy, wykonywanie których wyłącza z możliwości skorzystania ze zwolnienia w podatku VAT sklasyfikowane są w PKWiU w grupie 55, natomiast wynajem nieruchomości mieszkalnych - czyli czynności które zamierza Wnioskodawca wykonywać-są sklasyfikowane w grupie 68, czyli nie objętej ograniczeniem w zastosowaniu zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Ponadto Wnioskodawca uważa również, że nie jest konieczne dodatkowe dokumentowanie realizacji celów mieszkaniowych poza zastrzeżeniem w zawieranej umowie, skoro Ustawodawca takiej konieczności nie przewidział. Ponadto, jako wynajmujący, w ocenie Wnioskodawcy nie ma narzędzi prawnych do bieżącej kontroli sposobu wykorzystania nieruchomości (pod kątem zgodności z zawartą umową).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Tut. Organ udzielając odpowiedzi na pytania postawione przez Wnioskodawcę w przedmiotowym wniosku, postanowił zmienić ich kolejność. W pierwszym rzędzie rozstrzygnięte zostanie pytanie dotyczące kwestii wynajmu domu mieszkalnego na cele mieszkaniowe firmie, która udostępni dom swoim pracownikom, następnie dokumentowania celu wynajmu domu, a dalej zostanie rozstrzygnięta kwestia świadczenia przez Wnioskodawcę usług związanych z zakwaterowaniem.

Zdaniem tut. Organu powyższa zmiana chronologii pozwoli w sposób bardziej uporządkowany przedstawić uzasadnienie stanowiska.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 5a towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Podstawowa stawka podatku w myśl art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1 (art. 41 ust. 2 ustawy).

Jednakże na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, stawka podatku wynosi 23%, natomiast stosownie do pkt 2 tego artykułu stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, a także możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego. Zwolnienie od podatku może mieć charakter przedmiotowy, kiedy odnosi się do dostawy określonego towaru lub usługi oraz podmiotowy, kiedy dotyczy podatnika.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.) zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Z ww. przepisu wynika, że zwolnieniu od podatku od towarów i usług podlega wyłącznie świadczenie usług w zakresie wynajmowania nieruchomości, po pierwsze o charakterze mieszkalnym, po drugie - na cele mieszkaniowe. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). W związku z tym zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Przy czym przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę jak i od podmiotu nabywającego tę usługę.

Powyższe wskazuje, że zwolnieniu od podatku podlega świadczona na własny rachunek usługa wynajmu lub dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym co istotne, na cele mieszkaniowe. Zatem przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:

Zaistnienie wszystkich powyższych przesłanek skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala na zastosowanie zwolnienia.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, iż zwolnienie z podatku przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy dla wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym stanowi wyjątek od zasady określonej w art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy, jaką jest opodatkowanie sprzedaży 23% stawką podatku. W związku z tym powinno być interpretowane ściśle, przede wszystkim zgodnie z literalnym brzmieniem wprowadzających je przepisów.

Powyższe wskazuje, że zwolnieniu od podatku od towarów i usług podlega wyłącznie świadczenie usług w zakresie wynajmowania nieruchomości, po pierwsze o charakterze mieszkalnym, po drugie - na cele mieszkaniowe. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy).

W związku z tym zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Przy czym przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę jak i od podmiotu nabywającego tę usługę. Nie odnosi się również do czasu wynajmowania nieruchomości oraz klasyfikacji statystycznych.

O ile identyfikacja istnienia pozostałych elementów nie stanowi problemu, o tyle zwrócić uwagę należy na cel świadczonej usługi. Realizacja celu wynajmu następuje poprzez wykorzystanie lokalu przez najemcę. Celem innym niż mieszkaniowy jest np. cel krótkotrwałego pobytu o charakterze turystycznym bądź biznesowym. Takie cele realizowane są m.in. przez hotele, pensjonaty, pokoje do wynajęcia dla turystów bądź biznesmenów. Cel mieszkaniowy nie jest związany z chwilowym pobytem, ale z zamieszkaniem, więc stałym interesem życiowym osoby wynajmującej lokal mieszkalny.

W przypadku kiedy cel wynajęcia nieruchomości mieszkalnej będzie związany ze stałym interesem życiowym, wówczas podmiot świadczący na własny rachunek usługę wynajmu, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca posiada dom mieszkalny jednorodzinny, stanowiący osobisty majątek, będący częścią gospodarstwa rolnego, nie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą (nie stanowi majątku trwałego przedsiębiorstwa), który zamierza w okresie najbliższych kilku miesięcy wynająć firmie. W domu mają okresowo zamieszkiwać pracownicy najemcy. Najemca będzie ponosił wszystkie koszty związane z bieżącą eksploatacją nieruchomości. Stronami umowy najmu będzie firma kwaterująca swoich pracowników (najemca).

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego usługi wynajmu będą zatem świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz firmy, która nieruchomość należącą do Wnioskodawcy będzie udostępniać swoim pracownikom, oddelegowanym do pracy w innej miejscowości.

Zatem zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy omawiane zwolnienie znajduje zastosowanie, za podstawę przyjmując kryterium celowościowe, tj. celu mieszkalnego realizowanego przez usługobiorcę oraz oferty usługodawcy. W przedstawionych okolicznościach Wnioskodawca wynajmuje mieszkanie w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych pracowników najemcy. Zatem celem wynajmu jest odpłatne udostępnianie osobom trzecim lokalu mieszkalnego i zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 106 pkt 1 Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Stosownie do art. 106 pkt 4 podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

W myśl § 5 ust. 1 rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), zwane dalej rozporządzeniem, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

Stosownie do § 5 ust. 7 pkt 2 ww. rozporządzenia w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, poza danymi określonymi w ust. 1 pkt 5, wskazuje się również przepis ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku.

Zatem dokumentem potwierdzającym wynajęcie nieruchomości na cele mieszkaniowe będzie wystawiona przez Wnioskodawcę faktura ze wskazaną podstawą prawną zastosowania zwolnienia od podatku wraz z zawartą przez Wynajmującego umową najmu na cele mieszkaniowe.

Reasumując, skoro usługa wynajmu domu będzie świadczona przez Wnioskodawcę na cele zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wynajmującego, to Wnioskodawca będzie mógł korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. W kwestii odpowiedniego udokumentowania celu wynajmu nieruchomości wskazać należy, że winien on wynikać z wystawionej faktury ze wskazaną podstawą prawną zastosowania zwolnienia od podatku oraz z zawartej przez Wynajmującego umowy najmu na cele mieszkaniowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii, czy świadczone przez Niego usługi będą usługami związanymi z zakwaterowaniem wymienionymi w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Zauważyć należy, iż Wnioskodawca wskazał, że świadczone przez Niego usługi wynajmu lokalu - wg stosowanej od dnia 1 stycznia 2011 r., na potrzeby podatku od towarów i usług, Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.) - należą do grupowania PKWiU - 68.20.11.0 - wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi własnymi lub dzierżawionymi.

Stosownie do Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS z 2005 r. Nr 1, poz. 11), zgodnie z zasadami metodycznymi klasyfikacji zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby, usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. W przypadku jakichkolwiek trudności w ustaleniu właściwego grupowania, może zwrócić się do Urzędu Statystycznego Zatem, tut. Organ nie jest Organem uprawnionym do dokonywania klasyfikacji statystycznych oraz weryfikacji prawidłowości zaklasyfikowania przez podatnika danego wyrobu bądź usługi do właściwego grupowania.

Tut. Organ wskazuje, że w załączniku nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług pod poz. 163 wymienione zostały usługi związane z zakwaterowaniem (PKWiU - grupa 55).

Skoro jednak Wnioskodawca wskazał, iż świadczone przez Niego usługi mieszczą się w grupowaniu 68.20.11.0, to nie są one usługami zakwaterowania sklasyfikowanymi w grupowaniu 55 PKWiU.

Zatem Wnioskodawca nie będzie świadczył usług związanych z zakwaterowaniem wymienionych w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy kwestii wynajmu domu mieszkalnego na cele mieszkaniowe firmie, która udostępni dom swoim pracownikom, świadczenia przez Wnioskodawcę usług związanych z zakwaterowaniem i sposobu dokumentowania usług wynajmu domu na cele mieszkaniowe.

Kwestia związana z wynajmem domu mieszkalnego pośrednikowi, który dalej będzie podnajmował nieruchomość, została rozstrzygnięta interpretacją indywidualną nr IPTPP4/443-76/11-5/OS.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.