IPTPP4/443-152/13-4/UNR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2013 r. (data wpływu 27 lutego 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 maja 2013 r. (data wpływu 3 czerwca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* ustalenia prawidłowego momentu powstania obowiązku podatkowego oraz momentu ewidencjonowania kwot wpłat uiszczanych na poczet imprezy turystycznej;

* obowiązku ewidencjonowania zaliczek na poczet imprezy turystycznej przy zastosowaniu kasy rejestrującej - jest prawidłowe.

W dniu 27 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* ustalenia prawidłowego momentu powstania obowiązku podatkowego oraz momentu ewidencjonowania kwot wpłat uiszczanych na poczet imprezy turystycznej;

* ustalenia prawidłowego sposobu ewidencjonowania świadczonych usług turystycznych przy zastosowaniu kasy rejestrującej;

* obowiązku ewidencjonowania zaliczek na poczet imprezy turystycznej przy zastosowaniu kasy rejestrującej;

* prawa do obniżenia podstawy opodatkowania o wydatki związane z uczestnictwem w imprezie turystycznej potwierdzone dowodami na których brak jest wskazanego nabywcy;

* możliwości zaliczenia w koszty organizacji wycieczki wydatków na mini poczęstunek w autokarze oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z ww. wydatkami;

oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 29 maja 2013 r. w zakresie doprecyzowania opisu stanu faktycznego oraz opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny. (ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku)

Podatnik w maju ubiegłego roku (2012) rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej polegającej między innymi na organizacji imprez turystycznych. W jej ramach pozyskuje usługi obce, dla bezpośredniej korzyści turysty (usługi hotelowe, ubezpieczenie, transport itd.) oraz samodzielnie świadczy usługi turystyczne (usługa przewodnika, instruktora narciarstwa itd. - usługi własne). Podatnik zadeklarował kwartalne opłacanie zaliczek na podatek dochodowy oraz kwartalnie rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług. Podatnik posiada siedzibę i miejsce zamieszkania w RP, działa na rzecz nabywcy usług w swoim imieniu i na własny rachunek. Podatnik prowadzi ewidencje, z której wynikają kwoty wydatkowane na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty oraz posiada dokumenty, z których wynikają te kwoty. Podatnik dotychczas nie ewidencjonował sprzedaży na rzecz osób fizycznych przy użyciu kasy fiskalnej.

W dniach od 17 do 22 grudnia 2012 r. podatnik zorganizował imprezę turystyczną we F (wyjazd narciarski). Usługa świadczona była wyłącznie na rzecz osób fizycznych. Wpłaty za imprezę Klienci uiszczali gotówką/przelewem przed wyjazdem w postaci zaliczek składających się na całość opłaty lub jednorazowo. Opisane wpłaty nie były dokumentowane przez Podatnika fakturami zaliczkowymi VAT marża, chyba że Klient tego zażądał. Podatnik obliczył uzyskaną prze siebie marżę dopiero w dniu 5 stycznia 2013 r., kiedy poznał wartość wszystkich kosztów związanych z organizacją wyjazdu. Kwota przychodu uzyskanego od osób fizycznych przekroczyła 20 000,00 zł.

W piśmie z dnia 29 maja 2013 r. Wnioskodawca wskazał, że termin Podatnik, który występuje w treści wniosku oznacza niniejszego Wnioskodawcę. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca prowadzi ewidencję o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Łączna kwota obrotu z tytułu działalności wymienionej w art. 111. ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, nie przekroczyła w 2012 r. kwoty 20 000 zł Łączna kwota obrotu z tytułu działalności wymienionej w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, przekroczyła w 2013 r. kwotę 20 000 zł w miesiącu styczniu. Każde świadczenie (wykonana usługa) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, oraz rolników ryczałtowych dokonane przez Wnioskodawcę jest dokumentowane fakturą, w której zawarte są dane identyfikujące odbiorcę. Zaznaczyć należy jedynie, że jeżeli dana osoba fizyczna zakupiła wycieczkę turystyczną dla kilku osób (np. dla rodziny), to faktura wystawiona była tylko na rzecz tej konkretnej osoby fizycznej, przy czym oczywiście Wnioskodawca wskazywał na fakturze, w odrębnej rubryce, że obejmuje ona odpowiednio większą ilość sprzedawanych usług. Liczba wszystkich dokonanych transakcji w zakresie usług świadczonych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50 oraz liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20. Zapłata dokonywana była każdorazowo przelewem na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Z przelewów (historii operacji rachunku bankowego) jednoznacznie wynika za jakie usługi dokonywano zapłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. (oznaczone we wniosku jako pytanie Ad. I) 1.)

Czy dopuszczalne było nie ewidencjonowanie przez podatnika przed wyjazdem kwot wpłat uzyskanych od turystów (uiszczonych na poczet imprezy turystycznej) tj. niewystawienie faktur zaliczkowych VAT-marża (z wyjątkiem sytuacji gdy klient tego zażądał) i nie zaliczanie ich do przychodu. Czy podatnik postąpił prawidłowo ewidencjonując je dopiero w oparciu o faktury sprzedażowe VAT (z adnotacją "procedura marży dla biur podróży"), wystawione na rzecz wszystkich uczestniczących w imprezie osób fizycznych w dniu 5 stycznia 2013 r. tj. po imprezie, w dniu w którym możliwe stało się wyliczenie marży (mieszcząc się tym samym w terminie 15 dni od dnia zakończenia imprezy turystycznej). Czy podatnik prawidłowo uwzględnił uzyskany z tej imprezy przychód jako powstały w miesiącu styczniu 2013 r. i rozliczy go po pierwszym kwartale 2013 r., podobnie zresztą jak naliczony od uzyskanej marży podatek VAT.

2. (oznaczone we wniosku jako pytanie Ad. I) 5.)

Jak Podatnik, zobowiązany do ewidencjonowania przychodów od osób fizycznych za pośrednictwem kasy fiskalnej (w związku z utratą zwolnienia), powinien ewidencjonować zaliczki wpłacane przez osoby fizyczne przed imprezą turystyczną.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1

Podatnik nie był zobowiązany do wystawiania faktur VAT-marża zaliczkowych na rzecz osób fizycznych, (chyba że Klient tego zażądał). Podatnik prawidłowo ustalił podatek należny dopiero w momencie sprzedaży (zaliczkowanej wcześniej) usługi, tj. w dniu wystawienia przez podatnika faktur VAT sprzedażowych (zawierających adnotację: "procedura marży dla biur podróży"). Ponadto podatnik prawidłowo powiązał datę powstania przychodu z wystawieniem faktur sprzedażowych, a co zatem idzie ujął sprzedane usługi w przychód z datą styczniową 2013 r.

Jeżeli przed wykonaniem usługi (lub wydaniem towaru) otrzymano część lub całość należności w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. Jest to tzw. faktura zaliczkowa. Konieczność wystawiania faktur zaliczkowych wiąże się z tym, że otrzymywanie zaliczek skutkuje, co do zasady powstawaniem obowiązku podatkowego. Mimo to uznać należy, że w przypadku usług opodatkowanych według specjalnej procedury - usługi turystyki - faktur zaliczkowych się nie wystawia. Dla tego rodzaju świadczeń został wprowadzony szczególny moment powstania obowiązku podatkowego w VAT. W § 3 ust. 1 r.u.p.t.u. minister finansów uznał, że w przypadku świadczenia usług turystyki opodatkowanych według szczególnej procedury VAT marża obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15 dnia od dnia wykonania usługi.

Istotnym przy tym jest to, że przepis r.u.p.t.u. jest szczególnym wobec regulacji art. 19 ust. 11 u.p.t.u. normującym zasady powstawania obowiązku podatkowego w przypadku otrzymania zaliczki, i jako taki wyłącza jego stosowanie. W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przypadku gdy podatnik wykonuje usługę turystyczną opodatkowaną według procedury VAT marża, samo otrzymanie zaliczki nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Zastrzeżeniem do powyższych rozważań jest przypadek gdy sprzedaż usług dokonywana jest na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej wobec których faktury - w tym faktury zaliczkowe - wystawiać należy na ich żądanie (art. 106 ust. 4 u.p.t.u.).

Ad. 2

Podatnik zobowiązany jest do ewidencjonowania usług turystycznych, zgodnie z procedurą VAT marża na kasie fiskalnej z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż piętnastego (15) dnia od dnia wykonania usługi. Otrzymanie przedpłat - zaliczek na poczet imprezy turystycznej, nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego. Wnioskodawca nie jest więc zobowiązany do zaewidencjonowania przedpłat - zaliczek przy zastosowaniu kasy rejestrującej, ani wystawienia na życzenie klientów - osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, faktur VAT marża. Udokumentowanie przedpłat-zaliczek może nastąpić za pomocą innego dokumentu księgowego, w którym należy uwzględnić w kwocie brutto wartość otrzymanej zaliczki.

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących (oczywiście jeżeli nie korzystają ze zwolnienia w tym zakresie).

Podatnicy są obowiązani spełniać następujące warunki przy prowadzeniu ewidencji przy zastosowaniu kas: dokonywać ewidencji każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy. Ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniukasy rejestrującej powinno się odbywać z chwilą dokonania sprzedaży, a w przypadku otrzymywanych przedpłat jako części należności przed dokonaniem dostawy - z chwilą jej otrzymania w tej części, nie później jednak niż w momencie powstania obowiązku podatkowego. Należy bowiem zauważyć, iż ewidencjonowanie i rozliczenie obrotu w terminie innym niż moment powstania obowiązku podatkowego prowadziłoby do niezgodności prowadzonej ewidencji z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczych oraz mogłoby skutkować nieprawidłowym sporządzeniem deklaracji podatkowej.

W przypadku jednak sprzedaży usług turystycznych, opodatkowanych w "systemie VAT marża" otrzymanie przedpłat - zaliczek na poczet ww. usług nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego. W związku z powyższym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zaewidencjonowania ww. przedpłat - zaliczek przy zastosowaniu kasy rejestrującej, ani wystawienia na życzenie klientów - osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, faktur VAT marża. Udokumentowanie przedpłat - zaliczek może nastąpić za pomocą innego dokumentu księgowego, w którym należy uwzględnić w kwocie brutto wartość otrzymanej zaliczki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podkreślić należy, iż z uwagi na fakt, że wniosek o interpretację indywidualną został złożony w stanie faktycznym, zatem niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie stanu faktycznego w oparciu o stan prawny obowiązujący na dzień złożenia wniosku, tj. na dzień 25 lutego 2013 r.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze. (art. 29 ust. 2 ustawy o VAT).

Przepisy art. 119 ustawy o VAT, wprowadzają szczególny sposób opodatkowania usług turystyki, polegający na opodatkowaniu marży, stanowiącej wynagrodzenie podatników świadczących te usługi.

Stosownie do art. 119 ust. 1 ww. ustawy, podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5.

Przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie (art. 119 ust. 2 ww. ustawy).

Według art. 119 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy o VAT, przepis ust. 1 stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku gdy podatnik:

* działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;

* przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Zauważyć tutaj należy, że istotnym elementem specjalnych zasad opodatkowania usług turystyki jest uznanie całego pakietu świadczeń za jedną usługę. Usługa turystyki jest bowiem kompleksową usługą świadczoną na rzecz turysty, obejmującą swym zakresem usługi cząstkowe świadczone dla bezpośredniej korzyści turysty, bez których dana impreza turystyczna nie mogłaby się odbyć.

Jak stanowi art. 119 ust. 3a ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w ust. 3, są obowiązani prowadzić ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3, z uwzględnieniem kwot wydatkowanych na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty. Wskazany przepis zobowiązuje podatników świadczących usługi turystyki do prowadzenia specyficznej dla tego rodzaju działalności ewidencji. W efekcie, łączne spełnienie wszystkich przedmiotowych przesłanek przesądza o obligatoryjności zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą usług turystyki.

Zgodnie z art. 119 ust. 4 ustawy o VAT, podatnikom, o których mowa w ust. 3, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego od towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty.

W myśl art. 119 ust. 5 ww. ustawy, w przypadku gdy przy świadczeniu usługi turystyki podatnik oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty część świadczeń w ramach tej usługi wykonuje we własnym zakresie, zwanych dalej "usługami własnymi", odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. W celu określenia podstawy opodatkowania dla usług własnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 29.

W przypadkach, o których mowa w ust. 5, podatnik obowiązany jest do wykazania w prowadzonej ewidencji, jaka część należności za usługę przypada na usługi nabyte od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne (art. 119 ust. 6 ww. ustawy).

Obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usług, zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Stosownie do art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W myśl art. 19 ust. 11 ww. ustawy, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Na mocy art. 19 ust. 22 ww. ustawy, Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, późniejsze niż wymienione w ust. 1-21 oraz w art. 20 i art. 21 terminy powstania obowiązku podatkowego, uwzględniając specyfikę wykonywania niektórych czynności, uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami oraz przepisy Unii Europejskiej.

W § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392, z późn. zm.) obowiązującego od dnia 6 kwietnia 2011 r., określono, na zasadzie odstępstwa od zasad określonych w ww. art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług, inny termin powstania obowiązku podatkowego w przypadku świadczenia usług turystyki opodatkowanych według szczególnej procedury, o której mowa w art. 119 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku świadczenia usług turystyki opodatkowanych według szczególnej procedury, o której mowa w art. 119 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15. dnia od dnia wykonania usługi.

Jak wyżej wskazano, dla usług turystyki opodatkowanych według szczególnej procedury, o której mowa w art. 119 ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, co powoduje, iż niezależnie od różnych zasad dotyczących określania momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku poszczególnych usług wchodzących w zakres usługi turystyki, przyjmuje się jeden moment powstania obowiązku podatkowego właściwy dla usługi turystyki.

Zasady dokumentowania sprzedaży zostały określone w art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl art. 106 ust. 4 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Stosownie do art. 119 ust. 10 ww. ustawy, podatnik, o którym mowa w ust. 3 tegoż artykułu, w wystawionych przez siebie fakturach nie wykazuje kwot podatku.

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących (art. 111 ust. 1 ustawy).

Z powyższego wynika zatem, że podatnicy podatku od towarów i usług dokumentują dokonaną sprzedaż następującymi sposobami:

* wystawiając faktury VAT,

* ewidencjonując obrót na kasie rejestrującej.

Stosownie do treści art. 109 ust. 3 ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Przytoczona regulacja wskazuje zatem, na konieczność prowadzenia przez podatnika ewidencji, służącej prawidłowemu sporządzeniu deklaracji podatkowej.

Należy zaznaczyć, iż ewidencja prowadzona w kasie rejestrującej jest niezależna od ewidencji, której prowadzenia wymagają inne przepisy, w szczególności art. 109 ust. 3 ustawy. Ewidencja prowadzona na podstawie art. 111 ustawy dotyczy bowiem części sprzedaży podatnika. Jest to przede wszystkim sprzedaż niedokumentowana fakturami. Ewidencja sprzedaży prowadzona przy zastosowaniu kasy rejestrującej spełnia wymogi zawarte w art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług wyłącznie w przypadku gdy zawiera dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, tj. dane odzwierciedlające rzeczywisty przebieg transakcji.

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 ustawy o VAT ustawodawca określił w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.) obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r., elementy, które powinna zawierać faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży. Zgodnie z tym przepisem, fakturę wystawia zarejestrowany podatnik VAT czynny.

Z przepisu § 5 ust. 1 powołanego rozporządzenia wynika, iż faktura powinna zawierać:

Stosownie do § 5 ust. 2 pkt 3 ww. rozporządzenia, faktura powinna zawierać dodatkowo w przypadku świadczenia usług turystyki, dla których podstawę opodatkowania stanowi zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy kwota marży - wyrazy "procedura marży dla biur podróży".

W myśl natomiast § 10 ust. 1 ww. rozporządzenia, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część należności, w odniesieniu do której zgodnie z ustawą powstaje obowiązek podatkowy, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od dnia, w którym ją otrzymano.

Zgodnie z § 10 ust. 2 ww. rozporządzenia faktura, o której mowa w ust. 1, stwierdzająca otrzymanie całości lub części należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi powinna zawierać:

gdzie:

k. p. - oznacza kwotę podatku,

ZB - oznacza kwotę otrzymanej części lub całości należności brutto,

SP - oznacza stawkę podatku;

5. dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług netto, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość brutto zamówienia lub umowy;

W myśl § 10 ust. 3 ww. rozporządzenia jeżeli faktury, o których mowa w ust. 1, nie obejmują całej należności, podatnik po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi wystawia fakturę w terminie, o którym mowa w § 9 ust. 1, z tym że sumę wartości towarów lub usług pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części należności; taka faktura zawiera również numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że powołany wcześniej przepis § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym w przypadku świadczenia usług turystyki opodatkowanych według szczególnej procedury, o której mowa w art. 119 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15. dnia od dnia wykonania usługi, wyłącza zasadę, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje w chwili otrzymania zaliczki czy zadatku.

Obowiązki podatników, związane z prowadzeniem ewidencji przy użyciu kas rejestrujących określone zostały przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338, z późn. zm.).

Zgodnie z przepisem § 2 pkt 11 ww. rozporządzenia paragon fiskalny jest to wydrukowany dla nabywcy przez kasę rejestrującą w momencie sprzedaży dokument fiskalny z dokonanej sprzedaży.

Stosownie do § 7 ust. 1 pkt 1 i 8 powołanego rozporządzenia, podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2, są obowiązani są m.in. dokonywać ewidencji każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy, a także przechowywać kopie dokumentów kasowych przez okres wymagany w ustawie oraz w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) zgodnie z warunkami określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm).

Zatem w sytuacji, kiedy sprzedawca jest obowiązany do ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, dokumentem potwierdzającym fakt sprzedaży jest paragon fiskalny.

Stosownie do § 5 ust. 1 pkt 1 lit. c, d, e oraz pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania kasy, z zastrzeżeniem ust. 2-5, muszą odpowiadać następującym warunkom technicznym:

Zgodnie z § 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2, są obowiązani spełniać następujące warunki przy prowadzeniu ewidencji przy zastosowaniu kas:

W oparciu o treść § 7 ust. 7 tego rozporządzenia, podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas, u których podstawą opodatkowania jest kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi w ramach umowy agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa lub innych umów o podobnym charakterze albo też marża, ewidencjonują na potrzeby obliczenia osiąganego przez nich obrotu oraz kwot podatku należnego całą wartość sprzedaży własnej oraz prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników.

Zatem w przypadku, gdy nabywcami usług turystycznych są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, podatnik jeśli powstał u niego obowiązek posiadania kasy rejestrującej i ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy, jest zobowiązany do zaewidencjonowania każdej sprzedaży na rzecz ww. osób przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Jak już wskazano w niniejszej interpretacji podatnicy są zobowiązani do prowadzenia takiej ewidencji, która umożliwi im prawidłowe sporządzenie deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy. Ewidencja prowadzona przy zastosowaniu kasy rejestrującej też spełnia wymogi ewidencji dla potrzeb podatku VAT.

Ponieważ w odniesieniu do usług turystyki ustawodawca przewidział szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, wpłata zaliczki na poczet przyszłej sprzedaży usługi nie będzie powodowała obowiązku zarejestrowania tej zaliczki na kasie fiskalnej w momencie jej otrzymania, ani też nie wystąpi obowiązek wystawienia zaliczkowej faktury VAT-marża w momencie przyjęcia zaliczki. Jak już wskazano wyjątkowo w przypadku tego typu usług otrzymanie zaliczki nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Przyjęcie zaliczki można udokumentować ewentualnym innym dokumentem księgowym.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, w maju ubiegłego roku (2012) rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej polegającej między innymi na organizacji imprez turystycznych. W jej ramach pozyskuje usługi obce, dla bezpośredniej korzyści turysty (usługi hotelowe, ubezpieczenie, transport itd.) oraz samodzielnie świadczy usługi turystyczne (usługa przewodnika, instruktora narciarstwa itd. - usługi własne). Podatnik zadeklarował kwartalne rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług. Podatnik prowadzi ewidencje, z której wynikają kwoty wydatkowane na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty oraz posiada dokumenty, z których wynikają te kwoty. Wnioskodawca prowadzi ewidencję o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W dniach od 17 do 22 grudnia 2012 r. Wnioskodawca zorganizował imprezę turystyczną we F (wyjazd narciarski). Usługa świadczona była wyłącznie na rzecz osób fizycznych. Wpłaty za imprezę klienci uiszczali gotówką/przelewem przed wyjazdem w postaci zaliczek składających się na całość opłaty lub jednorazowo. Opisane wpłaty nie były dokumentowane fakturami zaliczkowymi VAT marża, chyba że klient tego zażądał. Wnioskodawca obliczył uzyskaną prze siebie marżę dopiero w dniu 5 stycznia 2013 r., kiedy poznał wartość wszystkich kosztów związanych z organizacją wyjazdu.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że moment powstania obowiązku podatkowego, w przypadku otrzymania zaliczek z tytułu świadczenia przez Wnioskodawcę usługi turystyki jest taki, jaki jest właściwy dla świadczonej usługi turystyki, tj. powstanie z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15. dnia od dnia wykonania usługi zgodnie z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego, Wnioskodawca w przypadku otrzymania od danego klienta zaliczki na poczet danej usługi turystycznej nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT dokumentującej otrzymaną zaliczkę - tzw. zaliczkowej faktury VAT marża oraz do dnia 31 marca 2013 r. nie istniał obowiązek zaewidencjonowania otrzymanej zaliczki w kasie fiskalnej. Przyjęcie zaliczki można udokumentować ewentualnym innym dokumentem księgowym. Zatem, stwierdzić należy, że Zainteresowany postąpił prawidłowo ewidencjonując wykonane usługi w dniu, w którym możliwe było wyliczenie marży, mieszcząc się jednocześnie w terminie 15 od dnia zakończenia imprezy turystycznej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wskazać należy, iż od dnia 1 kwietnia 2013 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących z dnia 14 marca 2013 r. (Dz. U. poz. 363). Zgodnie § 3 ust. 2, otrzymanie przed dokonaniem sprzedaży całości lub części należności (zapłaty) podlega ewidencjonowaniu z chwilą jej otrzymania.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie:

* ustalenia prawidłowego momentu powstania obowiązku podatkowego oraz momentu ewidencjonowania kwot wpłat uiszczanych na poczet imprezy turystycznej;

* obowiązku ewidencjonowania zaliczek na poczet imprezy turystycznej przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Natomiast wniosek w części dotyczącej:

* zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia prawidłowego sposobu ewidencjonowania świadczonych usług turystycznych przy zastosowaniu kasy rejestrującej został rozpatrzony interpretacją nr IPTPP4/443-152/13-5/UNr,

* zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podstawy opodatkowania o wydatki związane z uczestnictwem w imprezie turystycznej potwierdzone dowodami na których brak jest wskazanego nabywcy został rozpatrzony interpretacją nr IPTPP4/443-152/13-6/UNr,

* zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zaliczenia w koszty organizacji wycieczki wydatków na mini poczęstunek w autokarze oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z ww. wydatkami został rozpatrzony interpretacją nr IPTPP4/443-152/13-7/UNr,

* podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.