IPTPP4/443-636/14-2/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 sierpnia 2014 r. (data wpływu 2 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy udzielenie świadczenia z pomocy społecznej przyznanego decyzją administracyjną, przy częściowej odpłatności, jest sprzedażą w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy udzielenie świadczenia z pomocy społecznej przyznanego decyzją administracyjną, przy częściowej odpłatności, jest sprzedażą w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie organizuje usługi pomocy społecznej, m.in. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania wnioskodawcy jak również wydaje posiłki.

W związku z powyższym MOPR w wyniku prowadzonego postępowania wydaje decyzje administracyjną, na mocy której przyznaje wnioskodawcy świadczenie niepieniężne na podstawie art. 36 ust. 2 lit. j oraz lit. l ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.). W szczególnych przypadkach, gdy wnioskodawca uzyskuje dochód przewyższający określone ustawowo kryterium dochodowe, ponosi on częściową odpłatność za przyznane świadczenie. Wysokość zobowiązania, jakie z własnych środków pokrywa korzystający z pomocy określa, w przypadku usług opiekuńczych Uchwała Rady Miasta z dn.....nr....ws. zasad przyznawania i odpłatności za usługi świadczone w ramach pomocy społecznej (Dz. Urz. Woj. poz. 3813). Analogicznie wygląda sytuacja udzielania pomocy niepieniężnej w formie posiłku. W sytuacji, gdy wnioskodawca przewyższa kryterium dochodowe ponosi on odpłatność za wydany posiłek. Wysokość ponoszonej odpłatności określa Uchwała Rady Miasta...z dn.......nr.......

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy udzielenie niepieniężnego świadczenia z pomocy społecznej określonego w art. 36 ust. 2 lit. j oraz lit. l ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.) przyznanego decyzją administracyjną, przy częściowej odpłatności w zależności od osiąganego dochodu jest sprzedażą w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro przyznane świadczenie z art. 36 pkt 2 lit. j oraz l) ustawy o pomocy społecznej jest świadczeniem niepieniężnym, to a simili przyznanie ww. świadczenia nie można traktować jako sprzedaż.

Dodatkowo, zdaniem MOPR, częściowa odpłatność za świadczenia nie wypełnia definicji sprzedaży, gdyż sprzedaż w swej istocie łączy się z przekazaniem przez kupującego kwoty odpowiadającej wartości sprzedawanego przedmiotu, a w tym przypadku świadczeniobiorca uiszcza kwotę proporcjonalną do osiągniętego kryterium dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez sprzedaż - w myśl art. 2 pkt 22 ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy o VAT - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług - zgodnie z art. 8 ust. 1 - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z powyższego wynika, że pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), świadczeniami z pomocy społecznej są świadczenia niepieniężne, takie jak m.in. posiłek (art. 36 ust. 2 lit. j), usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania (art. 36 ust. 2 lit. l).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca organizuje usługi pomocy społecznej, m.in. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania wnioskodawcy jak również wydaje posiłki.

W związku z powyższym Wnioskodawca w wyniku prowadzonego postępowania wydaje decyzje administracyjną, na mocy której przyznaje wnioskodawcy świadczenie niepieniężne na podstawie art. 36 ust. 2 lit. j oraz lit. l ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. W szczególnych przypadkach, gdy wnioskodawca uzyskuje dochód przewyższający określone ustawowo kryterium dochodowe, ponosi on częściową odpłatność za przyznane świadczenie. Wysokość zobowiązania, jakie z własnych środków pokrywa korzystający z pomocy określa, w przypadku usług opiekuńczych Uchwała Rady Miasta ws. zasad przyznawania i odpłatności za usługi świadczone w ramach pomocy społecznej. Analogicznie wygląda sytuacja udzielania pomocy niepieniężnej w formie posiłku. W sytuacji, gdy wnioskodawca przewyższa kryterium dochodowe ponosi on odpłatność za wydany posiłek. Wysokość ponoszonej odpłatności określa Uchwała Rady Miasta.

Z powyższego wynika, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie (wydanie posiłku, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania), które jest wykonywane z nakazu organu władzy (decyzja administracyjna) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności.

Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone decyzją administracyjną czynności na rzecz konkretnej osoby, która za te czynności dokonuje opłaty w określonej wysokości. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy), należy uznać je za świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług.

Fakt, iż Wnioskodawca realizuje te usługi na podstawie decyzji administracyjnych nie jest jednoznaczny z tym, że automatycznie zostaje wyłączony z zakresu podatku VAT. W ocenie tut. organu istotnym jest to, że decyzje administracyjne orzekają jedynie w danej sprawie w stosunku do konkretnej osoby. Zatem działanie Wnioskodawcy obejmujące wydanie decyzji administracyjnej rozstrzygającej w jakiej formie zostanie przyznane świadczenie na rzecz podopiecznego, jest czym innym niż sama realizacja tego świadczenia, która stanowi niewątpliwie czynność cywilnoprawną.

Natomiast, w przedmiotowej sprawie zachodzi związek pomiędzy uiszczanymi opłatami a zobowiązaniem się Wnioskodawcy do wykonania określonych czynności. Tym samym uiszczane opłaty są niczym innym jak wynagrodzeniem wnoszonym na poczet świadczenia usług dokonywanych przez Wnioskodawcę.

Bez znaczenia dla oceny charakteru tych świadczeń jako usług pozostaje fakt, iż wnoszona odpłatność nie odpowiada całkowitej wartości świadczenia. Wskazać należy, iż czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna.

Zatem pobierane przez Wnioskodawcę opłaty za wydanie posiłku oraz usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, stanowią zapłatę za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Tym samym, świadczenie przez Wnioskodawcę usług za odpłatnością stanowi, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, czynność podlegającą opodatkowaniu.

Zgodnie z ww. art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług. Zatem udzielenie świadczeń z pomocy społecznej określonych w art. 36 ust. 2 lit. j oraz lit. l ustawy o pomocy społecznej, które - jak wyżej stwierdzono - stanowią świadczenie przez Wnioskodawcę usług za odpłatnością, stanowi sprzedaż w rozumieniu ww. przepisu art. 2 pkt 22 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.