IPTPP2/443-127/13-4/PR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2013 r. (data wpływu 18 lutego 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 marca 2013 r. (data wpływu 27 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT darowizny przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

W dniu 18 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT darowizny przedsiębiorstwa. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 25 marca 2013 r. poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 25 marca 2013 r.).

Wnioskodawca od 1989 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług stolarskich na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Zainteresowany nadmienia, że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Cały majątek przedsiębiorstwa objęty jest współwłasnością z żoną Wnioskodawcy w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej, z tym że żona nie prowadzi działalności gospodarczej. Wnioskodawca wraz z żoną zamierza obecnie darować przedsiębiorstwo w całości dwóm synom. Synowie w tym celu zawarli umowę spółki cywilnej i zarejestrowali działalność gospodarczą w zakresie identycznym z zakresem działalności Wnioskodawcy. Działalności tej jednak faktycznie nie rozpoczną do momentu otrzymania przedsiębiorstwa w darowiźnie.

Przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, tekst jedn. z późn. zm.), tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.

W szczególności wskazana darowizna obejmie:

* nazwę (firmę) przedsiębiorstwa:;

* całość majątku rzeczowego - własność nieruchomości i rzeczy ruchomych, w tym urządzeń (maszyny, wyposażenie techniczne i biurowe), materiałów, towarów i wyrobów;

* wierzytelności;

* prawa i obowiązki wynikające z zawartych przez Wnioskodawcę umów, a związanych z prowadzoną działalnością, w tym prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę z pracownikami, umów o dostawę mediów itp.;

* zatrudnionych pracowników;

* majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

* tajemnice przedsiębiorstwa, w szczególności zbiory danych osobowych pracowników, kontrahentów, jak i towarów, produktów i inne.

Księgi podatkowe nie zostaną przejęte, gdyż oczywiście ze względu na brak tożsamości podmiotowej pomiędzy Wnioskodawcą jako przedsiębiorcą i synami prowadzącymi spółkę cywilną z punktu widzenia przepisów podatkowych muszą być zaprowadzone własne księgi dla spółki cywilnej. Darowizna dokonana będzie w ten sposób, że każdy z synów otrzyma udział we współwłasności przedsiębiorstwa w wysokości 50%. Darowizna będzie dokonana w formie aktu notarialnego, z którego wynikać będzie, że jest dokonana w celu kontynuacji prowadzonej obecnie przez Wnioskodawcę działalności. Po dokonaniu darowizny przedsiębiorstwa działalność gospodarcza Zainteresowanego zostanie zlikwidowana.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym darowizna przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też jest z tego opodatkowania wyłączona.

Zdaniem Wnioskodawcy (doprecyzowanym w piśmie z dnia 25 marca 2013 r.), darowizna przedsiębiorstwa dokonana na rzecz synów w celu kontynuacji przez nich działalności przedsiębiorstwa w formie spółki cywilnej jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa). W opinii Wnioskodawcy bez znaczenia pozostaje fakt, że z formalnego punktu widzenia (ze względu na brak osobowości prawnej w przypadku spółki cywilnej) obdarowanymi będą synowie, będący wspólnikami spółki, a nie sama spółka. Tak samo bowiem, w przypadku każdej innej transakcji związanej z prowadzeniem działalności w formie spółki cywilnej, stroną umowy są de facto wspólnicy spółki, a nie ta spółka. Tak jest przy każdym zakupie i przy każdej sprzedaży, nawet jeżeli w dokumentach (fakturach lub innych) jako stronę umowy podaje się spółkę (a tak jest najczęściej ze względu na podmiotowość prawnopodatkową spółki cywilnej w zakresie niektórych podatków, w tym podatku VAT). Skoro więc przy odpłatnym nabyciu na potrzeby spółki cywilnej, mimo faktycznego nabycia przez wspólników, uznaje się, że nabycia dokonał podatnik VAT w całości, a nie wspólnicy spółki w częściach stosownych do udziałów w tej spółce, to identycznie należy traktować także nabycia nieodpłatne, w tym darowizny. Odmienne stanowisko prowadziłoby w konsekwencji do tego, że zbycie (odpłatne lub nieodpłatne) danego towaru na rzecz jednego podmiotu byłoby opodatkowane w inny sposób niż to samo zbycie na rzecz jednej osoby.

W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowana jest jednolita linia orzecznicza, z której wynika, że liczba podmiotów uczestniczących w transakcji w charakterze sprzedawcy lub nabywcy nie ma wpływu na skutki podatkowe transakcji na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług, w szczególności większa liczba zbywców lub nabywców nie oznacza, że de facto dochodzi do obrotu udziałami we współwłasności.

W uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11, dotyczącej formalnie zbycia udziału we współwłasności prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz udziału we współwłasności budynków, zawierającym jednak ogólne tezy wyznaczające kierunek interpretacji przepisów podatkowych, stwierdzono, że zbycie udziału we współwłasności towaru musi być opodatkowane tak samo jak sprzedaż tego towaru.

NSA stwierdził w ww. uchwale m.in.: " (...) na gruncie ustawy o VAT taka czynność nie może prowadzić do innych skutków prawnych niż sprzedaż towaru przez jedynego właściciela (użytkownika wieczystego), która niewątpliwie - w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - stanowi dostawę towarów, bowiem w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel. Dodatkowo należy zauważyć, że zróżnicowanie takich skutków w przypadku przyjęcia, że mamy do czynienia przy sprzedaży udziału we współwłasności (użytkowaniu wieczystym) z usługą, a przy rozporządzeniu własnością (użytkowaniem wieczystym) z dostawą prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości podmiotów wobec prawa. Nie występują bowiem istotne przesłanki umożliwiające odmienne podatkowo traktowanie stron tych stosunków prawnych."

Warto zwrócić uwagę, że stanowisko zawarte w uchwale było zgodne z prezentowanym w sprawie przez Ministra Finansów. Stosując zastosowaną w uchwale NSA wykładnię przepisów do sprawy będącej przedmiotem niniejszego wniosku, należy stwierdzić, że także w tej sytuacji zbycie przedsiębiorstwa posiada taki właśnie charakter, niezależnie od tego czy nabywcą jest jedna czy kilka osób, jeżeli nabywają one to przedsiębiorstwo w celu wspólnego kontynuowania działalności w ramach umowy spółki cywilnej, a nie np. realizacji odrębnych celów, ponadto bez znaczenia pozostaje fakt, czy transakcja ta jest odpłatna czy też nie.

Podsumowując, Wnioskodawca uważa, że w stanie opisanym powyżej dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy, zatem transakcja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy. Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Stosownie bowiem do art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem "transakcji zbycia". Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia "przedsiębiorstwo", należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 1989 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług stolarskich. Cały majątek przedsiębiorstwa objęty jest współwłasnością z żoną Wnioskodawcy w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej, z tym że żona nie prowadzi działalności gospodarczej. Wnioskodawca wraz z żoną zamierza obecnie darować przedsiębiorstwo w całości dwóm synom. Synowie w tym celu zawarli umowę spółki cywilnej i zarejestrowali działalność gospodarczą w zakresie identycznym z zakresem działalności Wnioskodawcy. Działalności tej jednak faktycznie nie rozpoczną do momentu otrzymania przedsiębiorstwa w darowiźnie. Przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, tekst jedn. z późn. zm.), tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.

W szczególności wskazana darowizna obejmie:

* nazwę (firmę) przedsiębiorstwa

* całość majątku rzeczowego - własność nieruchomości i rzeczy ruchomych, w tym urządzeń (maszyny, wyposażenie techniczne i biurowe), materiałów, towarów i wyrobów;

* wierzytelności;

* prawa i obowiązki wynikające z zawartych przez Wnioskodawcę umów, a związanych z prowadzoną działalnością, w tym prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę z pracownikami, umów o dostawę mediów itp.;

* zatrudnionych pracowników;

* majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

* tajemnice przedsiębiorstwa, w szczególności zbiory danych osobowych pracowników, kontrahentów, jak i towarów, produktów i inne.

Księgi podatkowe nie zostaną przejęte, gdyż - jak wskazał Wnioskodawca - ze względu na brak tożsamości podmiotowej pomiędzy Wnioskodawcą jako przedsiębiorcą i synami prowadzącymi spółkę cywilną z punktu widzenia przepisów podatkowych muszą być zaprowadzone własne księgi dla spółki cywilnej.

Darowizna dokonana będzie w ten sposób, że każdy z synów otrzyma udział we współwłasności przedsiębiorstwa w wysokości 50%. Darowizna będzie dokonana w formie aktu notarialnego, z którego wynikać będzie, że jest dokonana w celu kontynuacji prowadzonej obecnie przez Wnioskodawcę działalności. Po dokonaniu darowizny przedsiębiorstwa działalność gospodarcza Zainteresowanego zostanie zlikwidowana.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż przedmiotowa darowizna przedsiębiorstwa - spełniającego definicję przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego - na rzecz synów Wnioskodawcy, którzy zawiązali spółkę cywilną, będzie wyłączona spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy. Tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

Wobec powyższego oceniając stanowisko Wnioskodawcy należy je uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego zdarzenia przyszłego, w szczególności na informacji, iż przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ ustawy - Kodeks cywilny. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.