IPTPB3/423-336/14-6/IR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 września 2014 r. (data wpływu 1 października 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 stycznia 2015 r. (data wpływu 12 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do przychodu podatkowego otrzymanej rekompensaty części poniesionej straty (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) - jest prawidłowe.

W dniu 1 października 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), pismem z dnia 30 grudnia 2014 r., doręczonym w dniu 2 stycznia 2015 r. wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie dnia 12 stycznia 2015 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 9 stycznia 2014 r.) oraz dokonano wpłaty należnej od wniosku opłaty.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - (dalej "Spółka") jest firmą produkcyjną, która nabywa niektóre komponenty wykorzystywane przez Nią w produkcji od dostawców z siedzibami w Chinach. Spółka starannie dobiera swoich dostawców z Chin, poznaje ich osobiście i odwiedza fabryki zanim rozpocznie współpracę. W ten sposób weryfikuje nie tylko jakość produkcji, ale też ludzi, z którymi współpracuje i ich dane kontaktowe. Pracownicy Spółki co najmniej dwa razy do roku jeżdżą do Chin, gdzie spotykają się z dostawcami. Kontakty Spółki z rynkiem chińskim trwają prawie od 20 lat. Spółka preferuje kilku (około pięciu) stałych dostawców, których rzadko zmienia. Długotrwała (w większości ponad pięcioletnia) współpraca z obecnymi dostawcami zapewnia stałą jakość komponentów, przewidywalne warunki współpracy i łatwą komunikację. Dostawcy, którzy poznają wymagania, preferencje i procedury zakupowe Spółki dostosowują się do nich, co ułatwia prace obu stronom. W przypadku chińskich dostawców standardowym wymaganiem do rozpoczęcia realizacji zamówienia (produkcji) jest 100% przedpłata. Długotrwała współpraca umożliwia budowanie wzajemnego zaufania i stopniowe uzyskiwanie przez Spółkę coraz korzystniejszych warunków płatności (opóźnienie momentu zapłaty), niemniej jednak nie jest to regułą. Komunikacja z dostawcami odbywa się drogą mailową na adresy mailowe uzyskane z wizytówek kierownictwa firm lub wskazanych przez nich działów handlowych. Dostawy są realizowane na podstawie zamówień i uzgodnień dokonywanych drogą mailową (z uwagi na odległość oraz różnice językowe).

W czerwcu tego roku Spółka złożyła jednemu ze swoich stałych dostawców z siedzibą w Chinach (dalej "Dostawca") sukcesywnie sześć zamówień na dokonanie dostawy partii określonych komponentów (łączna ilość towaru wskazana w tych zamówieniach była niezbędna w celu zabezpieczenia płynności procesu produkcyjnego Spółki). Spółka regularnie współpracuje z Dostawcą (w latach 2013 i 2014 Dostawca zrealizował na rzecz Spółki łącznie ponad 30 zamówień o łącznej wartości przekraczającej 1 mln dolarów amerykańskich, a sporadyczne zamówienia były mu składane przez Spółkę również w latach wcześniejszych, począwszy od 2006 r.).

Wskazane zamówienia do Dostawcy zostały złożone, jak dotychczas, drogą mailową, na adres mailowy Dostawcy, na który były kierowane poprzednie zamówienia. Na zamówienia te Spółka również otrzymywała odpowiedzi z tego adresu mailowego, (należącego do Dostawcy). Po uzgodnieniu warunków transakcji Spółka otrzymała drogą mailową, wysłane z tego samego adresu e-mail faktury pro forma, stanowiące podstawę do wpłaty zaliczek na poczet dostaw, których dotyczyły poszczególne zamówienia, a także informację o zmianie numerów rachunków bankowych, na które powinny zostać dokonane wpłaty. Informacje te zostały zwrotnie potwierdzone mailowo. Spółka dokonała uzgodnionych wpłat w USD na wskazane w mailach rachunki bankowe (w banku w Hong Kongu). Dokonanie tych wpłat było warunkiem rozpoczęcia produkcji przez dostawcę i dokonania dostaw.

Pomimo dokonywanych wpłat (łącznie sześć przelewów), dostawy nie były realizowane. W związku z tym Spółka w sierpniu tego roku skontaktowała się z Dostawcą i uzyskała informacje, że wpłacone przez Nią środki nie wpłynęły na jego rachunek bankowy, a Dostawca nie wysyłał Spółce informacji o zmianie numeru rachunku bankowego, na który mają być dokonywane wpłaty.

W wyniku poczynionych ustaleń stwierdzono, że Spółka padła ofiarą oszustwa: doszło do włamania hakerskiego do serwera Dostawcy (tekst jedn.: złamania/wykradzenia przez inny podmiot hasła umożliwiającego logowanie się do jego poczty mailowej, wysyłanie wiadomości z jego adresu, a także zablokowanie możliwości otrzymywania wiadomości od Spółki na ten adres), w wyniku czego korespondencja mailowa kierowana przez Spółkę na adres mailowy Dostawcy nie docierała do niego, lecz była przechwytywana przez inny podmiot, który z kolei wysyłał z konta mailowego dostawcy (jak się okazało, z innego adresu, tj. z komputera nienależącego do Dostawcy) odpowiedzi do Spółki, wprowadzając Ją w błąd co do numerów rachunków do zapłaty za dostawy. Dostawca potwierdził włamanie na jego serwer pocztowy i dokonanie na nim powyższych zmian. Spółka nie mogła zorientować się w sytuacji, ponieważ korespondencja była logiczna i spójna, dotyczyła nie tylko zamówień i płatności, ale również bieżących problemów z jakością.

W związku z zaistniałą sytuacją Spółka niezwłocznie powiadomiła policję zarówno w Hong Kongu, jak i Prokuraturę w Polsce o popełnionym przestępstwie. Do dnia złożenia wniosku Spółka nie otrzymała od policji z Hong Kongu wiadomości dotyczącej ewentualnego postępowania prowadzonego przez nią w tej sprawie, natomiast od polskiej Prokuratury otrzymała postanowienie o wszczęciu śledztwa w tej sprawie. Niemniej jednak z informacji uzyskanych z Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji polskiego konsulatu w Szanghaju wynika, że wykrywalność tego typu przestępstw jest znikoma, a szansa na odzyskanie wyłudzonych pieniędzy praktycznie nie istnieje.

Ponadto, Spółka powiadomiła o opisanych powyżej zdarzeniach banki w Hong Kongu, w których znajdują się rachunki, na które dokonała przelewu środków w wyniku oszustwa, a także powiadomiła o tym polską ambasadę w Chinach oraz polski konsulat w Hong Kongu, zwracając się o udzielenie pomocy w sprawie. Podsumowując, Spółka posiada następujące dokumenty dotyczące straty i okoliczności jej powstania: zgłoszenie o popełnieniu przestępstwa złożone policji w Hong Kongu, postanowienie Prokuratury o wszczęciu śledztwa, jak również powiadomienia banków prowadzących rachunki, na które Spółka przelała środki oraz pisma skierowane przez Spółkę do polskiej ambasady w Chinach oraz konsulatu w Hong Kongu. Ponadto, Spółka posiada wydruki korespondencji mailowej prowadzonej z oszustem (korzystającym z konta mailowego Dostawcy) oraz samym Dostawcą, z których jednoznacznie wynika przebieg zdarzeń skutkujących powstaniem opisanej straty.

Niezależnie od powyższego, Spółka zawarła z Dostawcą oraz z jego spółką - matką porozumienie, w którym uzgodniono że w celu podtrzymania dobrych relacji spółka - matka Dostawcy, w celu skompensowania Spółce szkody powstałej w wyniku opisanych powyżej wydarzeń, wypłaci Spółce odszkodowanie (rekompensatę) w kwocie odpowiadającej 50% kwoty utraconej przez Spółkę (tzn. wpłaconej na konto wskazane przez oszusta).

Niezależnie natomiast od powyższego, strony uzgodniły, że Dostawca zrealizuje (za pełną odpłatnością ze strony Spółki) zamówienia składane przez Spółkę, które zostały "przechwycone" przez oszusta.

W uzupełnieniu wniosku dodano następujące wyjaśnienia.

Wnioskodawca:

Jednocześnie Wnioskodawca wyjaśnia, że z uwagi na fakt, że Wnioskodawca w 2014 r. opłacał zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych w formie uproszczonej na podstawie art. 25 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dokonana w trakcie roku kwalifikacja podatkowa straty nie miała wpływu na wysokość opłacanych zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca jest uprawniony do zaliczenia straty spowodowanej przez wpłatę na konto wskazane przez oszusta do kosztów uzyskania przychodów.

2. W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi na powyższe pytanie, w którym momencie kwota tej straty będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

3. Na wypadek uznania, że część straty, która zostanie pokryta rekompensatą uzyskaną przez Wnioskodawcę od Dostawcy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, czy kwota rekompensaty uzyskanej przez Wnioskodawcę od Dostawcy stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 3, natomiast w pozostałym zakresie wniosek zostanie rozstrzygnięty odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania, że część straty, która zostanie pokryta rekompensatą uzyskaną przez Wnioskodawcę od Dostawcy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, kwota rekompensaty uzyskanej przez Wnioskodawcę od Dostawcy nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm., dalej: u.p.d.o.p.), za przychody podatkowe nie uznaje się "zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów".

Odnosząc powyższe do analizowanego stanu faktycznego, należy według Wnioskodawcy stwierdzić, że w przypadku ewentualnego uznania przez Organ podatkowy, że część straty, która zostanie pokryta rekompensatą uzyskaną przez Wnioskodawcę od Dostawcy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, dokonana w imieniu Dostawcy rekompensata - refundacja 50% kwoty środków przelanych przez Spółkę na rachunki bankowe podane przez oszusta korzystającego z konta mailowego Dostawcy, będzie objęta zakresem zastosowania tego przepisu.

Wskazane wydatki w chwili ich poniesienia nie zostały przez Spółkę zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - i nie mogły, jako wydatki stanowiące zgodnie z intencją Spółki, koszt zakupu komponentów do produkcji, który byłby rozliczony podatkowo dopiero w chwili uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży wyrobów wytworzonych z tych komponentów.

Natomiast w obecnej sytuacji koszty te mogłyby być rozliczone podatkowo wyłącznie jako strata w środkach obrotowych na zasadach opisanych w pkt 2 powyżej. Jednakże w przypadku ewentualnego uznania przez Organ podatkowy, że w części objętej rekompensatą nie stanowi ona kosztów uzyskania przychodów, to w konsekwencji zwrot tych kosztów uzyskany przez Spółkę, zgodnie z porozumieniem zawartym przez Nią z Dostawcą i jego spółką - matką, nie powinien stanowić przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p. Przemawia to za uznaniem stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe.

W uzupełnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca dodał następującą argumentację.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawił On jednoznaczne stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego pytania nr 3. Pytanie to dotyczy sytuacji (stanu faktycznego), w której Organ podatkowy uznałby, że część straty, która zostanie pokryta rekompensatą uzyskaną przez Wnioskodawcę od Dostawcy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.

Wnioskodawca uważa, że jednoznacznie wskazał, iż Jego zdaniem w takim stanie faktycznym kwota rekompensaty uzyskanej przez Wnioskodawcę od Dostawcy nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przy czym we wniosku przywołano przepis prawa podatkowego przemawiający za powyższym stanowiskiem, tj. art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jest to jedyne stanowisko, jakie Wnioskodawca przedstawił w zakresie pytania nr 3.

Natomiast należy podkreślić, że zarówno pytanie nr 3, jak i własne stanowisko Wnioskodawcy, zawierające ocenę prawną dotyczącą tego pytania, odnosi się do stanu faktycznego, w której Organ podatkowy uznałby, że część straty, która zostanie pokryta rekompensatą uzyskaną przez Wnioskodawcę od Dostawcy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu. W przypadku uznania zatem przez Organ, że ww. część straty stanowi koszt uzyskania przychodu, zarówno pytanie nr 3, jak i własne stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie, stanie się bezprzedmiotowe - a Organ będzie zwolniony z obowiązku udzielenia odpowiedzi na to pytanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Stosownie do unormowań art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ponieważ cytowany wyżej przepis mówi o przychodach związanych z działalnością gospodarczą, należy stwierdzić, że odnosi się on do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio. Obejmuje więc również przychody z tytułu rekompensat, określonych w umowach zawartych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w czerwcu tego roku Spółka złożyła jednemu ze swoich stałych dostawców z siedzibami w Chinach (dalej "Dostawca") sukcesywnie sześć zamówień na dokonanie dostawy partii określonych komponentów. Po uzgodnieniu warunków transakcji Spółka otrzymała drogą mailową, wysłane z tego samego adresu e-mail faktury pro forma, stanowiące podstawę do wpłaty zaliczek na poczet dostaw, których dotyczyły poszczególne zamówienia, a także informację o zmianie numerów rachunków bankowych, na które powinny zostać dokonane wpłaty. Informacje te zostały zwrotnie potwierdzone mailowo. Spółka dokonała uzgodnionych wpłat w USD na wskazane w mailach rachunki bankowe (w banku w Hong Kongu). Dokonanie tych wpłat było warunkiem rozpoczęcia produkcji przez dostawcę i dokonania dostaw. Pomimo dokonywanych wpłat (łącznie sześć przelewów), dostawy nie były realizowane. W związku z tym Spółka w sierpniu tego roku skontaktowała się z Dostawcą i uzyskała informacje, że wpłacone przez Nią środki nie wpłynęły na jego rachunek bankowy, a Dostawca nie wysyłał Spółce informacji o zmianie numeru rachunku bankowego, na który mają być dokonywane wpłaty. W wyniku poczynionych ustaleń stwierdzono, że Spółka padła ofiarą oszustwa: doszło do włamania hakerskiego do serwera Dostawcy. W związku z zaistniałą sytuacją Spółka niezwłocznie powiadomiła policję zarówno w Hong Kongu, jak i Prokuraturę w Polsce o popełnionym przestępstwie. Ponadto, Spółka powiadomiła o opisanych powyżej zdarzeniach banki w Hong Kongu, w których znajdują się rachunki, na które dokonała przelewu środków w wyniku oszustwa, a także powiadomiła o tym polską ambasadę w Chinach oraz polski konsulat w Hong Kongu, zwracając się o udzielenie pomocy w sprawie. Niezależnie od powyższego, Spółka zawarła z Dostawcą oraz z jego spółką - matką porozumienie, w którym uzgodniono że w celu podtrzymania dobrych relacji spółka - matka Dostawcy, w celu skompensowania Spółce szkody powstałej w wyniku opisanych powyżej wydarzeń, wypłaci Spółce odszkodowanie (rekompensatę) w kwocie odpowiadającej 50% kwoty utraconej przez Spółkę (tzn. wpłaconej na konto wskazane przez oszusta).

Odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę od Dostawcy rekompensaty części wpłaconej na jego rzecz kwoty na poczet dostaw komponentów, która została utracona na skutek wyłudzenia, konieczne jest wskazanie na przepis szczególny. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uznaje się za przychody zwróconych innych wydatków, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Do przychodów tzw. neutralnych podatkowo, a więc niestanowiących podstawy ustalania dochodu podatnika podlegającego opodatkowaniu należą w myśl powyższego przepisu zwrócone inne wydatki, niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W odniesieniu do zagadnienia objętego pytaniem oznaczonym we wniosku nr 1, dotyczącego prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty w środkach obrotowych na skutek wyłudzenia tutejszy Organ wydał interpretację indywidualną z dnia 13 stycznia 2015 r., nr IPTPB3/423-336/14-5/IR, w której rozstrzygnął, że stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty powstałej w środkach obrotowych na skutek wyłudzenia środków pieniężnych uznaje za nieprawidłowe.

Zatem, w konsekwencji powyższego, na skutek otrzymania odszkodowania (rekompensaty) w zakresie, w jakim kwota tego odszkodowania (rekompensaty) stanowi zwrot wydatków poniesionych przez Spółkę niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, Spółka nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego. A zatem otrzymany zwrot takiej kwoty nie stanowi przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.