IPTPB2/436-70/12-4/AK - Opodatkowanie nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2012 r. (data wpływu 16 maja 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 lipca 2012 r. (data wpływu 10 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nieodpłatnego zniesienia współwłasności - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749). Pismem z dnia 28 czerwca 2012 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 29 czerwca 2012 r., (skutecznie doręczono w dniu 5 lipca 2012 r.), natomiast w dniu 10 lipca 2012 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (data nadania 9 lipca 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca był właścicielem #189; części nieruchomości, na którą to nieruchomość składał się dom mieszkalny oraz gospodarstwo rolne. Właścicielem pozostałej #189; był brat Jego matki. Ich udziały wynosiły więc dokładnie po #189; części. Strony postanowiły zgodnie dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności w ten sposób, że Wnioskodawca stał się wyłącznym właścicielem nieruchomości.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca informuje, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z tym, że w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności Wnioskodawca otrzymał nie więcej, niż wynosił Jego udział w nieruchomości, urząd skarbowy ma prawo naliczyć Jemu podatek od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 7 ust. 6 podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nabytych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, ale tylko w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

W przedstawionej sytuacji udział Wnioskodawcy we współwłasności wynosił #189;, a w wyniku jej zniesienia otrzymał udział #189;, a więc równy, ale nie przekraczający Jego dotychczasowego udziału. W związku z powyższym nie ma podstaw do opodatkowania wartości nabytej nieruchomości podatkiem od spadków i darowizn. Wartość nieruchomości nabytej przez Wnioskodawcę w drodze zniesienia współwłasności nie przewyższa dotychczasowego udziału we współwłasności, czyli nie ma tu miejsca nadwyżka wartości nabytych rzeczy nad wartością udziału we współwłasności, #189; nie jest większa od #189;. Jeżeli Wnioskodawca nie nabył nieruchomości ponad wartość przysługującego Jemu udziału we współwłasności, prawidłowe jest stanowisko, że nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. k.c.) Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy. Zniesienie współwłasności może więc polegać na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej. Nowe rzeczy powstałe w wyniku podziału fizycznego stanowią wyłączną własność poszczególnych współwłaścicieli.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Stosownie do art. 7 ust. 6 cytowanej ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy, w myśl którego, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca był właścicielem #189; części nieruchomości, na którą to nieruchomość składał się dom mieszkalny oraz gospodarstwo rolne. Właścicielem pozostałej #189; części tej nieruchomości był brat Jego matki. Ich udziały wynosiły więc dokładnie po #189; części. Strony postanowiły zgodnie dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności w ten sposób, że Wnioskodawca stał się wyłącznym właścicielem nieruchomości.

Zatem, w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności z bratem matki, Wnioskodawca stał się właścicielem całej nieruchomości, a więc nabył udział w nieruchomości ponad udział jaki przysługiwał Jemu po nabyciu udziału w nieruchomości w drodze dziedziczenia po zmarłej w 2011 r. matce. Nabycie połowy (udział #189;) nieruchomości w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności w 2012 r. podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Przy obliczeniu podatku od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ma także zastosowanie zasada kumulacji nabytych od tej samej osoby wartości rzeczy i praw majątkowych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, oraz odliczenia kwoty wolnej od podatku (art. 9 ustawy).

Jak wskazano powyżej, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Ustalenie podstawy opodatkowania składa się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału. Wartość nieruchomości przy zniesieniu współwłasności przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, tzn. z chwili zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Reasumując należy stwierdzić, iż nabycie udziału w nieruchomości w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy podlega opodatkowaniu, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli wartość będzie wyższa niż kwota wolna określona w art. 9 ww. ustawy, wówczas Wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić podatek zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwzględnieniem postanowień art. 9 tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.