IPTPB2/436-27/11-2/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 lipca 2011 r. (data wpływu 8 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 8 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 19 kwietnia 2011 r. pomiędzy Wnioskodawcą, a Spółką została zawarta umowa pożyczki (umowa w załączeniu).

W dniu 2 maja 2011 r. Wnioskodawca złożył deklarację p.c.c.-3 i opłacił podatek p.c.c. od udzielonej pożyczki. Wnioskodawca ma wątpliwości, czy umowa pożyczki powinna być objęta podatkiem p.c.c., skoro pożyczka udzielona została przez podatnika VAT. Według Wnioskodawcy, jeżeli pożyczka jest udzielana przez podatnika VAT w związku z prowadzeniem przez niego działalności - okoliczność ta jest wystarczającą przesłanką do stwierdzenia, że udzielona pożyczka wchodzi w zakres prowadzonej przez podatnika VAT działalności gospodarczej, a co za tym idzie mamy tu do czynienia z czynnością podlegającą VAT, która w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT korzysta ze zwolnienia od tego podatku. Okoliczność ta, w oparciu o art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o p.c.c. przesądza o wyłączeniu tej czynności z p.c.c.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca słusznie prezentuje pogląd, że nie podlegają p.c.c. czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona, a co za tym idzie Wnioskodawca nie powinien składać deklaracji p.c.c.-3 i opłacić podatku p.c.c. od udzielonej pożyczki.

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka udzielona jest przez podatnika VAT. Nie podlegają p.c.c. czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona, z wymienionymi wyjątkami (art. 2 ust. 4 lit. b) U.p.c.c.). Należy zauważyć, iż pożyczki są klasyfikowane jako usługi pośrednictwa finansowego. Jako takie są jednocześnie zwolnione z VAT. Ze względu jednak na sposób sformułowania przepisów ustawy ważne jest, aby pożyczka była udzielana w charakterze wskazującym na zamiar dokonywania takiej czynności w sposób częstotliwy - tak aby można było uznać pożyczkodawcę za podatnika VAT właśnie z tytułu czynności pożyczki. Tak właśnie stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w B. w decyzji z 12 grudnia 2005 r. (nr PB4-005-SIP-M-28/05): (...) zatem o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami VAT (posiadają status podatnika), lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku. Tak więc, aby zastosować zwolnienie z art. 2 pkt 4 cyt. ustawy, musi powstać z tytułu tej konkretnej czynności obowiązek podatkowy w podatku VAT u przynajmniej jednej ze stron. (...).

Według Wnioskodawcy, warto także przytoczyć fragment postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 1 lutego 2007 r. (nr Pl/443-368/06/P/09), odwołującego się do orzeczenia ETS. Wskazano w nim: (...) dla stwierdzenia, czy czynność udzielenia pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezbędne jest jednakże ustalenie, czy podmiot udzielający pożyczki prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obejmującym udzielanie pożyczek. Na poparcie tego stanowiska należy przytoczyć orzeczenie w sprawie C-142/99 pomiędzy Floridienne S.A. i Berginvest SA, a Państwem Belgijskim, w którym Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, iż ze względu na to, że art. 2 (1) VI Dyrektywy wyłącza z zakresu stosowania VAT transakcje, w których podatnik nie występuje w takim charakterze, transakcje dotyczące pożyczek (...) podlegają VAT jedynie w sytuacji, gdy stanowią działalność gospodarczą podmiotu w rozumieniu artykułu 4 (2) VI Dyrektywy, bądź stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie działalności opodatkowanej, niewynikające jednakże bezpośrednio z tej działalności w rozumieniu artykułu 19 (2) Dyrektywy (...).

Jako przykład Wnioskodawca wskazuje, że;

Spółka L. udziela pożyczki Spółce O. wchodzącej w skład grupy kapitałowej, pomimo iż udzielanie pożyczek nie jest jej podstawową działalnością. Jednocześnie jednak udzielanie pożyczek na opłacenie kosztów "rozruchu" jest stosowaną w grupie kapitałowej praktyką i L, w krótkim czasie udziela kolejnej pożyczki, a także będzie udzielać takich pożyczek przy kolejnych projektach.

Pożyczka będzie zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ można wykazać, iż została dokonana w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy (przez co podlega VAT i jest jednocześnie z niego zwolniona).

Z sytuacją jak w omawianym przykładzie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie (w grupie kapitałowej Z.).

W świetle interpretacji podatkowych odsetki od pożyczek, jako kwoty należne z tytułu świadczenia usług pośrednictwa finansowego, stanowią obrót będący podstawą opodatkowania w podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 29 ust. 1 UVAT. Podatnik VAT, pobierając wynagrodzenie (odsetki) od pożyczek staje się podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa finansowego, stanowiące odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 UVAT. Dotychczas (do 31 grudnia 2010 r.) usługi pośrednictwa finansowego (z pewnymi wyłączeniami), jako wymienione w załączniku 4 do UVAT, były zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 UVAT. Art. 43 ust. 1 pkt 1 oraz załącznik nr 4 UVAT uchylone zostały przez art. 1 pkt 8 lit. a) tiret pierwsze i art. 1 pkt 18 ustawy zmieniającej. Ustawą zmieniającą - art. 1 pkt 8 lit. a) tiret trzecie - dodany został od 1 stycznia 2011 r. - art. 43 ust. 1 pkt 38 UVAT, który stanowi, iż: "Zwalnia się od podatku: usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Nadmienić należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna, mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron, z tytułu dokonania tej konkretnej czynności, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że tutejszy Organ - zgodnie ze złożonym we wniosku pytaniem dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych - nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa pożyczki będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca otrzymał od Spółki pożyczkę. Pożyczkodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług w związku z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej.

Reasumując, jeśli umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyłączenie umowy pożyczki powoduje, że Wnioskodawca nie jest zobowiązany do składania deklaracji p.c.c. i zapłaty podatku od udzielonej pożyczki.

Do wniosku zostały dołączone dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.