IPTPB2/4511-53/15-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2015 r. (data wpływu 28 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania bonifikaty przy wykupie mieszkania zakładowego przejętego przez spółdzielnię mieszkaniową-jest nieprawidłowe.

W dniu 28 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania bonifikaty przy wykupie mieszkania zakładowego przejętego przez spółdzielnię mieszkaniową.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w 1996 r. podpisał ze Spółdzielnią Mieszkaniową umowę najmu mieszkania zakładowego. W 2001 r. otrzymał pismo ze Spółdzielni Mieszkaniowej zawierające informację, że Spółdzielnia przejęła na własność, zgodnie z ustawą o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. z 1994 r. Nr 119), budynek mieszkalny w dotychczasowych administrowanych zasobach mieszkaniowych, w którym znajdował się lokal mieszkalny, na który Wnioskodawca posiadał umowę najmu. Zgodnie z porozumieniem podpisanym przez Spółdzielnię, najemcy, którzy nie złożą oświadczenia na przystąpienie do Spółdzielni i nie przekształcą najmu na spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego będą nadal w stosunku najmu lokalu mieszkalnego i będą podlegać jak dotychczas przepisom ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 1994 r. Nr 105, poz. 509 z późn. zm.). Wnioskodawca takiego oświadczenia nie złożył i nadal posiadał umowę najmu. W 2008 r. Wnioskodawca złożył wniosek o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na własność zgodnie z art. 48 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. SM rozpoczęła sprzedaż mieszkań zgodnie z ww. ustawą, ale po ogłoszeniu przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności art. 48 ust. 3 z art. 64 ust. 1 Konstytucji RP, Spółdzielnia zawiesiła realizację złożonego wniosku i nie ustanowiła odrębnej własności lokalu na rzecz Wnioskodawcy.

Aby umożliwić wykup mieszkań obecnym najemcom Walne Zgromadzenie Członków SM wprowadziło zmiany w statucie Spółdzielni, które pozwalały na wykup mieszkań. Zgodnie z § 87 ust. 1 Statutu - na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed przejęciem przez Spółdzielnię Mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej, Spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności lokalu.

Natomiast § 87 ust. 3 stanowił, że jeżeli Spółdzielnia nabyła mieszkanie zakładowe, o którym mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu, nieodpłatnie, najemcy o którym mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu przysługuje możliwość ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu wg zasady, że dla pierwotnych najemców i ich następców prawnych, przeniesienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego następuje po cenie ustalonej na zasadach określonych w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami przy zastosowaniu bonifikaty wynoszącej 4% wartości rynkowej mieszkania za każdy rok pracy w zakładzie przekazującym swe zasoby na rzecz SM, oraz za każdy rok pracy w zakładzie pracy, do którego pracownik został przekazany na mocy art. 231 K. p. z zakładu przekazującego swe zasoby, przy czym łączna obniżka nie może przekroczyć 80% wartości rynkowej mieszkania.

W 2014 r. Wnioskodawca podpisał umowę notarialną ze Spółdzielnią na wykup tego mieszkania z bonifikatą, która w Jego przypadku wyniosła 60%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z powyższym udzielenie bonifikaty przy wykupie mieszkania od Spółdzielni jest przychodem podlegającym opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż mieszkania z bonifikatą nie mieści się w zakresie pojęcia nieodpłatnego świadczenia, a ponadto na skutek tej czynności prawnej nie następuje "otrzymanie" nieodpłatnego świadczenia. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie stanowi, że przychód z nieodpłatnego świadczenia powstaje wówczas gdy podatnik takie świadczenie otrzyma. Ustalenie przez właściciela nieruchomości ceny odbiegającej od wartości rynkowej nie stanowi świadczenia na rzecz kupującego. Jest to wyrażenie woli przez sprzedawcę, że sprzeda nieruchomość za określoną cenę. Wyrażając wolę organ stanowiący nie wykonuje na rzecz przyszłego kupującego żadnego świadczenia, zaś kupujący żadnego świadczenia nie otrzymuje. W konsekwencji, mimo że nabywca nieruchomości z bonifikatą uzyskuje niewątpliwą korzyść majątkową, to nie otrzymuje nieopłatnego świadczenia, a w rezultacie nie uzyskuje przychodu z tego źródła.

Wnioskodawca wskazuje, że podobny pogląd wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 16 października 2013 r., sygn. akt I SA/Go 428/13, oraz Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 sierpnia 2012 r., sygn. akt II FSK 129/11.

Wnioskodawca swoje stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego wywodzi z art. 32 pkt 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, oraz wskazanych przepisów prawa podatkowego będących przedmiotem interpretacji art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c tej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z ww. przepisem, źródłami przychodów są:

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną spółkę kontrolowaną;

9. inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w 1996 r. podpisał ze Spółdzielnią Mieszkaniową przy Hucie umowę najmu mieszkania zakładowego. W 2001 r. otrzymał pismo ze Spółdzielni Mieszkaniowej zawierające informację, że spółdzielnia przejęła na własność, zgodnie z ustawą o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. z 1994 r. Nr 119), budynek mieszkalny w dotychczasowych administrowanych zasobach mieszkaniowych, w którym znajdował się lokal mieszkalny, na który Wnioskodawca posiadał umowę najmu. Zgodnie z porozumieniem podpisanym przez Spółdzielnię najemcy, którzy nie złożą oświadczenia na przystąpienie do Spółdzielni i nie przekształcą najmu na spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego będą nadal w stosunku najmu lokalu mieszkalnego i będą podlegać jak dotychczas przepisom ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 1994 r. Nr 105, poz. 509 z późn. zm.). Wnioskodawca takiego oświadczenia nie złożył i nadal posiadał umowę najmu. W 2008 r. Wnioskodawca złożył wniosek o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na własność zgodnie z art. 48 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. HGSM rozpoczęła sprzedaż mieszkań.

Aby umożliwić wykup mieszkań obecnym najemcom Walne Zgromadzenie Członków SM wprowadziło zmiany w statucie Spółdzielni, które pozwalały na wykup mieszkań. Zgodnie z § 87 ust. 1 Statutu - na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed przejęciem przez Spółdzielnię Mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej, Spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności lokalu.

Natomiast § 87 ust. 3 stanowił, że jeżeli Spółdzielnia nabyła mieszkanie zakładowe, o którym mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu, nieodpłatnie, najemcy o którym mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu przysługuje możliwość ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu wg zasady, że dla pierwotnych najemców i ich następców prawnych, przeniesienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego następuje po cenie ustalonej na zasadach określonych w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami przy zastosowaniu bonifikaty wynoszącej 4% wartości rynkowej mieszkania za każdy rok pracy w zakładzie przekazującym swe zasoby na rzecz SM, oraz za każdy rok pracy w zakładzie pracy, do którego pracownik został przekazany na mocy art. 231 k.p. z zakładu przekazującego swe zasoby. Przy czym łączna obniżka nie może przekroczyć 80% wartości rynkowej mieszkania.

W 2014 r. Wnioskodawca podpisał umowę notarialną ze Spółdzielnią na wykup tego mieszkania z bonifikatą, która w Jego przypadku wyniosła 60%.

Wnioskodawca wykupił mieszkanie, które wcześniej było zakładowe i zostało przejęte przez Spółdzielnię Mieszkaniową. Bonifikata przy wykupie mieszkania dotyczyła różnicy między ceną rynkową mieszkania a ceną zakupu.

Oceniając skutki podatkowe uzyskania przez Wnioskodawcę bonifikaty przy wykupie mieszkania od Spółdzielni Mieszkaniowej, należy wskazać, że w myśl art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców - w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych budynków lub lokali a ceną zakupu.

Z przytoczonego przepisu jednoznacznie wynika, że prawo do zwolnienia w nim zawartego przysługuje tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy przedmiotem zbycia jest zakładowy (tekst jedn.: stanowiący własność pracodawcy lub byłego pracodawcy) budynek mieszkalny lub lokal mieszkalny, a jego nabywca posiada do tego budynku lub lokalu tytuł prawny - umowę najmu.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 93 ww. ustawy, gdyż zwolnienie to odnosi się tylko i wyłącznie do dochodów uzyskanych z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców. Natomiast jak wskazano w przedstawionym stanie faktycznym, mieszkania w przejętych przez Spółdzielnię Mieszkaniową budynkach straciły status zakładowych lokali mieszkalnych i stały się mieszkaniami wchodzącymi w skład zasobów tej Spółdzielni. Wynika z niego, że Spółdzielnia Mieszkaniowa, która zaproponowała ustanowienie odrębnej własności lokalu, przejęła na własność budynek mieszkalny, w którym znajdował się lokal mieszkalny wynajmowany na podstawie umowy najmu, zgodnie z ustawą o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, a więc lokal ten utracił status lokalu zakładowego.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, że udzielona bonifikata jako różnica między ceną rynkową mieszkania, a ceną zakupu jest przysporzeniem skutkującym powstaniem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającym opodatkowaniu.

Zatem u Wnioskodawcy - dotychczasowego najemcy - nabywcy lokalu mieszkalnego, który nie jest lokalem zakładowym, wystąpi przychód z tzw. innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego tutejszy Organ przeanalizował rozstrzygnięcia w nich zawarte, jednakże wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.