IPTPB3/423-273/12-4/KJ - CIT w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z oprogramowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...), reprezentowanej przez (...), przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2012 r. (data wpływu 3 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z oprogramowania - jest prawidłowe.

W dniu 3 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z oprogramowania.

Z uwagi na braki wniosku, pismem z dnia 1 października 2012 r., nr IPTPB3/423-273/12-2/KJ Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), wystąpił do Wnioskodawcy o jego uzupełnienie. W odpowiedzi na ww. wezwanie w dniu 22 października 2012 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej również: Spółka) funkcjonuje na rynku jako podmiot prowadzący darmowe (dla uczestników) szkolenia dla przyszłych "graczy giełdowych" - traderów. Pozyskuje Ona w ten sposób nowych pracowników dla swoich klientów, którymi są firmy inwestujące na wielu giełdach zagranicznych, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych. W działalności Spółki wykorzystywane są różne technologie komputerowe i oprogramowanie, służące sporządzaniu dokumentów i obsłudze biurowej, niezbędne do prowadzenia działalności. Część z posiadanych przez Spółkę programów okazała się być użytkowana bez właściwej do użytku korporacyjnego licencji, w związku z czym właściciel praw autorskich zażądał wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy na mocy art. 79 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i w celu uniknięcia kosztownego postępowania sądowego Spółka zawarła z właścicielem ugodę.

Na mocy ugody Spółka zobowiązała się zapłacić właścicielowi oprogramowania wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z praw autorskich na mocy wskazanego przepisu ustawy o prawie autorskim w kwocie 12.400 $ (dwanaście tysięcy czterysta dolarów). Właściciel doliczył do tego wynagrodzenia również niewielką kwotę mającą pokryć koszty zawarcia ugody (100 $).

Zapłata tego wynagrodzenia pozbawia właściciela oprogramowania wszelkich roszczeń wynikających z korzystania z jego praw autorskich bez wymaganej licencji, co skutkuje jednocześnie brakiem możliwości zgłaszania w przyszłości roszczeń o zapłatę jakichkolwiek dodatkowych opłat z tytułu dotychczasowego używania jego oprogramowania.

Wynagrodzenie wypłacone właścicielowi oprogramowania stanowi de facto uregulowanie wszelkich należności za dotychczasowe korzystanie przez Spółkę z programów biurowych.

W odpowiedzi na wezwanie poinformowano, że:

* zdarzenie opisane we wniosku miało miejsce w bieżącym roku podatkowym, tj. w roku 2012,

* poniesiony wydatek dotyczy oprogramowania o szerokim zakresie zastosowania. Ma on związek zarówno z bieżącą działalnością administracyjną Spółki, ale przede wszystkim z prowadzeniem działalności związanej z rekrutacją i szkoleniem przyszłych pracowników,

* na wykonanie należnego świadczenia za korzystanie z programów biurowych wydatkowane zostały środki Spółki pochodzące z prowadzonej przez Nią na bieżąco działalności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z praw autorskich, które na mocy art. 79 ust. 1 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych wraz z niewielkimi kosztami zawarcia ugody ma zapłacić Spółka, stanowi dla Niej koszt uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesiony wydatek na wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z praw autorskich wraz z opłatą za zawarcie ugody opisany w przedstawionym wyżej stanie faktycznym będzie stanowił koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W przedstawionym stanie faktycznym uiszczenie opłaty z tytułu bezumownego korzystania z ww. programów biurowych - niezbędnych dla funkcjonowania przedsiębiorstwa i osiągania przez nie przychodów - stanowi wynagrodzenie dla ich właściciela. Wynagrodzenie to należy się właścicielowi oprogramowania na mocy art. 79 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Nadmienić należy, iż tego rodzaju opłata nie znalazła się w zamkniętym katalogu wyłączeń z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Brak możliwości rozszerzania ww. katalogu potwierdzają liczne interpretacje indywidualne Izb Skarbowych, m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2010 r., sygn. IPPB3/423-38/10-2/GJ, stanowiąca co następuje: kary umowne i odszkodowania inne niż wymienione, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów pod warunkiem, że spełniają ww. warunek związku przyczynowo-skutkowego z przychodem. Powyższe twierdzenie uzasadnia także inna interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 marca 2011 r., sygn. IPPB3/423-41/11-2/GJ.

Wydatek poniesiony przez Spółkę stanowi wynagrodzenie, o którym mowa w art. 79 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2004 r. (II CK 90/03) wynagrodzenie stosowne w rozumieniu art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, to takie wynagrodzenie, jakie otrzymałby autor, gdyby osoba, która naruszyła jego prawa majątkowe, zawarła z nim umowę o korzystanie z utworu w zakresie dokonanego naruszenia. W innym orzeczeniu z dnia 26 czerwca 2003 r. (V CKN 411/01) Sąd Najwyższy stwierdził, że tego rodzaju wynagrodzenia stanowią cywilnoprawne środki ochrony praw autorskich.

Kwestia zakwalifikowania tego wydatku do kosztów uzyskania przychodu uzależniona jest od związku między jego poniesieniem a uzyskaniem przychodu. Licencje na oprogramowanie do komputerów używanych w działalności gospodarczej mają niewątpliwy związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i dlatego wszelkie wydatki z tym związane stanowić powinny koszt uzyskania przychodu. W związku z powyższym, uzasadnione jest twierdzenie, iż zapłata wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z praw autorskich (za korzystanie z oprogramowania bez wymaganej licencji) stanowi wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu i powinna być zakwalifikowana do kosztów uzyskania przychodu.

W podobnym stanie faktycznym wydana została interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 września 2006 r. (1401/BP-I/4230Z-95/06/k.k.). Dyrektor stwierdził w niej, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z praw autorskich oraz zapłacone odsetki nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponieważ celem utworów reklamowych było m.in. zachęcenie potencjalnych klientów do korzystania z oferowanych przez Spółkę usług, przedmiotowy wydatek wraz z zapłaconymi odsetkami pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskiwanymi przychodami i należy uznać go za koszt uzyskania przychodu.

Podobne stanowiska wyrażały również inne Izby Skarbowe, jednak w odniesieniu do bezumownego korzystania z nieruchomości lub maszyn. Dla przykładu wskazać można, że Izba Skarbowa w Katowicach wydała w dniu 26 listopada 2009 r. interpretację nr IBPBI/2/423-1021/09/BG, w której wyraziła stanowisko dopuszczające uznanie za koszt uzyskania przychodu wypłaconego "odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z powyższego wynika, iż pomiędzy poniesionymi wydatkami a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy i jednocześnie wydatek ten nie może być wymieniony w art. 16 ust. 1. Ścisłe określenie zakresu regulacji art. 15 ust. 1 powoduje, że przepisu nie można interpretować w sposób rozszerzający. Podatnik może zatem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dane wydatki, jeżeli między tymi wydatkami a osiąganiem przychodów istnieje taki związek, że poniesienie tych wydatków daje możliwość osiągnięcia przychodów, a zatem są to wydatki ekonomicznie uzasadnione z punktu widzenia prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej niezależnie od tego czy wydatek został poniesiony w efekcie działania niezgodnego z prawem. Poza wydatkami bezpośrednio służącymi osiąganiu przychodów do kosztów można również zaliczyć koszty funkcjonowania podmiotu, bez ich bowiem poniesienia osiąganie przychodów nie byłoby możliwe.

Działalność podmiotu gospodarczego może czasami wiązać się z naruszeniem dóbr innych osób. Takie działanie wiąże się z poniesieniem pewnych kosztów będących następstwem kar. Nie wszystkie jednak poniesione kary umowne stanowią dla podatnika koszt uzyskania przychodów. Ustawodawca w art. 16 ust. 1 wymienił szereg wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, w tym wydatków mających charakter kar i sankcji. Są one jednak związane z wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej (art. 16 ust. 1 pkt 22) jak również nieprzestrzeganiem przepisów w zakresie ochrony środowiska i niewykonaniem nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 16 ust. 1 pkt 19).

Ponadto art. 16 ust. 1 pkt 22 stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Przepis art. 16 ust. 1 nie wyłącza z kosztów wynagrodzenia za bezumowne korzystania z praw autorskich.

W przedmiotowej sprawie na mocy ugody Spółka zapłaciła właścicielowi oprogramowania wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z praw autorskich.

Na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:

Niezależnie od roszczeń, określonych w ust. 1, zgodnie z art. 79 ust. 2 ww. ustawy, uprawniony może się domagać:

Wypłata wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z praw autorskich stanowi więc swoistą sankcję cywilną za dokonane naruszenie praw autorskich wynikającą z założenia, że w żaden sposób nie powinno się opłacać bezprawne korzystanie z cudzych praw majątkowych.

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z praw autorskich nie zostało wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponieważ, jak zostało to opisane w stanie faktycznym, poniesiony wydatek dotyczy oprogramowania mającego związek z bieżącą działalnością administracyjną Spółki oraz przede wszystkim, z prowadzoną działalnością związaną z rekrutacją i szkoleniem przyszłych pracowników dla klientów Wnioskodawcy, przedmiotowy wydatek wraz z doliczoną niewielką kwotą mającą pokryć koszty zawarcia ugody pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskiwanymi przychodami i może być uznany za koszt uzyskania przychodu.

W tym miejscu należy podkreślić, iż ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem przychodu spoczywa na podatniku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.