IPTPP2/443-128/11-2/PM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Miasta, przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2011 r. (data wpływu 9 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przeniesienia własności nieruchomości gminnej w zamian za działkę, która z mocy prawa stała się własnością gminną - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 maja 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przeniesienia własności nieruchomości gminnej w zamian za działkę, która z mocy prawa stała się własnością gminną.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Miasto jako miasto na prawach powiatu jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu umów cywilno-prawnych. Wnioskodawca wskazuje, że przedmiotem niniejszego wniosku jest stan faktyczny wynikający z przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.). Na podstawie art. 12 ust. 4 tej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych - z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Chodzi tutaj o nieruchomości, które objęte są decyzją wydawaną przez starostę lub wojewodę, zgodnie z art. 11a i nast. tej ustawy.

Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje od nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe. Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Wnioskodawca powołuje się również na treść art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, reasumując to stwierdzeniem, iż przepisy prawa przewidują zastosowanie niejako zamiennika odszkodowania w formie pieniężnej, którym w tym przypadku jest przyznanie nieruchomości z zasobu gminnego - jeżeli nieruchomość wydzielona pod drogę staje się własnością gminną.

Przedmiotem zapytania jest stan faktyczny, zgodnie z którym Miasto, w zamian za nieruchomości przejęte pod budowę dróg, przekaże jako nieruchomość zamienną działkę niezabudowaną, dla której możliwe jest wydanie decyzji w sprawie warunków zabudowy. Stan faktyczny obejmuje także sytuację, w których przekazywana działka niezabudowana położona jest na terenie objętym planem zagospodarowania przestrzennego, przewidującego możliwość zabudowy.

Generalnie wniosek obejmuje taki stan faktyczny, co do którego bez wątpliwości można przyjąć, iż przekazywana działka jest działką budowlaną (położoną na terenie przeznaczonym pod zabudowę).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przyznanie z zasobu gminnego, na podstawie art. 131 w zw. z art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, nieruchomości zamiennej, będącej rekompensatą za działkę, która z mocy prawa stała się własnością gminną i przeniesienie jej własności na rzecz osoby, która dokonała podziału nieruchomości w trybie ww. przepisów o gospodarce nieruchomościami, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przeniesienie przez Gminę własności nieruchomości, jako odszkodowania za nieruchomość, która z mocy prawa stała się własnością Gminy, nie podlega przepisom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, przede wszystkim bowiem w żadnym aspekcie działanie Gminy nie stanowi przejawu wykonywania czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Powołując się na treść art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca sądzi, że wyłączenie opisane w tym przepisie znajduje zastosowanie wówczas, gdy spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki:

* "przedmiotem" dokonującym czynności jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ;

* czynność mieści się w zakresie zadań nałożonych odrębnymi przepisami na ten podmiot (wymieniony w pkt 1), dla realizacji których został on powołany, przy czym czynność ta nie jest wykonywana na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Według Wnioskodawcy, przyznanie odszkodowania w postaci ustalenia i wypłaty odszkodowania w pieniądzu, jak i przeniesienie własności nieruchomości, odbywa się w ramach tzw. władztwa publicznego. Występowanie władztwa publicznego, stanowi kryterium negacji organu, jako podatnika VAT.

Wnioskodawca uważa, że przyjęcie poglądu przeciwnego do prezentowanego stanowiska prowadziłoby do wniosków nie dających się zaakceptować z punktu widzenia obowiązującego porządku prawnego - np. przyznanie nieruchomości zamiennej o wartości równej nieruchomości, która stała się własnością jednostki samorządu terytorialnego, wiązać musiałaby się z doliczeniem podatku na wystawionej fakturze, który to podatek uiścić musiałaby osoba, której przyznano odszkodowanie w opisanej formie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, za dostawę towarów uważa się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (...).

Według art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zauważyć należy, iż nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu powołanego wcześniej art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług

Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, o czym stanowi art. 15 ust. 6 ustawy.

Jak wynika z § 13 ust. 1 pkt 12 obowiązującego od dnia 6 kwietnia 2011 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonym na mocy art. 19 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), zmienionym treścią art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z okoliczności sprawy wynika, iż Miasto, jako zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług z tytułu umów cywilnoprawnych, w zamian za nieruchomości przejęte pod budowę dróg, przekaże jako nieruchomość zamienną działkę niezabudowaną, dla której możliwe jest wydanie decyzji w sprawie warunków zabudowy. Przedmiotowa nieruchomość jest położona na obszarze objętym Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego.

W kontekście powyższego, należy wskazać, że przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Zatem, w przypadku zamiany, obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy, jak i nabywcy.

Zapis art. 604 ww. ustawy - Kodeks cywilny przewiduje, iż do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. Zauważyć należy również, iż na mocy art. 158 Kodeksu cywilnego, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (...).

Czynność przeniesienia własności nieruchomości stanowi niewątpliwie czynność cywilnoprawną, która dla jej ważności wymaga dokonania w formie aktu notarialnego.

Odnosząc powyższe do opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że realizowane w oparciu o umowę zamiany przeniesienie własności towaru (w tym przypadku gruntu) stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów. Wobec tego, o tym, czy dostawa przedmiotowych działek będzie podlegać opodatkowaniu, czy też będzie korzystała ze zwolnienia, decydować będzie przeznaczenie działek.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego na tle powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że skoro przedmiotowa nieruchomość - jak wskazano we wniosku-jest działką położoną na terenie przeznaczonym pod zabudowę, to tym samym czynność zamiany, po stronie Miasta, należy opodatkować według 23% stawki podatku.

W niniejszej sprawie zauważyć należy jednocześnie, że powołana przez Wnioskodawcę okoliczność, iż przyznanie odszkodowania w postaci ustalenia i wypłaty odszkodowania w pieniądzu, jak i przeniesienie własności nieruchomości, odbywa się w ramach tzw. władztwa publicznego, które stanowi kryterium negacji organu, jako podatnika VAT, pozostaje bez wpływu na powyższe rozstrzygniecie. Wskazać bowiem należy, że w tych okolicznościach zakresem opodatkowania objęta jest dostawa towaru w związku z przedmiotową zamianą, w sytuacji, gdy ma ona miejsce (zamiana) w ramach umowy cywilnoprawnej (art. 158 Kodeksu cywilnego). Wskazane okoliczności przesądzają zatem o opodatkowaniu tej czynności według właściwej stawki podatku VAT (23%).

Jednocześnie nadmienia się, że uzgodnienia między stronami umowy, nie mogą wpływać na stosowanie bądź niestosowanie określonych przepisów prawa.

Z powyższych względów stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.