IPTPP1/443-156/14-4/MW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 24 lutego 2014 r. (data wpływu 3 marca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 maja 2014 r. (data wpływu 26 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podstawy opodatkowania podatkiem VAT dostawy nieruchomości w zamian za odszkodowanie oraz sposobu jej wyliczenia - jest prawidłowe.

W dniu 3 marca 2014 r., został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie: podstawy opodatkowania podatkiem VAT dostawy nieruchomości w zamian za odszkodowanie, sposobu jej wyliczenia oraz rozliczeń ww. transakcji z kontrahentem.

Wniosek został uzupełniony w dniu 26 maja 2014 r. w zakresie doprecyzowania stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

Spółka była właścicielem nieruchomości gruntowej - rolnej. Opłacała z tego tytułu podatek rolny. Grunt nie posiadał planu zagospodarowania przestrzennego.

W 2009 r. na skutek decyzji Wojewody na wniosek Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, ustalono odszkodowanie za przejęcie z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa części działki rolnej należącej do Spółki. Odszkodowanie Spółka otrzymała w dniu 4 listopada 2009 r. Ostateczna decyzja Wojewody w tej sprawie zapadła 25 lutego 2009 r.

Dokumenty stanowiące element wyceny i ostatecznego wyliczenia odszkodowania nie zawierały informacji na temat tego czy przyznana kwota jest wartością netto czy brutto. Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przelała kwotę odszkodowania w wartości wpisanej na umowie. Spółka otrzymanych środków nie opodatkowała uznając czynność za zwolnioną zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

W grudniu 2013 r. przeprowadzono w Spółce czynności kontrolne przez pracowników Pierwszego Urzędu Skarbowego w zakresie ww. transakcji z GDDiK. Kontrola wykazała, iż Spółka postąpiła nieprawidłowo nie opodatkowując kwoty odszkodowania. Jednocześnie uznano, iż kwota otrzymanego odszkodowania winna być uznana jako kwota netto i od całości winien być naliczony VAT wg stawki z 2009 r., czyli 22%. Spółka zastosowała się do zaleceń pokontrolnych: wystawiła fakturę VAT w której do kwoty odszkodowania doliczyła 22% VAT oraz skorygowała deklaracje VAT za okres III/2009 zgodny z terminem powstania obowiązku podatkowego (czyli ostatecznej decyzji w sprawie przejęcia za odszkodowanie nieruchomości). Wystawioną fakturę przesłano do GDDiK jednocześnie licząc, że różnica wynikająca z wyliczenia zostanie Spółce zwrócona. Niestety GDDiK zwrócił fakturę twierdząc, iż kwota przez nich zapłacona była kwotą ostateczną i nie można jej traktować jako wartości netto. Wobec powyższego Spółka jest zmuszona "dopłacić" kwotę VAT ze środków własnych - jeśli nie byłby on zawarty w już otrzymanej kwocie odszkodowania.

W okresie od 5 grudnia 2013 r. do 23 grudnia 2013 r. przeprowadzono kontrolę podatkową (zgodnie z danymi z upoważnienia do kontroli) - okres objęty kontrolą: podatek od towarów i usług za okres 1 września 2013 r. do 30 września 2013 r., zakres kontroli: kontrola w zakresie transakcji odszkodowania od GDDiA za przeniesienie na rzecz Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości za XI/2009 r. pismo o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie ww. transakcji zostało złożone przez Wnioskodawcę po zakończeniu kontroli (data nadania pisma 28 lutego 2014 r.).

W dniu 10 grudnia 2013 r. Spółka otrzymała protokół z przeprowadzonej kontroli w którym: "stwierdzono nieprawidłowości skutkujące koniecznością zmiany rozliczenia w podatku VAT za kontrolowany okres" odrębnej decyzji czy postanowienia w tym zakresie nie otrzymano. Spółka zgodnie z zaleceniami pokontrolnymi wystawiła fakturę VAT dokumentującą omawianą transakcję oraz dokonała stosownych korekt deklaracji VAT-7. Urząd Skarbowy wezwał Wnioskodawcę do zapłaty podatku VAT od tej transakcji wraz z należnymi od 2009 r. odsetkami. Strona transakcji czyli GDDKiA kwestionuje wystawioną przez Wnioskodawcę fakturę VAT dotyczącą odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości z mocy prawa (oryginał faktury VAT przesłany do GDDKiA kilkakrotnie wracał do wystawcy - ostatecznie został przyjęty w lutym 2014 r., lecz GDDKiA nie uwzględniła go w swoich księgach rachunkowych).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wartość otrzymanego odszkodowania za wywłaszczenie z mocy prawa jest wartością netto czy też zawiera w sobie podatek VAT.

2. Czy podatek do zapłaty przez Spółkę winien być liczony metodą "w stu" czy "od sta".

Zdaniem Wnioskodawcy, kwotę odszkodowania winien potraktować jako zawierającą w sobie podatek należny VAT, gdyż w zaistniałej sytuacji do całej transakcji Spółka musiałaby dopłacić a nie to było celem odszkodowania. GDDiK nie zamierza wyrównać wpłaty odszkodowania, jeśli zgodnie z zaleceniami pokontrolnymi Spółka uznała je za wartość netto. Wobec powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż powinien naliczyć VAT metodą "w stu" od kwoty przyznanego odszkodowania, co nie pociągałoby konsekwencji dopłaty ze środków własnych do transakcji wobec jasnego stanowiska GDDiK o braku jakichkolwiek dopłat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że z uwagi na fakt, iż stan faktyczny będący przedmiotem wniosku zaistniał w 2009 r., niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o stan prawny obowiązujący w 2009 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na mocy art. 29 ust. 3 ustawy, jeżeli należność jest określona w naturze, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa towarów lub usług pomniejszona o kwotę podatku.

W myśl art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Ponadto, zgodnie z art. 29 ust. 9 ustawy, w przypadku wykonania czynności, o których mowa w art. 5, dla których nie została określona cena, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa towarów lub usług pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 10 i 12.

Według art. 2 pkt 27b lit. a ustawy, przez wartość rynkową rozumie się całkowitą kwotę, jaką, w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług, nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju; w przypadku gdy nie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się w odniesieniu do towarów - kwotę nie mniejszą niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w przypadku braku ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, że kwotę należną (zapłatę), stanowi korzyść majątkowa, jaką podatnik uzyska lub ma uzyskać, w związku z wykonaniem czynności opodatkowanej.

Odnosząc się zatem do kwestii budzącej wątpliwości Wnioskodawcy należy zauważyć, iż zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast, stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2001 r. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.) cena oznacza wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Należy stwierdzić, że przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii, czy kwota należna wypłacona w zamian za przeniesienie z mocy prawa własności towarów uwzględnia podatek od towarów i usług i stanowi kwotę brutto, czy nie uwzględnia podatku od towarów i usług i stanowi kwotę netto.

Reasumując stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega dostawa towarów, natomiast jeżeli wartość nieruchomości wynikająca z posiadanych przez Wnioskodawcę dokumentów wyceny jest jedynym wynagrodzeniem należnym Wnioskodawcy z tytułu dostawy nieruchomości to stanowi - w myśl art. 29 ust. 1 ustawy - kwotę należną zawierającą podatek od towarów i usług. Podstawą opodatkowania jest zatem wartość rynkowa pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Jeśli natomiast zgodnie z odpowiednimi dokumentami, przepisami innych gałęzi prawa czy uzgodnieniami pomiędzy stronami, wartość rynkowa nieruchomości wynikająca z ww. dokumentów nie była jedyną kwotą należną Wnioskodawcy za nieruchomość i z tych dokumentów, przepisów czy też uzgodnień wynikałoby, że jest to kwota, do której należy doliczyć podatek VAT według właściwej stawki, to kwota ta była kwotą netto.

Trzeba bowiem podkreślić, że co do zasady (poza wyjątkami określonymi w ustawie np. w art. 32 ustawy) przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii wysokości wynagrodzenia za dostawę towarów czy świadczenie usług.

Zaznaczenia wymaga fakt, że tylko sprzedawca jest w stanie określić, co dokładnie jest wkalkulowane w kwotę należną od nabywcy. Podstawa opodatkowania wynikać powinna wyłącznie z umowy zawartej pomiędzy kontrahentami. Dodatkowo należy zauważyć, że organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych umów i przyjęty w nich sposób rozliczeń pomiędzy kontrahentami, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy podatkowe, co może być stwierdzone jedynie w trakcie przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji postępowania podatkowego.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro - jak wynika z wniosku - wartość sprzedawanej nieruchomości została określona w dokumentach dotyczących wyceny i ostatecznego wyliczenia odszkodowania, to należna kwota z tytułu dostawy nieruchomości zawierała, stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, kwotę podatku od towarów i usług.

Zatem w przedmiotowej sprawie obrót stanowi kwota należna, która jest jednocześnie kwotą brutto. Tym samym dla obliczenia poprawnie kwoty podatku należnego, w sytuacji gdy dostawa nieruchomości podlegała opodatkowaniu, konieczne jest zastosowanie metody "w stu" i naliczenie podatku od wartości brutto.

W świetle powyższego otrzymana przez Wnioskodawcę kwota należna z tytułu ww. dostawy, za którą Wnioskodawca otrzymał wynagrodzenie (odszkodowanie) stanowiła kwotę należną w związku z dostawą towaru, czyli kwotę obejmującą całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla wyliczenia obrotu (podstawy opodatkowania) należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT i do wyliczenia podatku należnego Wnioskodawca winien zastosować metodę "w stu". Metoda "w stu" pozwala na obliczanie podatku należnego, w której podstawą opodatkowania, wbrew zasadzie z art. 29 ustawy, nie jest kwota netto, lecz kwota brutto, czyli cena w rozumieniu ww. art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o cenach.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wartość otrzymanego odszkodowania za wywłaszczenie z mocy prawa zawiera w sobie podatek VAT. Podatek należny do zapłaty przez Spółkę winien być wyliczony metodą "w stu".

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytań) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Dodatkowo tut. Organ zwraca uwagę, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii opodatkowania bądź zwolnienia od podatku VAT dostawy nieruchomości będącej przedmiotem wniosku, gdyż nie było to przedmiotem wniosku oraz nie zadano pytania w tym zakresie.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podstawy opodatkowania podatkiem VAT dostawy nieruchomości w zamian za odszkodowanie oraz sposobu jej wyliczenia.

Wniosek w pozostałej części został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.