IPTPP2/443-545/12-4/IR - Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców za wykonane przyłącze do sieci kanalizacyjnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 czerwca 2012 r. (data wpływu 25 czerwca 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 sierpnia 2012 r. (data wpływu 13 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców za wykonane przyłącze do sieci kanalizacyjnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców za wykonane przyłącze do sieci kanalizacyjnej.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 8 sierpnia 2012 r. poprzez doprecyzowanie przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz kwestie związane z reprezentacją.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 8 sierpnia 2012 r.).

Podatnik (Wnioskodawca) jest jednoosobową spółką gminy, która realizuje zadania własne gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, w tym także w zakresie rozbudowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858) przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest zobowiązane do zapewnienia utrzymania posiadanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych w należytym stanie, a także do ich rozbudowy, przy czym ww. obowiązek nie obejmuje budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych, których budowa zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy obciąża odbiorcę.

Obecnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: NFOŚiGW) ogłosił konkurs na dofinansowanie projektów polegających na budowie przyłączy kanalizacyjnych i elementów instalacji wewnętrznej łączących budynki odbiorców z siecią kanalizacyjną (podłączenia do budynków), przy czym o dofinansowanie w ramach ww. nie mogą ubiegać się indywidualnie odbiorcy, natomiast mogą się ubiegać przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne takie jak podatnik.

Wnioskodawca pozyskał ww. środki i realizuje przedsięwzięcie polegające na budowie ww. podłączeń do budynków z zachowaniem następującego montażu finansowego: 45% - dofinansowanie z NFOŚiGW, 10% - dokapitalizowanie Spółki przez Gminę (podwyższenie kapitału zakładowego Spółki), 45% - pożyczka z WFOŚiGW, przy czym środki na spłatę będą pozyskane od mieszkańców Gminy, którym zostaną wybudowane ww. podłączenia na podstawie umowy cywilnoprawnej określającej zasady partycypacji w kosztach budowy ww. podłączeń (przyłączy).

Po zakończeniu realizacji ww. inwestycji Wnioskodawca pozostanie właścicielem ww. podłączeń (przyłączy) i będzie ponosił koszty eksploatacji, amortyzacji oraz podatku od nieruchomości w związku z prowadzoną działalnością polegającą m.in. na zbiorowym odbiorze ścieków. Nie dojdzie natomiast w ogóle do nabycia własności ww. podłączeń przez mieszkańców Gminy partycypujących w kosztach ich budowy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez odpłatne świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowią dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Zatem każde odpłatne świadczenie na rzecz innego podmiotu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonana jest usługa, musi istnieć wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Dokonywane przez mieszkańców Gminy wpłaty dotyczące partycypacji w kosztach budowy podłączeń stanowią przysporzenie na rzecz innej jednostki - Spółki, jednakże wybudowane przyłącza pozostaną własnością Spółki, która nie zobowiązuje się tym samym do nieodpłatnego odbioru ścieków, czy też obniżonej odpłatności za odbiór ścieków. Zatem mieszkańcy Gminy występują wyłącznie jako strona współfinansująca projekt, a przedmiotowe przyłącza nie będą stanowiły własności mieszkańców Gminy. Wnoszone przez mieszkańców Gminy dobrowolne wpłaty na rzecz Wnioskodawcy, nie stanowią należności Spółki w związku z wykonaniem na rzecz jej mieszkańców czynności podlegających opodatkowaniu w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, lecz są współfinansowaniem inwestycji realizowanej przez Spółkę. Wobec czego zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, że przekazane przez mieszkańców wpłaty pieniężne stanowiące współfinansowanie budowy przyłączy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (analogiczne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej podatkowej z dnia 11 września 2011 r., sygn. akt IPPP1-443-1122/08-3/BS).

Wnioskodawca wskazał, iż jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zawierane przez Wnioskodawcę z mieszkańcami umowy cywilnoprawne mają charakter dobrowolny tj. zawierane są wyłącznie z osobami, które zgłosiły dobrowolną wolę uczestnictwa w projekcie. Warunkiem wybudowania na rzecz mieszkańca Gminy przyłącza w ramach przedmiotowego projektu jest zawarcie ww. umowy cywilnoprawnej, natomiast brak wpłaty skutkuje możliwością rozwiązania ww. umowy cywilnoprawnej i brakiem wybudowania ww. przyłącza. Tym samym wskazać należy, że przyłącza w ramach przedmiotowego projektu zostaną wybudowane wyłącznie na rzecz tych osób, które zawarły ww. umowy i dokonały wpłaty na rzecz Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji budowy przez Wnioskodawcę podłączeń indywidualnych budynków do sieci kanalizacyjnej (przyłączy), które po wybudowaniu stanowić będą jego własność, wpłaty dokonywane przez mieszkańców Gminy stanowiące pokrycie części kosztów budowy ww. przyłączy będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy Zainteresowany pozostanie właścicielem wybudowanych przyłączy, ich budowa z partycypacją finansową mieszkańców Gminy, nie stanowi odpłatnego świadczenia usług na ich rzecz, a tym samym nie jest to czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwaną dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie świadczenia usług zostało określone w art. 8 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Świadczenie, o którym mowa powyżej zakłada istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą, konsumentem). Zatem w pojęciu świadczenia na rzecz, mieszczą się świadczenia na rzecz podmiotów i osób trzecich.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden orzekł, iż świadczenie usług realizowane jest za wynagrodzeniem w rozumieniu artykułu 2 (1) Szóstej Dyrektywy i stąd podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że zaistnienie czynności opodatkowanej ma miejsce wyłącznie wówczas, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymywanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie strony umowy określiły wynagrodzenie należne z tytułu danego świadczenia.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług jest jednoosobową spółką gminy, która realizuje zadania własne gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, w tym także w zakresie rozbudowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Obecnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił konkurs na dofinansowanie projektów polegających na budowie przyłączy kanalizacyjnych i elementów instalacji wewnętrznej łączących budynki odbiorców z siecią kanalizacyjną (podłączenia do budynków). Przy czym o dofinansowanie w ramach ww. nie mogą ubiegać się indywidualnie odbiorcy, natomiast mogą się ubiegać przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne takie jak podatnik.

Wnioskodawca pozyskał ww. środki i realizuje przedsięwzięcie polegające na budowie ww. podłączeń do budynków sfinansowane w następujący sposób: 45% - dofinansowanie z NFOŚiGW, 10% - dokapitalizowanie Spółki przez Gminę (podwyższenie kapitału zakładowego Spółki), 45% - pożyczka z WFOŚiGW. Przy czym środki na spłatę będą pozyskane od mieszkańców Gminy, którym zostaną wybudowane ww. podłączenia na podstawie umowy cywilnoprawnej określającej zasady partycypacji w kosztach budowy ww. podłączeń (przyłączy). Po zakończeniu realizacji ww. inwestycji Wnioskodawca pozostanie właścicielem ww. podłączeń (przyłączy) i będzie ponosił koszty eksploatacji, amortyzacji oraz podatku od nieruchomości w związku z prowadzoną działalnością polegającą m.in. na zbiorowym odbiorze ścieków.

Dokonywane przez mieszkańców Gminy wpłaty dotyczące partycypacji w kosztach budowy podłączeń stanowią przysporzenie na rzecz Wnioskodawcy, jednakże Zainteresowany nie zobowiązuje się tym samym do nieodpłatnego odbioru ścieków, czy też obniżonej odpłatności za odbiór ścieków. Nadto Wnioskodawca wskazał, iż zawierane z mieszkańcami umowy cywilnoprawne mają charakter dobrowolny tj. zawierane są wyłącznie z osobami, które zgłosiły dobrowolną wolę uczestnictwa w projekcie. Warunkiem wybudowania na rzecz mieszkańca Gminy przyłącza w ramach przedmiotowego projektu jest zawarcie ww. umowy, natomiast brak wpłaty skutkuje możliwością rozwiązania ww. umowy cywilnoprawnej i brakiem wybudowania ww. przyłącza. Tym samym wskazać należy, że przyłącza w ramach przedmiotowego projektu zostaną wybudowane wyłącznie na rzecz tych osób, które zawarły ww. umowy i dokonały wpłaty na rzecz Wnioskodawcy.

Gmina jako podmiot prawa publicznego w świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym).

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) stanowi, iż zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Na podstawie art. 15 ust. 1 tej ustawy, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych. Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy, na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, iż wpłaty dokonywane przez mieszkańców stanowią zapłatę za budowę przyłączy do sieci kanalizacyjnych, których koszt zobowiązana jest ponieść osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

A zatem, skoro Wnioskodawca realizuje inwestycję polegającą na budowie przyłączy do sieci kanalizacyjnej wyłącznie na rzecz mieszkańców, z którymi zostały zawarte umowy cywilnoprawne dotyczące wykonania przyłączy do tych sieci (co na podstawie przedstawionych przepisów jest obowiązkiem osób ubiegających się o przyłączenie do sieci, nie zaś obowiązkiem gminy czy też Spółki), to mamy do czynienia z wykonywaniem przez Wnioskodawcę będącego jednoosobową spółką gminy czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, które jako ujęte w dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Mając na uwadze cytowane przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegają tylko te czynności, które przyczyniają się bezpośrednio do uzyskania korzyści przez wpłacającego.

Z powyższego wynika, iż pomiędzy Wnioskodawcą, a mieszkańcami gminy, wystąpi świadczenie wzajemne, tzn. dopiero po wpłacie określonej kwoty mieszkańcom będzie przysługiwało prawo podłączenia się do gminnej kanalizacji. Wobec powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie występuje usługodawca - Wnioskodawca, który wykonuje usługi na rzecz innego podmiotu (mieszkańców gminy).

Przekazywane na rzecz Wnioskodawcy wpłaty pieniężne przez mieszkańców, stanowią zatem zapłatę za świadczenie usług, nie stanowią partycypacji mieszkańców gminy w kosztach dotyczących budowy przedmiotowych przyłączy.

Ponadto, zauważyć należy, iż co do zasady stawka podatku - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%.

Jednocześnie, na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy w brzmieniu w obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23% z zastrzeżeniem art. 146f.

Wobec powyższego dokonywane na rzecz Wnioskodawcy dobrowolne wpłaty mieszkańców gminy jako współudział w finansowaniu budowy przyłączy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki obowiązującej dla przedmiotowego świadczenia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, z którego wynika, iż w przypadku gdy Zainteresowany pozostanie właścicielem wybudowanych przyłączy, ich budowa z partycypacją finansową mieszkańców Gminy, nie stanowi odpłatnego świadczenia usług na ich rzecz, a tym samym nie jest to czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnośnie natomiast powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.