IPTPB2/436-5/11-4/KK - Możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 4 maja 2011 r. (wpływ 9 maja 2011 r.), uzupełniony pismem z dnia 26 lipca 2011 r. (wpływ 1 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie "ulgi mieszkaniowej" - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 maja 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie "ulgi mieszkaniowej".

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, pismem z dnia 11 lipca 2011 r., (doręczonym w dniu 18 lipca 2011 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienie ww. wniosku o wskazanie, czy elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek pismem z dnia 26 lipca 2011 r. (data wpływu w dniu 1 sierpnia 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 26 września 2006 r. Wnioskodawczyni otrzymała od swojego ojca - darowiznę w postaci 1/4 części nieruchomości składającej się z zabudowanej działki nr 1399, obszaru 0,0596 ha. Darowizna była zwolniona od podatku od spadków i darowizn, na podstawie art. 9 i art. 16 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

W 2007 r. Wnioskodawczyni rozpoczęła studia magisterskie na uczelni - Wyższej Szkole Nauk Społecznych w trybie stacjonarnym, co wiązało się z wyjazdem. Początkowo do domu rodzinnego Wnioskodawczyni przyjeżdżała co weekend. Jej przyjazdy stopniowo były coraz rzadsze, ponieważ w domu wraz z mamą zamieszkał Jej konkubent (obecnie mąż). Wnioskodawczyni czuła się tam niechciana. Jej odczucia potwierdziło wymienienie zamków w drzwiach przez mamę, przez co miała ograniczony dostęp wejścia do domu.

W niedługim czasie (14 sierpnia 2008 r) Wnioskodawczyni otrzymała list od radcy prawnego matki z propozycją spotkania, by omówić propozycję zniesienia współwłasności nieruchomości. Jako argument podano, że Wnioskodawczyni nie współdziała w zarządzaniu współwłasnością, to znaczy że nie ponosi kosztów utrzymania. Do tego spotkania nie doszło, natomiast doszło do spotkania Wnioskodawczyni z mamą, na którym omówiono tę kwestię. Stanowisko Wnioskodawczyni było przeciwne znoszeniu współwłasności nieruchomości. W odpowiedzi Wnioskodawczyni otrzymała w dniu 30 września 2008 r. wniosek o zniesienie współwłasności nieruchomości. Ostatecznie, po trzech rozprawach, Wnioskodawczyni zgodziła się na zniesienie współwłasności nieruchomości za spłatą. Następnie 21 września 2009 r. Wnioskodawczyni otrzymała zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wymeldowania Jej z miejsca pobytu stałego, które zakończyło się decyzją o Jej wymeldowaniu z dniem 24 listopada 2009 r.

W dniu 17 lutego 2011 r. Wnioskodawczyni otrzymała wezwanie z Urzędu Skarbowego, w celu złożenia wyjaśnień dotyczących zastosowanej ulgi z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Na spotkaniu z pracownikiem prowadzącym tą sprawę, Wnioskodawczyni została poproszona o złożenie wyjaśnień dotyczących zmiany zameldowania, ponieważ przyjmując darowiznę 1/4 nieruchomości od swojego ojca, w ramach skorzystania z ulgi podatkowej, zobowiązała się przez okres 5 lat mieszkać w danej nieruchomości. Wnioskodawczyni dowiedziała się również, że w danej sytuacji powinna zapłacić podatek od darowizny.

W uzupełnieniu wniosku, w piśmie z dnia 26 lipca 2011 r., Wnioskodawczyni oświadczyła, że w sprawie opisanej we wniosku nie toczy się postępowanie podatkowe ani żadne inne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna zapłacić podatku od darowizny. Wnioskodawczyni jest świadoma naruszenia zobowiązania do zamieszkiwania w danej posiadłości przez okres 5 lat, ale chciała zwrócić uwagę na fakt, że to naruszenie nie wynikało z Jej inicjatywy, a tym bardziej chęci, wręcz przeciwnie. Bardzo chciała mieszkać w domu rodzinnym. Początkowo decyzja Wnioskodawczyni o podjęciu studiów dziennych ograniczyła Jej pobyt w domu, ale jest to rzeczą naturalną, że studiując w innym mieście, w domu rodzinnym przebywała w weekendy. Następnie bieg wydarzeń opisany wyżej, stanowczo ograniczył obecność Wnioskodawczyni w domu, ale również nie z Jej winy, ponieważ to matka wymieniła zamki w drzwiach nie dając Jej kluczy, mimo, że w danym okresie była właścicielem 1/4 nieruchomości, co było namacalnym dowodem jej niechęci do przebywania Wnioskodawczyni w domu. Jako powód zniesienia współwłasności matka Wnioskodawczyni podała, że nie łoży Ona na jego utrzymanie. Wnioskodawczyni uważała, że skoro w domu zamieszkuje Jej matka wraz ze swoim mężem i jest tam niemile widziana, wymieniono zamki, żeby nie mogła wejść do domu, to nie musi ponosić kosztów, takich jak opłaty licznikowe, czy opłaty związane z zamieszkiwaniem (1/4 podatku rocznego od nieruchomości Wnioskodawczyni opłaciła). Również nigdy wcześniej Wnioskodawczyni nie otrzymała od matki prośby o ponoszenie tych kosztów. Wymeldowanie Wnioskodawczyni nie było Jej inicjatywą, o czym świadczy sposób w jaki została wymeldowana (wymeldowanie administracyjne). Pieniądze które otrzymała Wnioskodawczyni za swoją część nieruchomości nie starczyły Jej na zakup mieszkania, a banki określiły Ją jako osobę niewypłacalną, przez co nie otrzymała kredytu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629), do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

W myśl art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. spadku.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w brzmieniu sprzed nowelizacji, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Stosownie do art. 16 ust. 2 powołanej ustawy, ulga, o której mowa wyżej, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów, jednym z warunków skorzystania z ulgi mieszkaniowej, jest wymóg związany z faktycznym zamieszkiwaniem w nabytym budynku lub lokalu mieszkalnym przez okres co najmniej 5 lat od dnia określonego warunkiem cytowanego wyżej przepisu art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Analizując pojęcie "miejsce zamieszkania" należy podkreślić, iż przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia miejsca zamieszkania. Definicja miejsca zamieszkania znajduje się w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejsce, w którym ta osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Do ustalenia zatem miejsca zamieszkania potrzebne są według tego przepisu dwa momenty: moment zewnętrzny, tj. faktyczne przebywanie i wewnętrzny, tj. zamiar stałego pobytu, które muszą występować łącznie.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 26 września 2006 r. otrzymała darowiznę w postaci #188; nieruchomości zabudowanej. Był to dom rodzinny i tam było Jej miejsce zamieszkania. Z uwagi na sytuację rodzinną z dniem 24 listopada 2009 r. została wymeldowana w wyniku postępowania administracyjnego wszczętego na wniosek matki. Wnioskodawczyni podnosi, że chciała zamieszkiwać w nabytym budynku, ale na skutek działania Jej matki, musiała opuścić ten budynek i faktycznie w tym budynku nie zamieszkuje.

Przewidziana w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn ulga podatkowa jest odstępstwem od zasady powszechności i równości opodatkowania, warunkiem jej zastosowania jest udowodnienie przez zainteresowaną stronę, że spełnia przesłanki w niej określone. W związku z tym, to na obdarowanym spoczywa obowiązek zamieszkiwania w nabytym budynku. Jeśli obdarowany nie spełni tego warunku, bez względu na to z jakiej przyczyny, nie może skorzystać z ulgi wymienionej w cyt. art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Reasumując, Wnioskodawczyni, jak sama wskazuje, nie zamieszkuje przez okres 5 lat w nabytym w drodze darowizny budynku i tym samym nie spełnia przesłanek do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Do wniosku z dnia 4 maja 2011 r. Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M. C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.