IPTPB2/436-108/12-2/AK - Podatek od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 6 lipca 2012 r. (data wpływu 10 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 10 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od czynności cywilnoprawnych, podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza nabyć ogół praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej, przysługujących jego żonie w spółce pod firmą XXX (zwana dalej Spółką). Spółka została zawiązana w celu prowadzenia wspólnej działalności gospodarczej i do grona jej wspólników należą dwie osoby fizyczne. Jako wkład do Spółki wspólnicy zobowiązali się wnieść spółdzielcze własnościowe prawa do lokali. Wkłady te zostały przez wspólników wniesione.

Zgodnie z treścią § 8 umowy Spółki, ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiony na inną osobę po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich wspólników. Ponadto, § 9 umowy Spółki stanowi, że każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku. Zgodnie z art. 10 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm., zwanej dalej Kodeksem Spółek Handlowych), ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. Ponadto, zgodnie z art. 10 § 2 Kodeksu Spółek Handlowych ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inna osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Art. 10 § 3 Kodeksu Spółek Handlowych ponadto stanowi, że w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na mną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

Biorąc pod uwagę powyższe, żona Wnioskodawcy zamierza w trybie powyżej przywołanych przepisów art. 10 Kodeksu Spółek Handlowych oraz zgodnie z treścią § 8 umowy Spółki, przenieść ogół przysługujących jej praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej na Wnioskodawcę, który obecnie nie jest wspólnikiem Spółki. Żona Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej, która miałaby polegać na obrocie udziałami (akcjami). Ponadto, żona Wnioskodawcy jako wspólnik przenoszący ogół praw i obowiązków wybrała opodatkowanie dochodów uzyskanych z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej miałoby nastąpić na podstawie umowy darowizny. Umowa darowizny zostałaby zawarta w formie aktu notarialnego zgodnie z dyspozycją art. 890 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., określanej dalej jako k.c.), przewidującym, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Umowa darowizny będzie wskazywać, iż przedmiot umowy (ogół praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej) zostaje przeniesiony z dniem wskazanym w umowie na inną osobę. Zatem od dnia, w którym ogół tych praw i obowiązków został przeniesiony na Wnioskodawcę, będzie on zamiast żony występować jako wspólnik spółki jawnej i także od tego dnia będzie miał jako wspólnik prawo do żądania podziału zysku oraz wypłaty przypadającej na tego wspólnika części tego zysku wypracowanego przez Spółkę w okresie od dnia przeniesienia ogółu tych praw i obowiązków na niego. Tym samym, w dniu wskazanym w umowie, który będzie przypadał na pierwszy dzień miesiąca kalendarzowego nastąpi zmiana w składzie osobowym wspólników Spółki (przeniesienie ogółu praw i obowiązków). W celu rozwiania wszelkich wątpliwości, umowa darowizny będzie precyzować, że prawo do żądania podziału i wypłaty zysku wypracowanego za okres do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego przeniesienie ogółu praw i obowiązków przysługuje dotychczasowemu wspólnikowi Spółki, zaś od dnia wskazanego w umowie darowizny, prawo do żądania podziału i wypłaty zysku wypracowanego od tego dnia przysługiwać będzie nowemu wspólnikowi. Ponadto, należy zaznaczyć, że z ogółem praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej, który ma stanowić przedmiot darowizny, nie będą wiązały się żadne zobowiązania cywilnoprawne, które obciążałyby wspólnika (jako, że w szczególności wkłady zostały przez dotychczasowego wspólnika wniesione do Spółki). Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej mający stanowić przedmiot umowy darowizny, nie będzie również obciążony prawami osób trzecich.

Należy także wskazać, że celem uaktualnienia firmy spółki jawnej, wspólnicy spółki jawnej w nowym składzie w formie pisemnej dokonają zmiany firmy w umowie Spółki (zmieniając odpowiednio inicjały wspólników Spółki uwzględnione w firmie Spółki).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania nr 2 wniosku. W pozostałym zakresie wniosku zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, określanej dalej jako ustawa o podatku od spadków i darowizn), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Rolskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Stosownie natomiast do ust. 4 ww. przepisu obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia "darowizna " a zatem zdaniem Wnioskodawcy przy jego interpretacji należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., określanej dalej jako k.c.), przez umowę darowizny, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej przytoczonego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Zobowiązanie darczyńcy ma charakter nieodpłatny, gdy druga strony umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymany przedmiot darowizny. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie tej czynności ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać: zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy także zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 k.c. wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka - pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy o ile darowizna została spełniona.

Zatem, daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego. Przedmiotem darowizny mogą być zarówno rzeczy, jak również prawa majątkowe. Udział w spółce osobowej, do której należy m.in. spółka jawna, określany jest jako ogół praw i obowiązków wspólnika. Do podstawowych praw i obowiązków wspólników zaliczyć można prawo reprezentowania spółki i prowadzenia jej spraw, prawo do udziału w zyskach spółki, obowiązek subsydiarnego ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki oraz obowiązek wniesienia wkładu. Zdaniem Wnioskodawcy, niewątpliwie w i udział w spółce jawnej nosi znamiona prawa majątkowego, w związku z czym może on stanowić przedmiot umowy darowizny.

Wnioskodawca wskazuje, że w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym, przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej miałoby nastąpić na podstawie umowy darowizny. Umowa darowizny zostałaby zawarta w formie aktu notarialnego zgodnie z dyspozycją art. 890 § 1 k.c. Umowa darowizny będzie wskazywać, iż przedmiot umowy (ogół praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej) zostaje przeniesiony z dniem wskazanym w umowie na inną osobę. Zatem, od dnia w którym ogół tych praw i obowiązków został przeniesiony na Wnioskodawcę, będzie On zamiast swojej żony występować jako wspólnik spółki jawnej. Żaden przepis ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm., zwanej dalej Kodeksem Spółek Handlowych), nie wskazuje, w jakiej formie miałoby nastąpić przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej, niemniej jednak mając na względzie zasadę pewności obrotu, przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej nastąpi w ramach aktu notarialnego.

W świetle powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż darowizna udziałów w spółce jawnej podlega, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem. Darowizna ta może jednak, przy spełnieniu warunków określonych w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, korzystać z uregulowanego w tym przepisie zwolnienia. Zdaniem Wnioskodawcy, mając na względzie to, że darowizna nastąpi na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, nie będzie ciążył na stronach takiej transakcji obowiązek dokonania zgłoszenia darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w celu skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Brak takiego obowiązku wynika z przytoczonego art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem, w sytuacji zawarcia w formie aktu notarialnego umowy darowizny pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, niejako automatycznie dochodzi do objęcia takiej transakcji zwolnieniem od podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.