IPTPP1/443-371/12-5/MG - Możliwość włączenia do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług kwot dotacji ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 na pokrycie części kosztów związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej wraz z oczyszczalnią ścieków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2012 r. (data wpływu 11 maja 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 10 sierpnia 2012 r. (data wpływu 16 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie włączenia do podstawy opodatkowania kwot dotacji ze środków Programu Obszarów Wiejskich 2007-2012 na pokrycie części kosztów związanych z budową inwestycji - jest prawidłowe.

W dniu 11 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego przez Gminę od rolników na podstawie Umów I oraz Umów II,

* włączenia do podstawy opodatkowania kwot dotacji ze środków Programu Obszarów Wiejskich 2007-2012 na pokrycie części kosztów związanych z budową inwestycji,

* prawa do pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur związanych z realizacją całości inwestycji można przyporządkować do budowy oczyszczalni.

W dniu 16 sierpnia 2012 r. uzupełniono wniosek w zakresie doprecyzowania zaistniałego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina, zrealizowała projekt inwestycyjny pn. "..." (dalej: "Inwestycja").

Celem projektu było zapewnienie możliwości zgodnego z prawem zagospodarowania ścieków z gospodarstw indywidualnych poprzez m.in. budowę przyzagrodowych oczyszczalni ścieków w jednej z miejscowości należącej do Gminy.

Na dzień dzisiejszy Gmina samodzielnie nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z zaspokajaniem potrzeb swoich mieszkańców w tym zakresie. Działalność ta jest prowadzona przez kapitałową spółkę komunalną (dalej: "Spółka komunalna"), której Gmina jest 100% udziałowcem.

W ramach Inwestycji zrealizowano:

Każda z Oczyszczalni stanowi odrębny i samodzielny obiekt obsługujący gospodarstwo danego rolnika - mieszkańca Gminy. Oczyszczalnie te nie są połączone z wybudowaną siecią kanalizacji sanitarnej (powstałą w ramach tego samego zadania inwestycyjnego). Obiekty te zostały wybudowane na gruntach, które stanowią własność lub będących w użytkowaniu wieczystym rolników i służą również zaspokajaniu ich potrzeb sanitarnych. W konsekwencji gospodarstwa tych rolników nie są "podłączone" do sieci kanalizacji sanitarnej, ale wykorzystują Oczyszczalnie.

Na pokrycie części kosztów związanych z budową Inwestycji, Gmina otrzymała dofinansowanie ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013.

Całkowite koszty Inwestycji przedstawione we wniosku o otrzymanie dofinansowania wynikały z przygotowanych kosztorysów realizacji inwestycji. Wielkość wnioskowanego i otrzymanego dofinansowania (kosztów kwalifikowanych do dofinansowania) była natomiast niższa i była rezultatem możliwej do uzyskania dotacji dla danego działania. Wniosek o dofinansowanie został złożony w roku 2010.

Na etapie planowania budowy Inwestycji, w latach 2007-2008, Gmina otrzymała również indywidualne wpłaty od każdego z rolników, na gruncie którego miała zostać wybudowana Oczyszczalnia. Wpłaty te były dokonywane przed rozpoczęciem Inwestycji na podstawie zawieranych z rolnikami umów.

Gmina zawierała z rolnikami dwa rodzaje tych umów:

Gmina jest obecnie i była w trakcie realizacji Inwestycji zarejestrowanym podatnikiem jako "podatnik VAT czynny". Realizacja inwestycji nastąpiła w ramach realizacji zadań własnych Gminy i związanych z tym zaspokajaniem potrzeb jej mieszkańców.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że mienie powstałe w wyniku realizacji inwestycji tj. oczyszczalnia i kanalizacja jest własnością Gminy. Poszczególne oczyszczalnie przyzagrodowe stanowią natomiast własność mieszkańców, zgodnie z zasadą superficies solo cedit. Wpłaty mieszkańców były dobrowolne. Wybudowanie oczyszczalni ścieków na danej posesji dla poszczególnych właścicieli nieruchomości uzależnione było od zawarcia umów i dokonania przez nich wpłaty kwot z nich wynikających.

Oczyszczalnie stały się własnością poszczególnych mieszkańców, dla których wybudowano te oczyszczalnie. Podstawa prawna przekazania po zakończeniu budowy wynikała z zawartych umów i była konsekwencją tego, że budowle te zostały na gruncie mieszkańców. Tak więc nie można w tym wypadku mówić o przekazaniu prawa do rozporządzania jak właściciel, bowiem Gmina nigdy takiego prawa nie nabyła. W konsekwencji nie mogła też go przenieść. Mieszkańcy nie ponosili na rzecz Gminy dodatkowych wpłat poza kwotami wynikającymi z zawartych umów opisanych we wniosku.

Gmina nie wykorzystuje przyzagrodowych oczyszczalni. Są one własnością mieszkańców i przez nich są wykorzystywane. Na rzecz mieszkańców są świadczone usługi przez spółkę komunalną. Faktury VAT dokumentujące nabycie towarów i usług w ramach realizacji inwestycji były wystawione na Gminę.

W ocenie Gminy było to dofinansowanie do kosztów inwestycji. Wpłaty mieszkańców były zryczałtowane a dotacja pokrywała koszty budowy. Gmina rozliczała się z tych kosztów z jednostką wypłacającą dotację.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane przez Gminę kwoty dotacji ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 na pokrycie części kosztów związanych z budową Inwestycji, powinny zostać włączone do podstawy opodatkowania takich usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane przez Gminę kwoty dotacji ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 na pokrycie części kosztów związanych z budową Inwestycji, nie powinny zostać włączone do podstawy opodatkowania takich usług.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest - co do zasady - obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Realizacja Inwestycji finansowana była w części z dotacji. Jednak w ocenie Gminy dotacja ta nie może być uznana za dotację, subwencję albo inną dopłatę o podobnym charakterze, która na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o VAT zwiększa obrót.

Przede wszystkim otrzymana dotacja nie może zwiększać obrotu bowiem nie ma bezpośredniego wpływu na cenę (kwotę należną) świadczonych przez Gminę usług na rzecz rolników zarówno jeżeli chodzi o Umowy I jak i Umowy II.

Komisja Europejska oraz orzecznictwo ETS (por. wyrok w sprawie C-184/00 Office des products Wallons ASBL oraz w sprawie C-353/00 Keeping Newcastle Warm Ltd.) wskazują, iż dotacja powinna być włączona do podstawy opodatkowania, tylko po spełnieniu następujących warunków:

Przyjmuje się w związku z tym, iż dotacje tylko wówczas stanowią podstawę opodatkowania, jeżeli są wypłacane jako należność (wynagrodzenie) z tytułu konkretnych dostaw towarów lub świadczenia konkretnych usług i są powiązane z ceną świadczenia wykonywanego przez podatnika. Takiego warunku nie spełniają dotacje, których celem jest pokrycie kosztów funkcjonowania danego podmiotu (w całości lub w części), przeznaczone na pokrycie kosztów pośrednich i bezpośrednich dotyczących czynności wykonywanych przez ten podmiot (por. wyrok ETS w sprawie C-184/00 Office des products Wallons ASBL). Takiego rodzaju dotacje wpływają oczywiście ostatecznie na cenę świadczonych usług lub dostarczanych towarów, bowiem każde tego rodzaju przysporzenie będzie wywierało w efekcie taki wpływ, jednak w takim wypadku brakuje elementu bezpośredniości. Można nawet niekiedy założyć, iż otrzymanie przez podatnika dofinansowania jest warunkiem sine qua non wykonywania określonych czynności, jednak takie stwierdzenie jest niewystarczające dla uznania danego przysporzenia za element podstawy opodatkowania VAT. Konieczne jest bowiem jednoznaczne ustalenie, że określona kwota dotacji wpływa w określonej wysokości na wartość świadczenia wykonywanego przez podatnika. Inaczej mówiąc, analizując wpływ dotacji na podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług, trzeba zawsze odpowiedzieć na pytanie: jaka byłaby wartość świadczenia, gdyby nie otrzymana dotacja.

Bezpośredni wpływ dotacji na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług przejawia się również tym, iż podatnik wykonujący świadczenie ma prawo żądać dotacji lub innej formy dofinansowania, w określonej wysokości, w związku z wykonaniem określonego świadczenia. Nie można mówić o bezpośrednim wpływie dofinansowania na cenę, jeżeli pokrywa ono jedynie określone koszty, których poniesienie jest wprawdzie związane z określonymi świadczeniami, jednak ich ilość ani wartość nie jest znana w momencie otrzymania dotacji. W takiej sytuacji dofinansowanie może jedynie pośrednio wpływać na wartość wykonanych świadczeń.

W opisanym stanie faktycznym dofinansowanie otrzymywane przez Gminę na realizację Projektu wpływa jedynie pośrednio a nie bezpośrednio na wartość świadczeń realizowanych na rzecz rolników na podstawie Umów I i Umów II.

Dofinansowanie pokrywa bowiem jedynie część przewidywanych kosztów związanych z realizacja Inwestycji, do pewnego ustalonego limitu, co jest charakterystyczne dla tego rodzaju dotacji.

O braku bezpośredniego wpływu otrzymanej dotacji na wysokość płatności dokonywanej przez rolników na podstawie Umów I i Umów II świadczy również okoliczność, że płatności te były ustalone w kwocie zryczałtowanej a Umowy I i Umowy II nie przewidywały ich uzależnienia od wysokości otrzymanej dotacji. Ponadto, ważne jest, że umowy z rolnikami zawierane były w latach 2006 - 2007, dokonywanie przez nich wpłat następowało w latach 2007-2008, natomiast wniosek o dofinansowanie został złożony dopiero w roku 2010.

Zatem w ocenie Gminy, "Otrzymane przez Gminę kwoty dotacji ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 na pokrycie części kosztów związanych z budową Inwestycji, nie powinny zostać włączone do podstawy opodatkowania takich usług".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy. Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119, art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczonych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Pojęcie sprzedaży zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 22 ustawy i należy przez nie rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Dla określenia, czy dane dotacje są, czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, iż w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia.

Elementem zasadniczym wpływającym na objęcie uzyskanej przez podatnika dotacji definicją podstawy opodatkowania (obrotu) jest stwierdzenie, czy dotacja udzielana jest w celu sfinansowania czy też dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług.

Jeżeli dotacja, subwencja lub inna dopłata o podobnym charakterze przekazywana jest przez inny podmiot (np. organ administracji rządowej, samorządowej, organizacji społecznej itp.) w celu sfinansowania lub dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług (istnieje bezpośredni związek między otrzymaną dopłatą a ceną dostarczanych towarów lub świadczonych usług), to stanowi ona obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy.

Natomiast otrzymana dotacja niemająca bezpośredniego wpływu na cenę usługi, mająca na celu ogólne dofinansowanie działalności, nieuzależniona od ilości i wartości świadczonych usług, nie zwiększa podstawy opodatkowania z tytułu podatku od towarów i usług.

Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, iż dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z treści wniosku wynika, że Gmina zrealizowała projekt inwestycyjny pn. "..." (dalej: "Inwestycja"). Celem projektu było zapewnienie możliwości zgodnego z prawem zagospodarowania ścieków z gospodarstw indywidualnych poprzez m.in. budowę przyzagrodowych oczyszczalni ścieków w jednej z miejscowości należącej do Gminy. Gmina samodzielnie nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z zaspokajaniem potrzeb swoich mieszkańców w tym zakresie. Działalność ta jest prowadzona przez kapitałową spółkę komunalną (dalej: "Spółka komunalna"), której Gmina jest 100% udziałowcem. Każda z Oczyszczalni stanowi odrębny i samodzielny obiekt obsługujący gospodarstwo danego rolnika - mieszkańca Gminy. Oczyszczalnie te nie są połączone z wybudowaną siecią kanalizacji sanitarnej (powstałą w ramach tego samego zadania inwestycyjnego). Obiekty te zostały wybudowane na gruntach, które stanowią własność lub będących w użytkowaniu wieczystym rolników i służą również zaspokajaniu ich potrzeb sanitarnych. W konsekwencji gospodarstwa tych rolników nie są "podłączone" do sieci kanalizacji sanitarnej, ale wykorzystują Oczyszczalnie. Na pokrycie części kosztów związanych z budową Inwestycji, Gmina otrzymała dofinansowanie ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. Całkowite koszty Inwestycji przedstawione we wniosku o otrzymanie dofinansowania wynikały z przygotowanych kosztorysów realizacji inwestycji. Wielkość wnioskowanego i otrzymanego dofinansowania (kosztów kwalifikowanych do dofinansowania) była natomiast niższa i była rezultatem możliwej do uzyskania dotacji dla danego działania. Wniosek o dofinansowanie został złożony w roku 2010. W ocenie Gminy było to dofinansowanie do kosztów inwestycji. Na etapie planowania budowy Inwestycji, w latach 2007-2008, Gmina otrzymała również indywidualne wpłaty od każdego z rolników, na gruncie którego miała zostać wybudowana Oczyszczalnia. Wpłaty mieszkańców były zryczałtowane a dotacja pokrywała koszty budowy. Gmina rozliczała się z tych kosztów z jednostką wypłacającą dotację.

Z powyższego wynika, iż otrzymana dotacja jest przeznaczana na pokrycie kosztów związanych z budową oczyszczalni ścieków i nie stanowi dopłaty do ceny świadczonych przez Gminę usług. Pozyskana dotacja nie jest przyznawana jako dopłata do ceny usługi, a przeznaczona jest na pokrycie poniesionych kosztów. Oznacza to, że przedmiotowa dotacja ma charakter zakupowy, nie ma na celu sfinansowania ceny sprzedaży. W konsekwencji w związku z realizacją inwestycji Wnioskodawca nie otrzymuje sfinansowanego otrzymaną dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a jedynie zwrot poniesionych przez Wnioskodawcę kosztów.

Tym samym dotacja, czyli otrzymany zwrot poniesionych kosztów nie stanowi czynności opodatkowanej VAT, ponieważ czynność ta nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, zawartych w art. 5 ust. 1 ustawy. W świetle powyższego otrzymana dotacja, niemająca wpływu na cenę świadczonych usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Reasumując, otrzymane przez Gminę kwoty dotacji ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 na pokrycie części kosztów związanych z budową Inwestycji będącej przedmiotem wniosku nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tym samym nie zwiększają podstawy opodatkowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Zaznaczyć jednak należy, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o zaistniały stan faktyczny opisany w złożonym wniosku, z którego wprost wynika, że Gmina otrzymała dofinansowanie ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, na pokrycie części kosztów związanych z budową Inwestycji.

Ponadto, tut. Organ informuje, że granice szczególnego postępowania podatkowego, którego celem jest uzyskanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, określa Zainteresowany występując z konkretnym pytaniem prawnym, wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez niego, co wynika wprost z przepisu art. 14b § 1, 2 i 3 ustawy - Ordynacja podatkowa. Natomiast na podstawie art. 14c § 1 i § 2 ww. ustawy tut. Organ dokonuje oceny stanowiska Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w zakresie włączenia do podstawy opodatkowania kwot dotacji ze środków Programu Obszarów Wiejskich 2007-2012 na pokrycie części kosztów związanych z budową inwestycji.

Natomiast wniosek w części dotyczącej:

* opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego przez Gminę od rolników na podstawie Umów I oraz Umów II, został rozpatrzony interpretacją nr IPTPP1/443-371/12-4/MG;

* prawa do pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur związanych z realizacją całości inwestycji można przyporządkować do budowy oczyszczalni został rozpatrzony interpretacją nr IPTPP1/443-371/12-6/MG.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.