IPTPB2/436-64/11-2/KK - Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn umowy darowizny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 listopada 2011 r. (data wpływu 22 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 22 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy darowizny.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz z matką i siostrą byli współwłaścicielami działki niezabudowanej, matka w udziale wynoszącym 4/6 części, zaś Wnioskodawca i siostra w udziałach wynoszących po 1/6 części każde. Działka ta została sprzedana dnia 2 listopada 2011 r., na podstawie umowy w formie aktu notarialnego małżonkom za kwotę 100.000,00 zł (sto tysięcy złotych) - 97.000 zł zostało zapłacone w dniu sprzedaży, natomiast 3.000 zł zostało zapłacone w formie zaliczki, przy sporządzaniu umowy przedwstępnej sprzedaży z dnia 16 czerwca 2011 r. Udział matki w kwocie uzyskanej ze sprzedaży wyniósł 66.666,68 zł, zaś udziały Wnioskodawcy i siostry wyniosły po 16.666,66 zł. Sprzedający, jeszcze przed podpisaniem notarialnej umowy, sprzedaży zawarli umowę ustną, w której matka i siostra postanowiły przekazać wierzytelności wynikające ze sprzedaży działki Państwu (dłużnikom), na rzecz Wnioskodawcy. W związku z tym, cała kwota 100.000 zł należna z tytułu sprzedaży działki, została przelana przez kupujących bezpośrednio na rachunek bankowy Wnioskodawcy. W akcie notarialnym znajduje się zapis mówiący, iż matka i siostra oświadczają, że całe "ceny" uzyskane ze sprzedaży tj. 83.333,34 zł darują na rzecz Wnioskodawcy i zgadzają się na przelanie całej sumy na jego rachunek, a Obdarowany wyraża na powyższe zgodę. Poza tym zapisem notariusz nie odniósł się w żaden sposób do kwestii zaistnienia lub niezaistnienia obowiązku podatkowego z tytułu darowizny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji, zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, obdarowany Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia od podatku, jeżeli w momencie podpisywania aktu notarialnego cała kwota należna z tytułu sprzedaży działki znajdowała się na Jego rachunku.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź brzmi: tak. Obdarowany może uzyskać zwolnienie od podatku od spadków i darowizn, gdyż w danej sytuacji nie miała miejsca darowizna określonej kwoty pieniędzy (co dla zwolnienia wymaga dokonania jej w formie przelewu), a wierzytelności określonej wartości. W sytuacji, w której mamy do czynienia ze sprzedażą, zobowiązanie powstaje pomiędzy zbywcą (sprzedającym) a nabywcą. Nabywca jest zobowiązany zapłacić za przekazaną rzecz. W opisywanej sytuacji, można uznać, że w oparciu o odrębną umowę ustną, wierzyciele (sprzedające) - matka i córka, przekazały (w ramach darowizny) swoje wierzytelności Wnioskodawcy - na którego rzecz dłużnik powinien świadczyć. Akt notarialny zawiera wpis mówiący, iż darowane zostały "ceny" uzyskane ze sprzedaży działki, ale definicja ceny nie oznacza wyłącznie wartości pieniężnej lecz również świadczenie niepieniężne - w tym przypadku nie zostały darowane pieniądze, lecz wierzytelności. W tej sytuacji, Wnioskodawca, który otrzymał środki pieniężne nie od darczyńcy, tylko jego dłużnika, może skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego, oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Artykuł 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 cytowanej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca wraz z matką i siostrą byli współwłaścicielami działki niezabudowanej, matka w udziale wynoszącym 4/6 części, zaś Wnioskodawca i siostra w udziałach wynoszących po 1/6 części każde. Działka ta została sprzedana dnia 2 listopada 2011 r. na podstawie umowy w formie aktu notarialnego małżonkom za kwotę 100.000,00 zł. Sprzedający, jeszcze przed podpisaniem notarialnej umowy, sprzedaży zawarli umowę ustną, w której matka oraz siostra postanowiły przekazać wierzytelności wynikające ze sprzedaży działki Państwu (dłużnikom), na rzecz Wnioskodawcy. W związku z tym, cała kwota 100.000 zł należna z tytułu sprzedaży działki, została przelana przez kupujących bezpośrednio na rachunek bankowy Wnioskodawcy. W akcie notarialnym znajduje się zapis mówiący, iż matka i siostra oświadczają, że całe "ceny" uzyskane ze sprzedaży tj. 83.333,34 zł darują na rzecz Wnioskodawcy i zgadzają się na przelanie całej sumy na Jego rachunek, a Obdarowany wyraża na powyższe zgodę. Poza tym zapisem notariusz nie odniósł się w żaden sposób do kwestii zaistnienia lub niezaistnienia obowiązku podatkowego z tytułu darowizny.

Biorąc pod uwagę treść wniosku, stwierdzić należy, że przedmiotem darowizny są wierzytelności Wnioskodawcy z tytułu zapłaty części ceny sprzedaży. Wierzytelności te powstały w wyniku dokonanej przez matkę i siostrę na rzecz osób trzecich sprzedaży części nieruchomości, aktem notarialnym z dnia 2 listopada 2011 r. Powyższe potwierdza treść ustnej umowy darowizny zawartej pomiędzy matką i siostrą, a Wnioskodawcą oraz treść aktu notarialnego z dnia 2 listopada 2011 r. Potwierdza to również fakt przekazania przez nabywców nieruchomości na konto bankowe Wnioskodawcy kwoty odpowiadającej wysokości tych wierzytelności.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

Z uwagi na to, że przedmiotem darowizny były wierzytelności, a nie pieniądze, jedyną przesłanką do jej zwolnienia, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, było dokonanie przez Wnioskodawcę zgłoszenia tej darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego we wskazanym w tym przepisie terminie.

Reasumując, stwierdzić należy, iż darowizna środków pieniężnych dokonana w sposób opisany w stanie faktycznym będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile Wnioskodawca spełni wszystkie wymienione w tym przepisie warunki, w szczególności jeżeli w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego złoży we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenie SD-Z2.

Jednocześnie tut. Organ wskazuje, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jako występującego z wnioskiem. Nie wywołuje skutków prawnych dla darczyńców.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.