IPTPP4/443-294/14-4/UNR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2014 r. (data wpływu 17 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 lipca 2014 r. (data wpływu 4 lipca 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z posesji należących do osób prywatnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z posesji należących do osób prywatnych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 2 lipca 2014 r. w zakresie doprecyzowania opisu zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe. (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Gmina jest czynnym i zarejestrowanym płatnikiem podatku VAT (numer identyfikacji podatkowej XXX nadany decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 10 stycznia 2005 r.) realizującym na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) zadnia gminy. Gmina zamierza w 2014 r. dofinansować prace polegające na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy z posesji należących do osób prywatnych, wyłącznie dla wyrobów zmagazynowanych na terenie tych posesji. Dofinansowanie będzie obejmowało koszty związane z przygotowaniem do transportu, transportem i utylizacją wyrobów zawierających azbest. Dofinansowanie będzie możliwe po uzyskaniu przez Gminę dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (do 99% kosztów kwalifikowanych). Pozostałe koszty będą stanowiły środki własne właścicieli posesji (min. 1%). Szczegółowe zasady określa uchwała nr.... Rady Gminy z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu dofinansowania zadań z zakresu usuwania i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest z terenu gminy (Dziennik Urzędowy Województwa z 2012 r., poz. 2141). Podstawowym celem przedsięwzięcia jest trwałe unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest zlokalizowanych na terenie gminy. W związku z powyższym Gmina zamierza wystąpić z wnioskiem do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o uzyskanie dotacji w zakresie usuwaniu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy.

W piśmie z dnia 2 lipca 2014 r. Wnioskodawca wskazał, że faktury dokumentujące wydatki poniesione w związku z realizacją projektu zostaną wystawione na Gminę.

Wysokość wpłaty, której dokonają mieszkańcy będzie uzależniona od ilości wyrobów zawierających azbest odebranych z terenu posesji oraz od wysokości dofinansowania uzyskanego przez Gminę ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wpłata jest obowiązkowa i będzie musiała pokryć koszt udziału własnego w projekcie. Zakładana wysokość wpłaty to nie mniej niż 1% całkowitych kosztów związanych z przygotowaniem do transportu, transportem i utylizacją wyrobów zawierających azbest z terenu posesji. Udział mieszkańca w realizowanym przedsięwzięciu uzależniony jest od dokonania wpłaty. Tytułem udziału w kosztach zadania mieszkaniec dokonał wpłaty kwoty 100,00 zł przed przystąpieniem do projektu. Kwota ta zostanie skorygowana i rozliczona po zrealizowaniu projektu i ustaleniu rzeczywistych kosztów realizacji zadania. Mieszkaniec, który nie dokona wpłaty nie będzie brał udziału w projekcie i wyroby zawierające azbest nie zostaną odebrane z jego posesji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gminie wykonującej w oparciu o ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) zadania własne, będzie przysługiwało prawo do odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy z posesji należących do osób prywatnych.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Gmina nie będzie mogła w żaden sposób odzyskać poniesionego ostatecznie kosztu podatku VAT z powodu braku związku zakupionych usług dotyczących realizacji zadania z wykonanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Gmina wykonuje następujące czynności opodatkowane podatkiem VAT: dostawa wody, oczyszczanie ścieków, gospodarka nieruchomościami (użytkowanie wieczyste, wynajem, sprzedaż). Gmina zamierza przystąpić do realizacji zadania polegającego na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy z posesji należących do osób prywatnych i z tego tytułu nie będzie czerpała żadnych dochodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do treści art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7 (niewystępujących w przedmiotowej sprawie).

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej i związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca, będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, zamierza w 2014 r. dofinansować prace polegające na usuwaniu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy z posesji należących do osób prywatnych, wyłącznie dla wyrobów zmagazynowanych na terenie tych posesji. Dofinansowanie będzie obejmowało koszty związane z przygotowaniem do transportu, transportem i utylizacją wyrobów zawierających azbest. Dofinansowanie będzie możliwe po uzyskaniu przez Gminę dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (do 99% kosztów kwalifikowanych). Pozostałe koszty będą stanowiły środki własne właścicieli posesji (min. 1%). Faktury dokumentujące wydatki poniesione w związku z realizacją projektu zostaną wystawione na Wnioskodawcę. Wysokość wpłaty, której dokonają mieszkańcy będzie uzależniona od ilości wyrobów zawierających azbest odebranych z terenu posesji oraz od wysokości dofinansowania uzyskanego przez Gminę ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wpłata jest obowiązkowa i będzie musiała pokryć koszt udziału własnego w projekcie. Zakładana wysokość wpłaty to nie mniej niż 1% całkowitych kosztów związanych z przygotowaniem do transportu, transportem i utylizacją wyrobów zawierających azbest z terenu posesji. Udział mieszkańca w realizowanym przedsięwzięciu uzależniony od dokonania wpłaty. Tytułem udziału w kosztach zadania mieszkaniec dokonał wpłaty kwoty 100,00 zł przed przystąpieniem do projektu. Kwota ta zostanie skorygowana i rozliczona po zrealizowaniu projektu i ustaleniu rzeczywistych kosztów realizacji zadania. Mieszkaniec, który nie dokona wpłaty nie będzie brał udziału w projekcie i wyroby zawierające azbest nie zostaną odebrane z jego posesji.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przepisu art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnosząc się do wydatków ponoszonych na usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest z posesji należących do osób prywatnych, należy zauważyć, że wpłacana przez mieszkańców wpłata będzie stanowić współudział w finansowaniu inwestycji polegającej na usunięciu i utylizacji wyrobów zawierających azbest. Wysokość tej wpłaty będzie stanowić 1% wartości kosztów usunięcia wyrobów zawierających azbest z danej posesji. Faktura za usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest będzie wystawiona na Gminę. Wpłata ma charakter obowiązkowy, a brak wpłaty spowoduje wykluczenie mieszkańca z udziału w projekcie. Realizacja inwestycji będzie uzależniona od dokonanych wpłat przez mieszkańców.

Kwestią podlegającą ocenie w niniejszej sprawie jest ustalenie czy odbiór i utylizacja wyrobów zawierających azbest jest czynnością odpłatną bądź nieodpłatną.

Odnosząc się do przedstawionych okoliczności sprawy przede wszystkim należy zaznaczyć, iż określony w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy zakres opodatkowania tym podatkiem obejmuje odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług. Jak już uprzednio wskazano pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Należy podkreślić, że aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towarów lub usługodawcą a odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem i przekazanym za nie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dana czynność, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dokonującego dostawy lub świadczącego usługę.

Odnosząc się do przedstawionego stanu sprawy należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata. Wyjątkiem polegającym na tym, że faktura dokumentuje zapłatę jest faktura dokumentująca uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług, natomiast w pozostałych przypadkach faktura zawsze dokumentuje czynność, a nie płatność. W przedmiotowej sprawie czynnością jakiej Gmina dokona na rzecz mieszkańca, będzie usunięcie i utylizacja wyrobów zawierających azbest, na poczet wykonania której Gmina pobiera określoną opłatę w wysokości 1% kosztów ww. usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest.

Z powyższego wynika więc, że kwoty uiszczane przez mieszkańców na poczet wykonania przez Gminę przedmiotowych czynności stanowią zaliczki, w związku z otrzymaniem których po stronie Gminy powstaje obowiązek podatkowy. W związku z powyższym dokonywane przez mieszkańców wpłaty dotyczyć będą usług usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest.

Powyższe zatem wskazuje, że świadczenia, co do których zobowiązał się Wnioskodawca w ramach realizacji przedmiotowego projektu stanowić będą odpłatne świadczenie, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie stwierdzić zatem należy, iż Wnioskodawca z tytułu ww. czynności jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a czynności te stanowić będą odpłatne świadczenie usług, które - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Zarówno w treści ustawy jak i przepisach wykonawczych do ustawy dla niektórych czynności przewidziano możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Jednakże ani w ustawie o podatku od towarów i usług ani w rozporządzeniach wykonawczych do niej, usługi wykonywane przez Wnioskodawcę nie zostały wskazane jako korzystające ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

W konsekwencji powyższego, przyjąć należy, iż usługi zakupione w ramach realizacji przedmiotowego projektu związane z usunięciem i utylizacją wyrobów zawierających azbest, wykorzystywane będą do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z wydatkami dotyczącymi usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest będą spełnione, gdyż Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a usługi nabywane w związku z realizacją przedmiotowego projektu będą służyły czynnościom opodatkowanym tym podatkiem. Zatem Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wydatkami dotyczącymi usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest.

Tym samym, Zainteresowany będzie miał prawo do odzyskania podatku od towarów i usług związanego z realizacją zadania polegającego na usunięciu i utylizacji wyrobów zawierających azbest, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek wymienionych w art. 88 ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.