IPTPP4/443-696/14-6/OS - Podatek od towarów i usług w zakresie prawa do zwrotu nadwyżki podatku VAT z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2014 r. (data wpływu 22 września 2014 r.), uzupełnionym pismami z dnia 8 grudnia 2014 r. (data wpływu 11 grudnia 2014 r.) oraz z dnia 22 grudnia 2014 r. (data wpływu 29 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwrotu nadwyżki podatku VAT z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwrotu nadwyżki podatku VAT z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismami z dnia 8 grudnia 2014 r. (data wpływu 11 grudnia 2014 r.) oraz z dnia 22 grudnia 2014 r. (data wpływu 29 grudnia 2014 r.) w zakresie doprecyzowania opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Stowarzyszenie działa na rzecz dzieci i młodzieży, szczególnie na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, z autyzmem, z rodzin patologicznych, niewydolnych wychowawczo oraz z rodzin dotkniętych długotrwałym bezrobociem.

Stowarzyszenie posiada osobowość prawną - wpis do rejestru sądowego.

Stowarzyszenie działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach.

Celem stowarzyszenia jest m.in.:

Powyższe cele realizowane są poprzez wyjazdy edukacyjne dla dzieci i młodzieży, organizowanie zbiórek żywności i rozdzielanie jej na rzecz potrzebujących, organizowanie konferencji promujących działalność stowarzyszenia i celów, którymi się ono zajmuje. Stowarzyszenie prowadzi dom samopomocy dla osób upośledzonych umysłowo i chorych psychicznie w budynku wynajmowanym na podstawie umowy na 20 lat.

W domu samopomocy stowarzyszenie będzie przeprowadzało remont kapitalny, który zostanie dofinansowany przez fundację z Danii. Fundacja duńska przekaże środki na remont ale w kwotach netto bez podatku VAT.

W najbliższym czasie stowarzyszenie zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w budynku samopomocy. Działalność będzie polegała na sprzedaży przyborów szkolnych i książek dla dzieci, sprzedaży prac wykonanych przez podopiecznych w trakcie zajęć terapeutycznych, planowane jest również świadczenie usług najmu polegające na wynajmie sal na różne cele podmiotom zainteresowanym, usługi wynajmu sali mogą być świadczone zarówno na rzecz instytucji (np. Urząd Miasta, inne stowarzyszenia) jak też na rzecz osób fizycznych.

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej stowarzyszenie zamierza zarejestrować się jako podatnik podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu z dnia 8 grudnia 2014 r. Wnioskodawca wskazał, iż:

1. Faktury dotyczące zakupionych towarów i usług w związku z remontem domu samopomocy będą wystawiane na Stowarzyszenie, czyli na Wnioskodawcę.

2. Towary i usługi zakupione z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu. Tak jak podano we wniosku o wydanie interpretacji stowarzyszenie w budynku samopomocy prowadzi swoją działalność statutową czyli niepodlegającą opodatkowaniu oraz zamierza w tym samym budynku rozpoczęcie działalności gospodarczej w zakresie handlu artykułami przemysłowymi oraz wynajmu pomieszczeń, która będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej.

3. Przeprowadzany remont będzie dotyczył całego budynku, będą remontowane ściany, podłoga, sufity. Do prac remontowych będą potrzebne, panele, cement, zaprawy klejowe, farby i tym podobne materiały. Zapłata za usługi remontowe będzie dotyczyła całej wykonanej usługi. Niemożliwym będzie określenie kwot naliczonego podatku związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i z czynnościami w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Obiektywnie oceniając nie jest możliwe określenie kwot podatku naliczonego, które będą związane z działalnością opodatkowaną lub niepodlegającą opodatkowaniu, tym bardziej, że dotyczy to oceny proporcji sprzedaży dopiero w przyszłości.

4. W składanym wniosku o wydanie interpretacji podkreślono, że stowarzyszenie dopiero zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej. W chwili obecnej niemożliwe jest określenie wysokości osiąganego obrotu z prowadzonej działalności gospodarczej. Dlatego też nie może określić procentowej proporcji udziału rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo Wnioskodawca przewiduje, że przychody opodatkowane w stosunku do wszystkich przychodów mogą w przyszłości osiągnąć udział ok. 10 - 20%. Poziom tych przychodów należy jednak traktować jako zdarzenie przyszłe i niepewne.

W uzupełnieniu z dnia 22 grudnia 2014 r. Wnioskodawca wskazał, że towary i usługi nabywane przez wnioskodawcę w związku z remontem domu samopomocy będą służyły do wykonania remontu pomieszczeń. Według art. 3 ust. 8 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414 z późn. zm. przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Dokonywane prace w domu pomocy nie będą więc służyły wytworzeniu nieruchomości w rozumieniu art. 2 pkt 14a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy stowarzyszeniu będzie przysługiwało prawo zwrotu nadwyżki podatku VAT z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy, jeżeli prowadzi ono oprócz działalności statutowej także działalność gospodarczą na niewielką skalę.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zgodnie z tym przepisem prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy podatek ten zawarty jest w towarach lub usługach, których nabycie związane jest z czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki tzn. odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Stowarzyszenie zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży towarów i wynajmu sal, będzie to działalność opodatkowana. Ponadto stowarzyszenie będzie prowadziło swoją działalność statutową dla której zostało powołane i będzie to działalność niepodlegająca opodatkowaniu.

W sytuacji, gdy działalność gospodarcza będzie prowadzona w tym samym budynku co działalność statutowa stowarzyszenia nie będzie możliwe określenie, które wydatki dotyczące remontu budynku będą dotyczyły czynności opodatkowanych a które czynności niepodlegających opodatkowaniu. Trudno bowiem będzie ustalić jaka wartość cementu, paneli, farb i innych materiałów będzie dotyczyła działalności gospodarczej (opodatkowanej) a jaka działalności statutowej (nie podlegającej opodatkowaniu) skoro obydwie działalności będą funkcjonowały w jednym budynku. Z całą pewnością wydatki związane z remontem domu samopomocy będą związane z czynnościami opodatkowanymi, ponieważ w budynku tym będzie prowadzona działalność gospodarcza tym samym spełniony zostanie warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy.

W przypadku podatku naliczonego wynikającego z wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami niepodlegającymi podatkowi, których nie można jednoznacznie przypisać do jednego rodzaju działalności stowarzyszenie ma prawo do odliczenia pełnego podatku VAT.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w uchwale 7 sędziów NSA w Warszawie z dnia 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 9/10, gdzie Sąd wskazał: w świetle przepisów art. 86 ust. 1 oraz art. 90 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie mogą wpłynąć na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu art. 90 ust. 3 powołanej wyżej ustawy.

Podsumowując, jeśli stowarzyszenie rozpocznie działalność gospodarczą w budynku w którym jest prowadzona działalność statutowa niepodlegająca opodatkowaniu VAT, zarejestruje się jako czynny podatnik podatku od towarów i usług i z tytułu tej działalności będzie wykonywało czynności opodatkowane to będzie mu przysługiwało prawo do zwrotu podatku VAT z tytułu poniesionych wydatków związanych z remontem domu samopomocy w 100%.

W uzupełnieniu z dnia 8 grudnia 2014 r. Wnioskodawca wskazał, iż podtrzymuje swoje stanowisko określone we wniosku pierwotnym.

W uzupełnieniu z dnia 22 grudnia 2014 r. Wnioskodawca wskazał, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z tym przepisem prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy podatek ten zawarty jest w towarach lub usługach, których nabycie związane jest z czynnościami opodatkowanymi.

Przepis art. 87 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług mówi, że w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa art. 86 ust. 2 jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu na rachunek bankowy.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenie kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

W sytuacji gdy podatnik dokonuje zarówno czynności opodatkowanych, zwolnionych jak i niepodlegających opodatkowaniu zobowiązany jest do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot związanych ze sprzedażą opodatkowaną, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Stosowanie proporcji według zasad wskazanych w art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług jest możliwe tylko do zakupów związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną.

Zasady te nie mają jednak zastosowania do zakupów związanych ze sprzedażą zarówno opodatkowaną, jak i niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

W przypadku podatku naliczonego wynikającego z wydatków związanych tylko z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami niepodlegającymi podatkowi, których nie da się jednoznacznie-przypisać do jednej z tych kategorii czynności, podatnik nie stosuje odliczenia częściowego wedle proporcji określonej na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz odliczenie pełne. Wartość czynności niepodlegających w ogóle opodatkowaniu nie wchodzi bowiem do sumy wartości obrotów ustalanych dla potrzeb liczenia proporcji sprzedaży. Potwierdzenie takiego stanowiska znalazło się w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 października 2011 r. (sygn. akt IFPS 9/10).

Stowarzyszenie w budynku samopomocy, w którym będzie prowadzona działalność gospodarcza oraz działalność statutowa będzie przeprowadzało remont całego budynku, będą m.in. remontowane ściany, podłoga, sufity. Zakupy potrzebnych materiałów będą dokonywane globalnie dla całego budynku. Zapłata za usługi remontowe będzie dotyczyła całej wykonanej usługi. Niemożliwym będzie określenie kwot naliczonego podatku związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jaki z czynnościami w związku z którymi takie prawo nie przysługuje ponieważ nie podlegają VAT.

Wnioskodawca uważa, że jeśli w budynku samopomocy będzie prowadzona działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem od towarów i usług oraz działalność stowarzyszenia realizująca cele statutowe, która nie podlega opodatkowaniu to podatek od towarów i usług związany z wydatkami dotyczącymi przeprowadzonego remontu w całości będzie podlegał odliczeniu i stowarzyszeniu będzie przysługiwało prawo do zwrotu tego podatku. Warunkiem uzyskania takiego zwrotu będzie zgłoszenie rejestracyjne Wnioskodawcy jako czynnego podatnika VAT dokonane przed rozpoczęciem remontu budynku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jak wskazano powyżej najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi podatku VAT realizację prawa do odliczenia jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jednocześnie oceny czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według art. 34 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.), stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą, według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach. Dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków.

Ww. przepis art. 86 ust. 1 ustawy stanowi generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego i jest uzupełniony regulacjami zawartymi w art. 90 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy - w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Według art. 90 ust. 2 ustawy - jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Na mocy art. 90 ust. 3 ustawy - proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Zgodnie z art. 90 ust. 4 ustawy - proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

W myśl art. 90 ust. 9a ustawy - przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku.

Należy zauważyć, że przepisy art. 90 ust. 1-3 ustawy stanowią odzwierciedlenie art. 173 i art. 174 Dyrektywy 2006/112/WE (poprzednio art. 17 ust. 5 i art. 19 VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej - ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz.Urz.UE.L Nr 145, str. 1, z późn. zm.).

W wyroku w sprawie Portugal Telecom SGPS SA. (C-496/11 26 września 2012 r.) TSUE zauważył, że jeżeli towary i usługi są wykorzystywane przez podmiot w celu dokonywania jednocześnie transakcji gospodarczych dających prawo do odliczenia i transakcji gospodarczych niedających prawa do odliczenia, odliczenie jest dopuszczalne jedynie w części VAT, który jest proporcjonalny do kwoty przypadającej na pierwsze transakcje i krajowy organ podatkowy może przewidzieć jedną z metod ustalania prawa do odliczenia wymienionych w rzeczonym art. 17 ust. 5 VI Dyrektywy. Jeżeli towary i usługi są jednocześnie wykorzystywane do działalności gospodarczej i działalności niegospodarczej, art. 17 ust. 5 VI Dyrektywy nie znajduje zastosowania, a metody odliczenia i podziału są określane przez państwa członkowskie, które przy wykonywaniu tego prawa powinny uwzględniać cel i systematykę VI Dyrektywy i w tym celu przewidzieć metodę obliczania rzeczywiście odzwierciedlającą część wydatków faktycznie przypadających odpowiednio na każdy z tych dwóch rodzajów działalności.

W kontekście omawianej sprawy należy również zwrócić uwagę na orzeczenie TSUE z 13 marca 2008 r. w sprawie Securenta (C-437/06), gdzie wskazano, że: "Podatek naliczony od wydatków poniesionych przez podatnika nie może uprawniać do odliczenia w zakresie, w jakim dotyczy działalności, która ze względu na brak jej gospodarczego charakteru nie należy do zakresu stosowania szóstej dyrektywy. (...) w przypadku, gdy podatnik wykonuje równocześnie działalność gospodarczą, opodatkowaną lub zwolnioną z podatku, i działalność niemającą charakteru gospodarczego, nienależącą do zakresu stosowania szóstej dyrektywy, odliczenie podatku naliczonego od wydatków związanych z emisją akcji i nietypowych cichych udziałów jest dopuszczalne tylko w takim zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej dyrektywy" (pkt 30-31 ww. wyroku TSUE).

Ponadto, w wyroku z 12 lutego 2009 r. w sprawie C 515/07, Vereniging Noordelijke Land-en Tuinbouw Organisatie przeciwko Staatssecretaris van Financiën, TSUE wskazał, że: "Z rozważań tych wynika, że, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 38 opinii, art. 6 ust. 2 lit. a dyrektywy nie może być traktowany jako ustanawiający zasadę, zgodnie z którą czynności, które nie są objęte zakresem zastosowania podatku VAT można uznać za czynności wykonywane «w celach innych» niż związane z działalnością gospodarczą w rozumieniu tego przepisu. Taka wykładnia pozbawiłaby bowiem sensu art. 2 ust. 1 tejże dyrektywy. Należy ponadto podkreślić, że w odróżnieniu od ww. sprawy Charles i Charles-Tijmens, która dotyczyła nieruchomości zaliczonej do aktywów przedsiębiorstwa, zanim została częściowo przeznaczona do celów prywatnych, z definicji niemających nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika, obecna sprawa przed sądem krajowym dotyczy czynności VNLTO niebędących czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, polegających na obronie ogólnych interesów członków tego stowarzyszenia, których nie można w tym przypadku uznać za niezwiązane z działalnością, skoro stanowią one główny przedmiot działalności tego stowarzyszenia. W związku z tym na pierwsze pytanie należy odpowiedzieć w ten sposób, że art. 6 ust. 2 lit. a i art. 17 ust. 2 dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie mają one zastosowania do wykorzystywania towarów i usług zaliczonych do aktywów przedsiębiorstwa do celów realizacji czynności innych niż podlegające opodatkowaniu czynności podatnika, a VAT podlegający zapłaceniu z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących takich czynności nie podlega odliczeniu" (pkt 38-40 ww. wyroku TSUE).

Skoro zatem przepis art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi odzwierciedlenie art. 17 ust. 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 173 Dyrektywy 2006/112/WE), to faktycznie nie może mieć on zastosowania do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT. W konsekwencji należy stwierdzić, że podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT zarówno w części, która jest związana ze sprzedażą zwolnioną, jak również w odniesieniu do tej części, która związana jest z czynnościami będącymi poza systemem VAT.

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.

Z uwagi na brzmienie cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że obowiązkiem Wnioskodawcy jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Wnioskodawca ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku do czynności podlegających opodatkowaniu i czynności niepodlegających opodatkowaniu.

W odniesieniu do stosowanej metody wyodrębnienia podatku należy wskazać, że sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, winien mieć charakter obiektywny, determinowany okolicznościami sprawy. Wybór metody wyodrębnienia kwot podatku naliczonego należy wyłącznie do obowiązków Wnioskodawcy. Ważne jest jedynie by przyjęta metoda stanowiła właściwe odzwierciedlenie odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi. Jednakże należy podkreślić, że wyłącznie Wnioskodawca znający specyfikę, organizację i podział pracy w swojej jednostce jest w stanie wyodrębnić część podatku naliczonego, związaną z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, a nie organ podatkowy w trybie interpretacji indywidualnej.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że Wnioskodawca jest zobowiązany do przyjęcia przy odliczeniu podatku VAT naliczonego obiektywnego kryterium (np. klucza inwestycyjnego bądź transakcyjnego) zapewniającego, że obliczenie proporcji pomiędzy działalnością gospodarczą a działalnością niemającą charakteru gospodarczego będzie obiektywnie odzwierciedlało część wydatków faktycznie przypadającą odpowiednio na każdy z tych rodzajów działalności. Zatem możliwe jest zastosowanie jakiegokolwiek sposobu rozdziału dokonanych zakupów towarów i usług pod warunkiem jednak, że gwarantuje on najdokładniejsze ustalenie kwoty podatku naliczonego do odliczenia (vide: wyrok TSUE w sprawie C-511/10 - pkt 23 i 24).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi.

W sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.

Należy jednakże podkreślić, że przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Dotyczą zatem czynności podlegających opodatkowaniu (opodatkowanych i zwolnionych). Natomiast nie dotyczą czynności, których wykonanie nie powoduje konsekwencji podatkowych, gdyż nie podlegają one przepisom ustawy. Tym samym wartość czynności niepodlegających opodatkowaniu nie powinna być uwzględniana w kalkulacji proporcji.

Fakt ten nie stanowi jednakże przesłanki do przyznania prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykonywaniem czynności niepodlegających opodatkowaniu. Oznacza to jedynie, że czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT znajdują się poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług oraz ich wykonywanie, nie może stanowić podstawy do realizowania przewidzianych w niej praw. W odniesieniu bowiem do zakupów towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, zwolnionymi od podatku i niepodlegającymi opodatkowaniu, proporcję tę należy stosować wyłącznie do tej części podatku naliczonego, która będzie związana z działalnością gospodarczą, tj. z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT oraz zwolnionymi od podatku. Należy bowiem mieć na uwadze, że prawo do odliczenia podatku naliczonego występuje wyłącznie - zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 86 ust. 1 ustawy - w części związanej z czynnościami opodatkowanymi.

Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE wynika, że aby podmiot miał prawo do odliczenia VAT, musi on być podatnikiem w rozumieniu przepisów dyrektywy, a po drugie towary i usługi powinny być używane do celów transakcji podlegających opodatkowaniu (zob. np. wyrok z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-137/02, pkt 24). Dostawa towarów, jak i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu, o ile są wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług, działającego w tym charakterze.

Z wniosku wynika, że Stowarzyszenie działa na rzecz dzieci i młodzieży, szczególnie na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, z autyzmem, z rodzin patologicznych, niewydolnych wychowawczo oraz z rodzin dotkniętych długotrwałym bezrobociem. W domu samopomocy stowarzyszenie będzie przeprowadzało remont kapitalny, który zostanie dofinansowany przez fundację z Danii. Fundacja duńska przekaże środki na remont ale w kwotach netto bez podatku VAT. W najbliższym czasie stowarzyszenie zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w budynku samopomocy. Działalność będzie polegała na sprzedaży przyborów szkolnych i książek dla dzieci, sprzedaży prac wykonanych przez podopiecznych w trakcie zajęć terapeutycznych, planowane jest również świadczenie usług najmu polegające na wynajmie sal na różne cele podmiotom zainteresowanym, usługi wynajmu sali mogą być świadczone zarówno na rzecz instytucji (np. Urząd Miasta, inne stowarzyszenia) jak też na rzecz osób fizycznych. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej stowarzyszenie zamierza zarejestrować się jako podatnik podatku od towarów i usług. Faktury dotyczące zakupionych towarów i usług w związku z remontem domu samopomocy będą wystawiane na Wnioskodawcę. Towary i usługi zakupione z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu. Wnioskodawca przewiduje, że przychody opodatkowane w stosunku do wszystkich przychodów mogą w przyszłości osiągnąć udział ok. 10 - 20%. Wnioskodawca wskazał, że towary i usługi nabywane przez Wnioskodawcę w związku z remontem domu samopomocy będą służyły do wykonania remontu pomieszczeń. Dokonywane prace w domu pomocy nie będą więc służyły wytworzeniu nieruchomości w rozumieniu art. 2 pkt 14a ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem w tak przedstawionym opisie sprawy, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy, wyłącznie w części, w jakiej towary i usługi nabyte na remont budynku będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a istnienie tego prawa determinowane będzie faktycznym wykorzystaniem towarów i usług na cele działalności gospodarczej - opodatkowanej VAT. Tym samym jeśli wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad należnym Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do zwrotu nadwyżki podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, prawo do odliczenia podatku i zwrotu nadwyżki podatku VAT z tytułu ponoszenia kosztów remontu domu samopomocy, związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT oraz czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem - przysługuje wyłącznie w części związanej z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Wobec powyższego, oceniając stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przysługuje mu prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Dodatkowo tut. Organ zwraca uwagę, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na opisie sprawy, w którym jednoznacznie wskazano, iż dokonywane prace w domu pomocy nie będą służyły wytworzeniu nieruchomości w rozumieniu art. 2 pkt 14a ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe zostało przyjęte jako element przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego i nie było przedmiotem oceny. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).