IPTPP4/443-70/13-2/UNR - Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług rozwiązania umowy najmu przed umownym terminem jej wygaśnięcia w zamian za wynagrodzenie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2013 r. (data wpływu 7 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zapłaty z tyt. wcześniejszego rozwiązania umowy najmu z zastosowaniem podstawowej stawki VAT - jest prawidłowe.

W dniu 7 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* prawa do odliczenia podatku VAT przez najemcę, wynikającego z wystawianych przez Wnioskodawcę faktur VAT.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą X w zakresie wynajmu nieruchomości użytkowych. W związku z prowadzoną działalnością X Wnioskodawca (wynajmujący) zawarł umowę najmu pomieszczeń biurowych nr z dnia 28 czerwca 2006 r. (załącznik nr 1 do wniosku) z Y prowadzącą działalność pod firmą yyy (najemca).

Umowa najmu została zawarta na czas określony obejmujący okres od 1 lipca 2006 r. do 31 maja 2016 r. Umowa najmu nie przewidywała możliwości jej wcześniejszego rozwiązania, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w kodeksie cywilnym, nie przewidywała również obowiązku wypłaty żadnych kar umownych ani odszkodowań w sytuacji jej rozwiązania przez którąkolwiek ze stron przed upływem terminu jej obowiązywania.

Z uwagi na trudną sytuację materialną Y wystąpiła do Wnioskodawcy z wnioskiem o rozwiązanie umowy przed umownym terminem jej wygaśnięcia. Wnioskodawca wyraził zgodę na takie wcześniejsze rozwiązanie w zamian za uzyskanie od najemcy zapłaty za świadczenie wcześniejszego rozwiązania umowy.

W tym celu strony podpisały porozumienie z dnia 31 grudnia 2012 r. (załącznik nr 2 do wniosku), na podstawie którego Y zobowiązała się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy co miesiąc w okresie od stycznia 2013 r. do grudnia 2013 r. kwoty wynagrodzenia w wysokości 2.950,00 zł. + podatek VAT w wysokości 23% w zamian za świadczenie wcześniejszego rozwiązania umowy najmu. Strony uzgodniły, że kwota ta zostanie podwyższona o należny podatek VAT, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W porozumieniu strony ustaliły kwotę należną wynajmującemu jako kwotę netto powiększoną o podatek od towarów i usług. Wynajmujący wystawił najemcy fakturę VAT za styczeń 2013 r.

Po wystawieniu przez Wynajmującego pierwszej faktury za styczeń 2013 r. najemca zgłosił pisemny wniosek o dokonanie przez wynajmującego korekty naliczonego podatku VAT w związku z wątpliwościami dotyczącymi możliwości odliczenia podatku VAT przez najemcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zapłata, którą Wnioskodawca otrzyma i otrzymywał będzie co miesiąc przez okres od stycznia 2013 r. do grudnia 2013 r. od Y, stanowiącą wynagrodzenie za świadczenie wcześniejszego rozwiązania umowy najmu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 23% na gruncie ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana płatność z tytułu wyrażenia zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu z Y wynikających z wcześniejszego rozwiązania umowy najmu, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na gruncie ustawy o VAT, ponieważ stanowi wynagrodzenie za świadczone przez wynajmującego usługi.

Poniżej Wnioskodawca przedstawia argumenty na poparcie swojego stanowiska.

Zasady opodatkowania płatności uiszczanej przez jedną stronę na rzecz drugiej z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy najmu, zależą od charakteru tej płatności uzgodnionego przez strony w zapisach regulujących jej wypłatę w zawartych umowach/porozumieniach. W zależności od woli kontrahentów, płatności tego rodzaju mogą stanowić np. odszkodowanie/rekompensatę za poniesione szkody związane z przedterminowym rozwiązaniem umowy. Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż odszkodowanie czy rekompensata jest zobowiązaniem jednostronnym, bowiem w związku z otrzymaniem takiej płatności kontrahent nie wykonuje żadnego świadczenia (nie podejmuje żadnego zobowiązania w zamian za otrzymaną kwotę). Kwota odszkodowania ma na celu pokrycie szkód lub utraconych korzyści związanych z określonym zdarzeniem, z tytułu którego następuje wypłata odszkodowania.

Powyższa sytuacja nie ma jednak miejsca w przedstawionym w niniejszym wniosku zdarzeniu przyszłym, w którym wypłata określonej kwoty na rzecz Wnioskodawcy wynika z odrębnego porozumienia i nie ma charakteru jednostronnego. Jednocześnie umowa najmu nie przewidywała obowiązku wypłaty kary umownej czy odszkodowania z tytułu wcześniejszego jej rozwiązania.

Wnioskodawca uważa, iż płatność, którą ma otrzymać od Y, ze względu na jej charakter potwierdzony w uregulowaniach przyjętych w porozumieniu, stanowi wynagrodzenie należne jemu za konkretne zobowiązanie - zgodę na rozwiązanie umowy przed terminem, co spełnia definicję świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT został określony w art. 5 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski. Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT zawiera definicję dostawy towarów, zgodnie z którą za dostawę towarów uznaje się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT definiuje świadczenie usług jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Płatność, którą Wnioskodawca ma otrzymać od Y w oczywisty sposób nie wiąże się z dostawą towarów przez Wnioskodawcę na rzecz Y, gdyż żadna dostawa towarów nie ma miejsca. Płatność ta stanowi natomiast wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług co Wnioskodawca w szczegółach wykazuje poniżej.

Na przesłanki określające kiedy mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu przepisów o podatku VAT wskazał wielokrotnie w swoich orzeczeniach Europejski Trybunał Sprawiedliwości dalej: ETS, przykładowo w wyrokach dotyczących spraw C-I02/86 Apple and Pear, C-16/93 Tolsma, C-174/00 Kennemer Golf, C-210/04 FCE, C-277/05 Societe thermale. Analogiczne przesłanki są rozpatrywane przez polskie sądy administracyjne oraz organy podatkowe przy ocenie danej transakcji z punktu widzenia definicji świadczenia usług na gruncie przepisów o podatku VAT.

Należą do nich:

* określona usługa (świadczenie), wynikająca ze stosunku zobowiązaniowego łączącego strony,

* konkretny podmiot będący beneficjentem tego świadczenia, odnoszący z niego korzyść,

* odpłatność (wynagrodzenie),

* wzajemność świadczeń - bezpośredni związek między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem,

W świetle wskazanych powyżej przepisów ustawy o VAT określających zakres opodatkowania podatkiem VAT świadczenie usług jest pojęciem szerokim. Odniesienie się do pojęcia "świadczenie" sprawia, że świadczeniem usług na gruncie ustawy o VAT jest nie tylko czynienie (facere), ale również i nieczynienie, czy powstrzymanie się od działania (non facere), znoszenie stanu, działania, czynności, czy wreszcie jakiekolwiek inne świadczenie mogące być treścią zobowiązania. Ponieważ ustawa o VAT nie zawiera definicji legalnej "świadczenia", w tym zakresie można odwołać się do cywilistycznego rozumienia tego pojęcia zawartego w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny dalej Kodeks cywilny. W myśl przepisu art. 353 "Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić". Ponadto, przepis § 2 tego artykułu przewiduje, że "świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu". Jednocześnie, zgodnie z Tomem 5 Systemu Prawa Cywilnego "Prawo zobowiązań - część ogólna": "Świadczenie jest to zachowanie się dłużnika zgodne z treścią zobowiązania i czyniące zadość interesowi wierzyciela. Zaspokojenie tego interesu jest celem stosunku zobowiązaniowego" ("System Prawa Cywilnego Tom 5 Prawo Zobowiązań - część ogólna" pod redakcją Ewy Łętowskiej, C.H. Beck Warszawa 2006, str. 172).

Zatem, aby w analizowanej sytuacji można mówić o świadczeniu musi mieć miejsce pewnego rodzaju zachowanie wynajmującego. Na podstawie porozumienia wynajmujący zobowiązuje się do konkretnego zachowania - w zamian za otrzymaną kwotę wynagrodzenia Wnioskodawca wyraża zgodę na rozwiązanie umowy najmu. Niewątpliwie należy uznać, że Wnioskodawca zobowiązuje się do powstrzymania od określonych działań (dochodzenia ewentualnych roszczeń), a zatem ma miejsce świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

b. Konkretny podmiot będący beneficjentem świadczenia, odnoszący z niego korzyść

Zgodnie z przywołanym art. 8 ust. 1 ustawy o VAT odpłatnym świadczeniem usług jest "każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (...)". Oznacza to, że aby doszło do świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o VAT i opodatkowania podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni beneficjent świadczenia, czyli osoba (podmiot) odnosząca z niego korzyści.

Najemca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, gdyż odnosi z tego tytułu określone korzyści w zamian za zapłatę wynagrodzenia zostaje uwolniony od dochodzenia ewentualnych roszczeń przez wynajmującego, które mogłyby wyniknąć z przedterminowego rozwiązania umowy najmu.

Najemca zawierając porozumienie uzyskał realną korzyść w postaci możliwości nie uiszczania czynszu najmu (oraz innych związanych z najmem świadczeń - opłat za media) za dalsze okresy, aż do zakończenia umowy najmu tj. do 31 maja 2016 r., w sytuacji gdy wynajmowany lokal będzie mu zbędny ze względu na zgłoszone trudności finansowe.

c. Odpłatność (wynagrodzenie)

Istnienie odpłatności jest warunkiem objęcia świadczenia usług zakresem opodatkowania VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT (wyjątek stanowią sytuacje określone w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, które nie mają zastosowana w analizowanej sytuacji).

Bezsprzecznie w analizowanym przypadku mamy do czynienia ze świadczeniem odpłatnym, gdyż strony ustaliły w porozumieniu określoną kwotę tytułem wynagrodzenia za świadczenie wykonywane przez Wynajmującego, na rzecz najemcy - zgodę na rozwiązanie umowy najmu przed terminem.

d. Wzajemność świadczeń - bezpośredni związek między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem.

Wzajemność świadczeń w omawianej sytuacji wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego - w zamian za wypłacone wynagrodzenie najemca uzyskuje zgodę na przedterminowe rozwiązanie umowy najmu. Wynajmujący może z kolei na podstawie porozumienia domagać się uzgodnionego świadczenia pieniężnego z tytułu podjętych zobowiązań.

Ponadto, ze względu na wzajemność świadczeń należy uznać, że zapłata świadczenia pieniężnego nie ma charakteru odszkodowania/rekompensat z tytułu jakiejkolwiek poniesionej szkody lub utraconych korzyści, nie ma na celu zadośćuczynienia za wyrządzoną szkodę, lecz stanowi wynagrodzenie za określone zobowiązanie do konkretnego zachowania. Określone w porozumieniu wynagrodzenie nie może być również uznane za karę umowną, ponieważ umowa najmu nie przewidywała wypłaty takiej kary w przypadku odstąpienia od umowy, lecz kwota ta wynika z późniejszych ustaleń stron dokonanych w porozumieniu i jest wypłacana w zamian za konkretne zobowiązania wynajmującego.

Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w analizowanym stanie faktycznym płatność otrzymana od najemcy stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi przez wynajmującego, które powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, a najemca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wydanych przez organy podatkowe interpretacjach w odniesieniu do analogicznego stanu faktycznego.

* interpretacja indywidualna z dnia 5 września 2011 r., sygn. ILPP1 /443-839/11-2/MP: "Zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy najmu) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem została przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

* interpretacja indywidualna z dnia 22 sierpnia 2011 r., sygn. ITPP2/443-830/11/AW: "W przedmiotowej sprawie otrzymane odszkodowanie jest ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez wypłacającego (najemcę nieruchomości), w postaci uzyskania zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu, co stanowi świadczenie wykonane na jego rzecz. Zatem istnieje związek pomiędzy wypłatą należności, a świadczeniem wzajemnym. Wobec powyższego należy uznać, iż w opisanym stanie faktycznym - w świetle regulacji zawartych w powołanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy - mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług"

* interpretacja indywidualna z dnia 27 stycznia 2010 r., sygn. IPPP1/443-11/10-2/AW: "Przedmiotowa czynność stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polegającej na zobowiązaniu się najemcy do wypłaty świadczenia pieniężnego w zamian za odstąpienie od umowy świadczonej przez wynajmującego, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług"

Uzasadniając swoje stanowisko Zainteresowany powołuje również wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej zwany ETS) z dnia 15 grudnia 1993 r. w sprawie Lubbock Fine Co. przeciwko Commissioners of Customs and Excise (C-63/92), w którym ETS stwierdził, że termin "wynajem nieruchomości" użyty na gruncie VI Dyrektywy VAT również dotyczy sytuacji, kiedy najemca rezygnuje z najmu i zwraca nieruchomość jej bezpośredniemu właścicielowi" oraz nie uznał za prawidłowe zastosowanie innych zasad opodatkowania VAT dla wynagrodzenia należnego jednej stronie od drugiej w związku z rezygnacją z najmu niż dla czynszu opłacanego w ramach umowy najmu nieruchomości na gruncie rozpatrywanej sprawy.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska, zgodnie z którym otrzymana płatność od najemcy powinna być potraktowana jako wynagrodzenie za usługę świadczoną przez Wnioskodawcę na rzecz najemcy, polegającą na wyrażeniu zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu oraz zobowiązanie się do zrzeczenia się dochodzenia ewentualnych roszczeń w stosunku do wynajmującego. W związku z powyższym Zainteresowany powinien wystawić fakturę VAT i naliczyć podatek VAT według stawki 23%, a najemcy przysługuje prawo do obniżenia o tę kwotę podatku należnego na podstawie faktury wystawionej przez wynajmującego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Według art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. serii L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Definicja usług zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma szerszy zakres od definicji usługi zawartej w klasyfikacjach statystycznych. Przy definiowaniu "świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W świetle art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zwanej dalej k.c., świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości użytkowych. W związku z prowadzoną działalnością Zainteresowany (wynajmujący) zawarł umowę najmu pomieszczeń biurowych. Umowa najmu została zawarta na czas określony obejmujący okres od 1 lipca 2006 r. do 31 maja 2016 r. Umowa najmu nie przewidywała możliwości jej wcześniejszego rozwiązania, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w kodeksie cywilnym, nie przewidywała również obowiązku wypłaty żadnych kar umownych ani odszkodowań w sytuacji jej rozwiązania przez którąkolwiek ze stron przed upływem terminu jej obowiązywania. Z uwagi na trudną sytuację materialną najemca wystąpił do Wnioskodawcy z wnioskiem o rozwiązanie umowy przed umownym terminem jej wygaśnięcia. Wnioskodawca wyraził zgodę na takie wcześniejsze rozwiązanie w zamian za uzyskanie od najemcy zapłaty za świadczenie wcześniejszego rozwiązania umowy. W tym celu strony podpisały porozumienie, na podstawie którego najemca zobowiązał się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy co miesiąc w okresie od stycznia 2013 r. do grudnia 2013 r. kwoty wynagrodzenia w wysokości 2.950,00 zł. + podatek VAT w wysokości 23% w zamian za świadczenie wcześniejszego rozwiązania umowy najmu. W porozumieniu strony ustaliły kwotę należną wynajmującemu jako kwotę netto powiększoną o podatek od towarów i usług.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie reguluje terminów "kara umowna" i "odszkodowanie". W związku z powyższym, należy się odwołać w tym zakresie do regulacji zawartych w ustawie z dnia ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zagadnienie kar umownych reguluje przepis art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa. Kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, nie wskazano, aby skrócenie terminu trwania umowy wynikało z nienależytego korzystania z przedmiotu dzierżawy przez Wnioskodawcę.

Stosownie do art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie z § 2 tego artykułu w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

W analizowanym przypadku wcześniejsze rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony kolejnej umowy, doprowadziło do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tekst jedn.: zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie było natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez Wnioskodawcę z ciążących na nim obowiązków.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane od Wydzierżawiającego stanowi zatem formę wynagrodzenia za działania Wnioskodawcy, tj. za wyrażenie zgody na odstąpienie od umowy pierwotnej. Wobec powyższego otrzymane wynagrodzenie nie jest odszkodowaniem, ani nie jest też karą umowną. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem Wnioskodawcy a otrzymaniem wynagrodzenia od najemcy.

W ocenie tut. organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi. Wynajmujący otrzymuje określone świadczenie pieniężne w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy (korzyść po stronie wynajmującego).

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż wynagrodzenie, jakie Wnioskodawca otrzymał na podstawie zawartej umowy, jest zapłatą za skrócenie terminu trwania umowy. Wobec powyższego należy uznać, iż w opisanym stanie faktycznym - w świetle regulacji zawartych w powołanym wyżej art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy - mamy do czynienia ze świadczeniem usług za wynagrodzeniem.

Dla przedmiotowych usług świadczonych przez Wnioskodawcę, ustawodawca nie przewidział zwolnienia ani zastosowania preferencyjnych stawek podatku VAT. Tym samym w niniejszym przypadku zastosowanie znajdzie podstawowa stawka podatku VAT w wysokości 23%, w myśl art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy.

W kwestii odszkodowania stanowiącego rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu należy zaznaczyć, ze podobna sprawa była przedmiotem analizy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-63/92). Z rozstrzygnięcia Trybunału wynika, że odszkodowanie stanowiące rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie otrzymana zapłata stanowi wynagrodzenie za wyrażenie zgodny na skrócenie terminu trwania umowy. Zatem, przedmiotowe wynagrodzenie stanowi odpłatność za czynności określone w art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, które to czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT w wysokości 23%, w myśl art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Podkreślenia wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie natomiast powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zapłaty z tyt. wcześniejszego rozwiązania umowy najmu z zastosowaniem podstawowej stawki VAT. Natomiast wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT przez najemcę, wynikającego z wystawianych przez Wnioskodawcę faktur VAT został rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.