IPTPP2/443-557/11-6/JN - Kwalifikacja do odpowiedniego źródła przychodów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z dnia 6 września 2011 r. (data wpływu 12 września 2011 r.) uzupełnionym pismami z dnia 21 listopada 2011 r. (data wpływu 28 listopada 2011 r.), z dnia 28 listopada 2011 r. (data wpływu 29 listopada 2011 r.) i z dnia 30 listopada 2011 r. (data wpływu 1 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wspólnoty Mieszkaniowej za podatnika podatku VAT oraz opodatkowania tym podatkiem czynności wykonywanych przez Wspólnotę - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wspólnoty Mieszkaniowej za podatnika podatku VAT oraz opodatkowania tym podatkiem czynności wykonywanych przez Wspólnotę.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismami z dnia 21 listopada 2011 r., z dnia 28 listopada 2011 r. i z dnia 30 listopada 2011 r. o doprecyzowanie stanu faktycznego, brakującą opłatę i pełnomocnictwo.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (ostatecznie sformułowany w piśmie z dnia 21 listopada 2011 r.).

Wspólnota Mieszkaniowa powołana została na podstawie Ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. 85, poz. 388 z późn. zm.). Zgodnie z art. 6 ustawy o własności lokali została utworzona przez właścicieli, jest samorządna, samofinansująca, tworząca nierozdzielny podmiot, działająca zgodnie z art. 20 ust. 1 tj. podjęła uchwałę o wyborze zarządu. W przypadku Wnioskodawcy Walne Zebranie wybrało zarząd spośród właścicieli lokali. Art. 13 ust. 1u. w. l. mówi "Właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystanie przez innych właścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra". Zarząd powołany z właścicieli kieruje sprawami wspólnoty i reprezentuje ją na zewnątrz oraz w stosunkach między wspólnotą, a poszczególnymi jej członkami, którzy tworzą jedną całość blokową (art. 21 ust. 1 u.w.l.).

Kwoty zbierane na fundusz remontowy i zarządzanie nieruchomością wspólną są kosztem poszczególnych członków wspólnoty i obciążają ich w wysokości odpowiadającej udziałowi w nieruchomości wspólnej. Zdaniem Wnioskodawcy ogół kosztów wspólnoty rozliczanych na poszczególnych właścicieli nie jest sprzedażą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT, gdyż czynność ta nie jest wymieniona w art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.)

Członkowie wspólnoty rozliczani są poprzez zainstalowane przez firmy liczniki zespołowe na gaz, wodę, wodę ciepłą, centralne ogrzewanie, prąd elektryczny, zbiorowy śmietnik itp. Opłaty za media (faktury) dokonywane są z rachunku bankowego na który kierowane są wszystkie wpłaty od właścicieli. Wspólnota nigdy nie prowadziła i nie prowadzi jakiejkolwiek działalności gospodarczej, która obciążałaby ją podatkiem od towarów i usług.

W nawiązaniu do pisma Ministra Finansów z dnia 21 czerwca 2011 r. Nr PT8/033/101/AEW/11/PT-571 - interpretacja ogólna dotycząca Wspólnot Mieszkaniowych, dotyczącego rozliczeń podatku od towarów i usług (VAT) przez Wspólnoty Mieszkaniowe, Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o wyjaśnienie, czy dotyczy to Wspólnot Mieszkaniowych utworzonych przez właścicieli, samorządnych, samofinansujących, tworzących nierozdzielny podmiot - w przypadku Wnioskodawcy - Wspólnota zarządza się sama. Zarząd został powołany Uchwałą Wspólnoty i wyłoniony z jej członków - właścicieli. Nie ma zawartej umowy na zarządzanie z "zewnętrzną" firmą.

Wspólnota Mieszkaniowa z własnym zarządem nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, która podlegałaby rozliczeniu podatku VAT na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Zarząd Wspólnoty nie posiada NIP - u i REGON - u, przy zakupach posługuje się pieczątką Wspólnoty Właścicieli, która posiada NIP i REGON. Właściciele lokali przez wybranych przez siebie przedstawicieli dokonują zakupów na ich rzecz i nie mogą podlegać opodatkowaniu VAT.

Z punktu widzenia prawa podatkowego wspólnota mieszkaniowa jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Wspólnota Mieszkaniowa nie podlega ustawie o rachunkowości i nie ciąży na niej obowiązek składania rocznego sprawozdania finansowego. Wspólnota mieszkaniowa prowadzi ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów. Specyfika działalności Wspólnoty polega na przyjmowaniu zaliczkowych wpłat na pokrycie kosztów: zarządzania i eksploatacji, świadczeń (media) oraz funduszu remontowego. Podstawę działań Wnioskodawcy stanowi jedynie gromadzenie środków i odpowiednie nimi dysponowanie w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Wnioskodawca prosi o udzielenie pisemnej indywidualnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, a w szczególności przepisów dotyczących rozliczeń podatku od towarów i usług, względem Wspólnoty Mieszkaniowej, aby rozwiać wątpliwości członków Wspólnoty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 21 listopada 2011 r.).

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w piśmie z dnia 21 listopada 2011 r.):

Ad.1

Nie jest on podatnikiem podatku od towarów i usług VAT, ponieważ nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, która podlegałaby rozliczeniu podatku VAT na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Wspólnota zarządza się sama. Zarząd Wspólnoty jest wyłoniony z właścicieli lokali i powołany Uchwałą Wspólnoty. Wspólnota Mieszkaniowa powstała w celu realizacji wspólnego interesu właścicieli nabywających towary i usługi w ramach zarządu nieruchomością. Wspólnota działa we własnym imieniu i na własny rachunek Wspólnoty, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. W przypadku Wnioskodawcy ostatecznym konsumentem towarów i usług jest Wspólnota. Nie ma żadnych czynności, podlegających opodatkowaniu VAT w relacjach wspólnota - właściciele lokali. Nie ma więc podstaw do fakturowania wewnętrznych rozliczeń między Wspólnotą, a jej członkami w zakresie kosztów zarządzania nieruchomością wspólną.

Ad. 2

Ogół kosztów Wspólnoty stanowią tylko i wyłącznie zaliczki zbierane na fundusz remontowy i zarządzanie nieruchomością wspólną oraz rozliczane na ich pokrycie na poszczególnych właścicieli według udziałów w nieruchomości wspólnej. Zdaniem Wnioskodawcy ogół kosztów Wspólnoty rozliczanych na poszczególnych właścicieli nie jest sprzedażą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT, gdyż czynność ta nie jest wymieniona w art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z póź. zm,). Wspólnota Mieszkaniowa prowadzi ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów. Funkcjonowanie Wspólnoty polega na przyjmowaniu zaliczkowych wpłat na pokrycie kosztów: zarządzania i eksploatacji, świadczeń (media) oraz funduszu remontowego. Podstawę działań Wnioskodawcy stanowi jedynie gromadzenie środków od właścicieli i odpowiednie nimi dysponowanie w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi wchodzącymi w skład nieruchomości Wspólnoty.

Ad. 3

Wydatki ponoszone na nabywanie mediów, w samozarządzającej się Wspólnocie, na rzecz poszczególnych właścicieli nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Zaliczki na pokrycie kosztów dostawy mediów wpłacane są przez właścicieli gdyż właściciele są obowiązani uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej - art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 85, poz. 388 z późn. zm.). Właściciele - członkowie Wspólnoty rozliczani są z zużycia dostarczonych mediów poprzez zainstalowane liczniki zbiorcze przez firmy dostarczające: gaz, wodę, wodę ciepłą, centralne ogrzewanie, prąd elektryczny, zbiorczy kontener na śmieci itp. Opłaty za media, na podstawie faktury wystawianych przez dostawców, dokonywane są z rachunku bankowego, na który kierowane są wszystkie zaliczkowe wpłaty właścicieli. Wspólnota, którą tworzy ogół właścicieli, jest nabywcą ww. usług, a nie indywidualnie poszczególni właściciele lokali. W ocenie Wnioskodawcy Wspólnota nie działa zatem w stosunku z właścicielami w roli podatnika podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast świadczeniem usług, jest w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Jedną z generalnych zasad na gruncie podatku od towarów i usług jest to, że czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy wykonane są przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Powyższa działalność obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 30 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Z treści wniosku wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa powołana została na podstawie Ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. 85, poz. 388 z późn. zm.). W przypadku Wnioskodawcy Walne Zebranie wybrało zarząd spośród właścicieli lokali. Kwoty zbierane na fundusz remontowy i zarządzanie nieruchomością wspólną są kosztem poszczególnych członków wspólnoty i obciążają ich w wysokości odpowiadającej udziałowi w nieruchomości wspólnej. Członkowie wspólnoty rozliczani są poprzez zainstalowane przez firmy liczniki zespołowe na gaz, wodę, wodę ciepłą, centralne ogrzewanie, prąd elektryczny, zbiorowy śmietnik itp. Opłaty za media (faktury) dokonywane są z rachunku bankowego na który kierowane są wszystkie wpłaty od właścicieli. Wspólnota nigdy nie prowadziła i nie prowadzi jakiejkolwiek działalności gospodarczej, która obciążałaby ją podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazał Wnioskodawca Wspólnota Mieszkaniowa z własnym zarządem nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, która podlegałaby rozliczeniu podatku VAT na podstawie art. 14a Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Zarząd Wspólnoty nie posiada NIP - u i REGON - u, przy zakupach posługuje się pieczątką Wspólnoty Właścicieli, która posiada NIP i REGON. Właściciele lokali przez wybranych przez siebie przedstawicieli dokonują zakupów na ich rzecz i nie mogą podlegać opodatkowaniu VAT.

Z punktu widzenia prawa podatkowego wspólnota mieszkaniowa jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Wspólnota Mieszkaniowa nie podlega ustawie o rachunkowości i nie ciąży na niej obowiązek składania rocznego sprawozdania finansowego. Wspólnota Mieszkaniowa prowadzi ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów. Specyfika działalności Wspólnoty polega na przyjmowaniu zaliczkowych wpłat na pokrycie kosztów: zarządzania i eksploatacji, świadczeń (media) oraz funduszu remontowego. Podstawę działań Wnioskodawcy stanowi jedynie gromadzenie środków i odpowiednie nimi dysponowanie w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Podstawą prawną funkcjonowania wspólnot jest ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Powyższa ustawa określa prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną.

Zgodnie z art. 6 ww. ustawy, wspólnotę mieszkaniową tworzy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości.

Stosownie natomiast do art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

W myśl art. 14 ustawy o własności lokali na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

Na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy, na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

Wyżej cytowane przepisy ustawy o własności lokali wskazują na dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej: jedne związane z nieruchomością wspólną i drugie, związane z odrębną własnością lokalu. Tym samym właściciele lokali zobowiązani są uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z nieruchomością wspólną, na pokrycie których uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat oraz ponoszą wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali (m.in. za wodę, ciepło, odprowadzanie ścieków, gaz, energię elektryczną).

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że wspólnota mieszkaniowa realizując wspólny interes właścicieli występuje w odmiennych rolach w przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną oraz w przypadku nabycia towarów i usług na potrzeby utrzymania poszczególnych lokali właścicieli.

Wspólnota nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej, nie wykonuje żadnych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług na rzecz właścicieli. Jednocześnie odnośnie zaliczek pobieranych przez Wspólnotę od członków wspólnoty na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, funduszu remontowego, stwierdzić należy, iż zaliczki te stanowią jedynie partycypację w kosztach jednostki organizacyjnej - wspólnoty lokali - przez jej członków. Wspólnota, a więc jej członkowie, nie dokonują sprzedaży, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, na rzecz samych siebie, poprzez zapłatę zaliczek (kwot) z tytułu kosztów związanych z utrzymaniem części wspólnej. Tym samym Wspólnota nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie pobierania opłat od członków wspólnoty z tytułu pobierania zaliczek na pokrycie kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej i na fundusz remontowy.

Natomiast w sytuacji, gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, Wspólnota w zakresie nabywanych towarów i usług (tj. głównie mediów) celem zaopatrzenia poszczególnych lokali występuje w odmiennej roli. Nabywa bowiem towary i usługi w swoim imieniu jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy dokonują na poczet tych zakupów stosownych wpłat. Tym samym Wspólnota zakupując towary i usługi, które następnie przyporządkowuje poszczególnym lokalom, dokonuje ich odsprzedaży właścicielom lokali. W takiej sytuacji środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez Wspólnotę towary i usługi. W odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali, ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez wspólnotę towarów i usług do tych lokali, zastosowanie znajdą przepisy o podatku od towarów i usług.

Reasumując należy stwierdzić, iż obciążanie członków Wspólnoty kosztami utrzymania nieruchomości wspólnej (zaliczki wpłacane na fundusz remontowy i zarządzanie nieruchomością) nie stanowi dostawy towarów i świadczenia usług i nie jest objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku VAT z tego tytułu.

Natomiast Wspólnota obciążając członków zaliczkami na pokrycie kosztów indywidualnego zużycia mediów (centralne ogrzewanie, pogrzanie wody, dostawa wody, gaz sieciowy, wywóz nieczystości), działa w charakterze podatnika, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w myśl art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 2a ustawy.

Bez znaczenia na powyższe rozstrzygnięcie ma okoliczność, iż Wspólnota zarządza się sama i nie ma zawartej umowy o zarządzanie z firmą zewnętrzną.

W związku z powyższym, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należy uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo tut. Organ informuje, iż przepisy ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym obowiązywały do dnia 30 kwietnia 2004 r. Od dnia 1 maja 2004 r. kwestie dotyczące podatku od towarów i usług reguluje wyżej cytowana ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.