IPTPP2/443-572/12-4/JS - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy lokali mieszkalnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2012 r. (data wpływu 3 lipca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia - według daty wpływu - 1 października 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży lokali mieszkalnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 lipca 2012 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży lokali mieszkalnych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia - według daty wpływu - 1 października 2012 r. poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego oraz własnego stanowiska.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W lipcu 2009 r. została ogłoszona upadłość Przedsiębiorstwa Syndyk Masy Upadłości dokonując przeglądu ksiąg wieczystych i innych dokumentów stwierdził, iż na stanie znajdują się trzy lokale mieszkalne, które nie występowały w ewidencji księgowej firmy. W wyniku analizy stwierdzono, że ww. lokale zostały sprzedane w październiku 1998 r. i grudniu 1999 r. na podstawie rachunków uproszczonych ze stawką VAT "0", bez sporządzenia aktów notarialnych. Wystawione rachunki ujęto jako przychód ze sprzedaży - należność zapłacono w całości. W tym samym czasie lokale zostały zasiedlone.

Syndyk Masy Upadłości w roku 2012 zamierza dokonać przeniesienia własności ww. lokali mieszkalnych na podstawie aktów notarialnych, zaliczając na poczet ceny wartość roszczenia o przeniesienie własności, wpisanego do księgi wieczystej.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż:

Wobec powyższego sprzedaż omawianych lokali korzystać będzie ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, ponieważ dokonana będzie na rzecz pierwszego nabywcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż przedmiotowych mieszkań korzysta ze zwolnienia od podatku VAT jako dostawa budynków, budowli lub ich części, jeżeli okres od pierwszego zasiedlenia wynosi ponad 10 lat.

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), sprzedaż lokali mieszkalnych na podstawie aktów notarialnych w 2012 r. ma status towaru używanego, korzystającego ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o podatku VAT z dnia 11 marca 2004 r. z późn. zm. oraz art. 2 pkt 14 tej ustawy jako oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Z cyt. wyżej przepisu wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W treści tego artykułu, mowa jest bowiem o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do rozporządzania nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności" lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której - z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym - należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. Dostawa towarów nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Dla uznania, że miała miejsce dostawa towarów, wystarczy że podmiot nabędzie tzw. własność ekonomiczną tzn. będzie miał możliwość dowolnego rozporządzania i dysponowania uzyskanym towarem. Przykładowo dostawą towarów będzie faktyczne rozporządzanie nieruchomością nawet bez zachowania formy aktu notarialnego, sprzedaż rzeczy znalezionej, której własności znalazca jeszcze nie nabył.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy, opodatkowanie podatkiem od towarów i usług następuje niezależnie od tego czy czynności podlegające opodatkowaniu zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Czynności opodatkowane na gruncie VAT zostały bowiem oderwane od ważności i skuteczności tych czynności na gruncie prawa cywilnego. Decydujące znaczenie ma bowiem nie prawny (na gruncie prawa cywilnego), lecz ekonomiczny aspekt transakcji.

Powyższe wskazuje jednoznacznie, że rozważając skutki podatkowe planowanej przez Wnioskodawcę transakcji należy mieć na uwadze nie jej aspekty cywilnoprawne, lecz te, które mają znaczenie z punktu widzenia ustawy o podatku od towarów i usług.

Podobną regulację do art. 7 ust. 1 ustawy w zakresie dostawy zawiera art. 14 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 str. 1 z późn. zm.), w myśl którego "dostawa towarów" oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. dyrektywy, poza czynnością, o której mowa w ust. 1, za dostawę towarów uznaje się następujące czynności:

Stosownie do art. 14 ust. 3 cyt. dyrektywy państwa członkowskie mogą uznać za dostawę towarów przekazanie niektórych robót budowlanych.

Wobec powyższego należy wskazać, iż dostawa towaru nie odnosi się do zbycia prawa własności zgodnie z procedurami przewidzianymi obowiązującym prawem krajowym, lecz obejmuje wszelkie zbycie majątku rzeczowego przez jedną stronę, która upoważnia drugą stronę do dysponowania w rzeczywistości tym majątkiem tak, jakby była jego właścicielem. Pogląd ten jest zgodny z celem Dyrektywy, która została opracowana między innymi w celu oparcia wspólnego systemu VAT na jednolitej definicji transakcji podlegających opodatkowaniu. Celowi temu mogłaby zagrozić sytuacja, gdyby warunek zaistnienia dostawy towarów - będącej jedną z trzech transakcji podlegających opodatkowaniu - różnił się w poszczególnych Państwach Członkowskich, jak to ma miejsce w przypadku warunków rządzących przeniesieniem prawa własności w prawie cywilnym. Takie stanowisko znalazło wyraz w wielu orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości, który stwierdził, że pojęcie dostawy towaru nie odnosi się do przeniesienia własności w formach przewidzianych we właściwym prawie krajowym, lecz obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego rozporządzania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra. Cel Dyrektywy mógłby zostać zagrożony, gdyby stwierdzenie dostawy towaru, która jest jedną z trzech czynności podlegających opodatkowaniu, zależało od spełnienia warunków zmieniających się w zależności od prawa cywilnego danego państwa członkowskiego.

Pojęcie rozporządzania towarami jak właściciel w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy należy więc rozumieć szeroko, jako obejmujące nie tylko uprawnienie do wyzbycia się własności pozyskanych towarów (przeniesienie własności, zrzeczenie się własności, rozporządzenie na wypadek śmierci) czy ich obciążenia (ustanowienia na rzeczy prawa rzeczowego, czy też oddanie rzeczy w dzierżawę lub najem), lecz także korzystania z nabytych towarów.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż w lipcu 2009 r. została ogłoszona upadłość Przedsiębiorstwa Syndyk Masy Upadłości dokonując przeglądu ksiąg wieczystych i innych dokumentów stwierdził, iż na stanie znajdują się trzy lokale mieszkalne, które nie występowały w ewidencji księgowej firmy. W wyniku analizy stwierdzono, że ww. lokale zostały sprzedane w październiku 1998 r. i grudniu 1999 r. na podstawie rachunków uproszczonych ze stawką VAT "0", bez sporządzenia aktów notarialnych. Wystawione rachunki ujęto jako przychód ze sprzedaży - należność zapłacono w całości. Syndyk Masy Upadłości w roku 2012 zamierza dokonać przeniesienia własności ww. lokali mieszkalnych na podstawie aktów notarialnych.

Ponadto Wnioskodawca m.in. wskazał iż:

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży przedmiotowych lokali mieszkalnych, w związku z przeniesieniem własności tych lokali na podstawie aktów notarialnych.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wskazać, iż osoby, którym wystawiono rachunki uproszczone w sensie ekonomicznym nabyły już prawo do dysponowania przedmiotowymi lokalami mieszkalnymi jak właściciele: dwaj odbiorcy w 1998 r. i jeden w 1999 r. W świetle powołanych przepisów art. 7 ust. 1 ustawy, doszło już do dostawy ww. lokali na rzecz osób, którym wystawiono rachunki uproszczone.

Dokonana przez Wnioskodawcę sprzedaż prawa własności przedmiotowych lokali mieszkalnych nie może być zatem traktowana jako ponowna dostawa tych samych lokali, bowiem nie zostanie spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy, tj. w niniejszej sprawie nie może ponownie wystąpić przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel temu samemu podmiotowi.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, iż planowana przez Wnioskodawcę w 2012 r. sprzedaż prawa własności przedmiotowych lokali mieszkalnych na rzecz osób, którym wystawiono rachunki uproszczone, będzie stanowić przejście własności w sensie prawnym, natomiast nie wpłynie na "władztwo rzeczy", które osoby te już uzyskały w dacie wydania przedmiotowych lokali (z tą bowiem chwilą - 1998 r. i 1999 r. - osoby te otrzymały prawo do faktycznego dysponowania lokalami, jak gdyby były ich właścicielami) i nie będzie można jej traktować jako sprzedaż tego samego towaru. Zatem przedmiotowa sprzedaż nie będzie traktowana jako ponowna dostawa tych samych lokali mieszkalnych, bowiem już doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Reasumując, planowane przez Wnioskodawcę przeniesienie własności przedmiotowych lokali mieszkalnych na rzecz osób, którym wydano te lokale w 1998 r. i 1999 r. nie będzie stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem towarów i usług i pozostanie poza zakresem ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W związku z tym, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, tut. Organ wskazuje, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.