IPTPB3/423-382/12-4/GG - Możliwość powstania przychodu w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych po stronie inwestora, z tytułu zrzeczenia się przez wykonawcę inwestycji roszczenia o zapłatę odsetek od kwoty przyznanej w wyroku sądowym.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 października 2012 r. (data wpływu 29 października 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 grudnia 2012 r. (data wpływu 4 stycznia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu z tytułu zrzeczenia się na rzecz Wnioskodawcy roszczenia o zapłatę odsetek od zasądzonej kwoty na rzecz wykonawcy - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 października 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie w zakresie powstania przychodu z tytułu zrzeczenia się na rzecz Wnioskodawcy roszczenia o zapłatę odsetek od zasądzonej kwoty na rzecz wykonawcy.

Z uwagi na braki wniosku, pismem z dnia 19 grudnia 2012 r., nr IPTPB3/423-382/12-2/GG, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), wystąpił do Wnioskodawcy o jego uzupełnienie. Przedmiotowe wezwanie zostało skutecznie doręczone w dniu 27 grudnia 2012 r. W dniu 4 stycznia 2013 r. wpłynęło do tut. Organu uzupełnienie wniosku, nadane za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 31 grudnia 2012 r., z zachowaniem obowiązującego terminu.

W przedmiotowym wniosku został przedsawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca-funkcjonuje w oparciu o przepisy Prawo spółdzielcze oraz ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych i statut.

Zgodnie z zapisem art. 1 ust. 2, 3, 5 z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z późn. zm. oraz zapisami statutu, spółdzielnia realizuje przedmiot swojej działalności poprzez:

* budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych,

* budowanie lub nabywanie budynków, w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu,

* zarządzanie nieruchomościami.

Spółdzielnia realizowała zadanie inwestycyjne - budowę budynku mieszkalnego. Wartość faktury końcowej została zakwestionowana przez Spółdzielnię i nie w pełni uregulowana. Wykonawca skierował sprawę na drogę postępowania sądowego. Sąd zasądził sporną kwotę do zapłaty wraz z odsetkami. Spółdzielnia należność główną uregulowała i uzyskała od wykonawcy oświadczenie, iż zrzeka się wszelkich roszczeń obejmujących odsetki od zasadzonej kwoty.

Wnioskodawca prosi o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego - podatku dochodowego od osób prawnych - dotyczącego powstania przychodu podatkowego z tytułu zrzeczenia się przez wykonawcę odsetek od zasądzonej kwoty.

W uzupełnieniu Wnioskodawca stwierdził, iż pismem z dnia 16 października 2012 r. wykonawca zrzekł się odsetek od zasądzonej kwoty (wyrok z dnia 8 grudnia 2011 r.). Zasądzona kwota odsetek nie została ujęta w kosztach uzyskania przychodów realizowanego zadania inwestycyjnego.

Ponadto Wnioskodawca doprecyzował wniosek w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - art. 12 ust. 4 pkt 2; art. 16 ust. 1 pkt 11.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zrzeczenie się przez wykonawcę odsetek od zasądzonej spornej kwoty powoduje powstanie przychodu podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki mają charakter uboczny w stosunku do świadczenia głównego będącego właściwym przedmiotem zobowiązania między stronami. Tytuły stanowiące podstawę ustalania wysokości odsetek i tryb ich poboru w stosunkach cywilnoprawnych określają w szczególności przepisy art. 359, 360, 481, 482 k.c.

Odsetki są przychodami w dacie faktycznego otrzymania i odpowiednio w tej samej dacie zapłacone przez dłużnika są jego kosztami uzyskania przychodów. Podjęta przez strony umowy decyzja odnośnie odsetek niezapłaconych o ich zrzeczeniu się zarówno u wierzyciela jak i dłużnika są podatkowo obojętne.

Przedstawione powyżej stanowisko Spółdzielni znajduje potwierdzenie w piśmie Ministra Finansów PB3-5912-722-604/HS/98 z którego wynika, że naliczone, ale nieujęte w kosztach podatkowych odsetki po ich umorzeniu nie są przychodem podatkowym.

W uzupełnieniu Wnioskodawca zajął stanowisko, iż w przypadku zrzeczenia się przez wykonawcę zobowiązania odsetkowego istnieje podatkowa neutralność tej czynności ze względu na zastosowanie zasad kasowych przy zaliczaniu odsetek do przychodów i kosztów podatkowych. Odsetki te nie zostały ujęte w kosztach podatkowych i po zrzeczeniu się nie stanowią, przychodu podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stan faktyczny sprawy wskazuje, iż Wnioskodawca w związku z realizowanym zadaniem inwestycyjnym zakwestionował wystawioną przez wykonawcę fakturę, która nie została w pełni uregulowana. Wykonawca skierował sprawę na drogę postępowania sądowego.

Sąd zasądził sporną kwotę do zapłaty wraz z odsetkami. Wnioskodawca należność główną uregulował i uzyskał od wykonawcy oświadczenie, iż zrzeka się wszelkich roszczeń obejmujących odsetki od zasadzonej kwoty.

W tak przedstawionym stanie faktycznym należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przewidziano szczególny tryb opodatkowania odsetek od należności i zobowiązań.

Przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) nie definiują pojęcia przychodów, określają natomiast, co w szczególności stanowi przychód na potrzeby tego podatku. Wymienione w art. 12 tej ustawy kategorie uznane za przychód nie wyczerpują zatem wszystkich kategorii, jakie mogą stanowić przychód na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych i tworzą tym samym katalog otwarty.

Z przykładowego wykazu zdarzeń uznanych za przychody podatkowe wymienionych w art. 12 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że co do zasady, za przychód podatkowy można uznać każde przysporzenie majątkowe podatnika o charakterze trwałym, rzeczywiście otrzymane, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że są należne może powodować obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:

Stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 8 ww. przepisu ustawy stanowi, iż do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z:

W przytoczonych regulacjach ustawodawca używa w odniesieniu do wymienionych w nich kategorii przychodów m.in. terminu umorzone zobowiązania. Jednakże pojęcie to w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie zostało zdefiniowane. "Umorzyć", wg Małego Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999), oznacza "zmniejszyć lub zlikwidować zobowiązanie pieniężne uzyskując zrzeczenie się należności przez wierzyciela lub spłacając stopniowo dług. Umorzyć dług. Umorzyć podatek, należność".

Zgodnie natomiast z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), wierzytelność jest prawem i nie ma przeszkód, aby zrzec się tego prawa w każdej chwili. Zrzeczenie się polega na umorzeniu zobowiązania bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. W oparciu o art. 508 Kodeksu cywilnego, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik przyjmuje zwolnienie. Zatem, skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. W przypadku takiego zrzeczenia się wierzyciela, dłużnik nie jest już zobowiązany do spełnienia świadczenia, tym samym, po stronie dłużnika powstaje przysporzenie w jego majątku, gdyż ze zobowiązania jakie miał względem wierzyciela został zwolniony.

Spółdzielnia osiągnie zatem korzyść majątkową o konkretnym wymiarze, gdyż zmniejszy się zobowiązanie jakie musiałby zapłacić gdyby nie umorzenie tych odsetek. Na gruncie prawa podatkowego umorzenie zobowiązania podatnika jest zaś zdarzeniem powodującym powstanie na podstawie z mocy prawa zobowiązania podatkowego w podatku.

Wobec powyższego, umorzenie zobowiązania rozumiane jako zwolnienie z długu powoduje powstanie u podatnika przychodu, który podlegać będzie opodatkowaniu (art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W przypadku Spółdzielni nie zachodzi żadna z sytuacji przewidzianych w art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wobec czego, zobowiązanie Spółdzielni w części stanowiącej równowartość umorzonych odsetek przez wykonawcę na Jej rzecz stanowić będzie po stronie Spółdzielni, przysporzenie w majątku, gdyż zostanie Ona zwolniona z części zobowiązania wobec wykonawcy wynikającego z zasądzonej kwoty.

Reasumując, w związku ze zrzeczeniem się przez wykonawcę roszczenia w postaci odsetek od należności głównej na rzecz Wnioskodawcy, stwierdzić należy, iż stanowić ono będzie przychód podatkowy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że zasadniczo przychód z tytułu umorzonych zobowiązań nie wiąże się z kategorią kosztową, tj. powstanie tego przychodu nie jest związane z koniecznością poniesienia konkretnego wydatku, gdyż dla powstania tego przychodu wystarczy zaistnienie zobowiązania pieniężnego po stronie podatnika i umorzenie tego zobowiązania.

Organ zauważa ponadto, iż stanowiska Spółdzielni nie potwierdzają powołane przepisy ww. ustawy, tj. art. 12 ust. 4 pkt 2, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów) i art. 16 ust. 1 pkt 11, który stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów), gdyż odnoszą się one do przychodów i kosztów uzyskania przychodów wierzyciela/pożyczkodawcy (kredytodawcy), któremu ewentualne odsetki są należne nie zaś zobowiązanego/pożyczkobiorcy (kredytobiorcy).

Organ podkreśla również, iż powołane pismo Ministerstwa Finansów z dnia 13 stycznia 1999 r. nr PB3/5912-722-604/HS/98, nie jest wiążące dla organów podatkowych, a w szczególności nie stanowi interpretacji ogólnej wydanej na podstawie art. 14c ustawy - Ordynacja podatkowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.