IPTPB2/415-761/13-4/KK - Opodatkowanie odsetek od zachowku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2013 r. (data wpływu 19 grudnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 marca 2014 r. (data wpływu 14 marca 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek od zachowku - jest prawidłowe.

W dniu 19 grudnia 2013 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 7 marca 2014 r., Nr IPTPB2/415-761/13-2/k.k., IPTPB2/436-146/13-2/k.k., Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 7 marca 2014 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 10 marca 2014 r.), zaś w dniu 14 marca 2014 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek (data nadania 13 marca 2014 r.).

We wniosku przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wraz z bratem należy do kręgu spadkobierców ustawowych po zmarłym w dniu 30 września 2007 r. dziadku.

B., M., R. oraz J. N. zostali powołani do całości spadku po dziadku, na podstawie testamentu notarialnego z dnia 7 listopada 2006 r. Przedmiotowy testament został otwarty i ogłoszony w dniu 17 grudnia 2007 r.

W dniu 25 stycznia 2008 r. J. N. złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku po dziadku w formie aktu notarialnego. Pozostali spadkobiercy testamentowi nie złożyli oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku w terminie określonym w art. 1015 § 1 k.c., co jest równoznaczne z prostym przyjęciem spadku (art. 1015 § 2 k.c.). Stosownie do treści art. 965 k.c., udział spadkowy J. N. przypada pozostałym spadkobiercom testamentowym w częściach równych. Jedynym spadkobiercą ustawowym jest syn spadkodawcy - W. K. Został on przez dziadka wydziedziczony.

W. K. posiada dwoje dzieci - Wnioskodawczynię i jej brata, którzy stosownie do treści art. 1011 k.c., jako zstępni wydziedziczonego zstępnego, są uprawnieni do zachowku. Wnioskodawczyni i jej brat wystąpili do Sądu z roszczeniem o zapłatę zachowku. Sprawa była rozpatrywana przed Sądem i zakończyła się zawarciem ugody, na mocy której pozwani zobowiązali się wydać wchodzące w skład majątku spadkowego 55-metrowe mieszkanie stanowiące odrębną własność lokalu, wchodzące w skład majątku osobistego zmarłego, w zamian za zwolnienie z obowiązku zapłaty długu w postaci zachowku wraz z odsetkami.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, pojawiła się wątpliwość, czy Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek, jeśli tak to w oparciu o jakie przepisy prawa podatkowego

W piśmie z dnia 13 marca 2014 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że nabycie przez Nią lokalu mieszkalnego stanowiącego zachowek nastąpiło w dniu 1 czerwca 2013 r. Zgodnie z pkt 12 ugody zawartej przed Sądem w dniu 22 stycznia 2013 r. "wydanie nieruchomości nastąpi z dniem 1 czerwca 2013 r. przy czym pozwani zobowiązują się do tego dnia uiszczać opłaty eksploatacyjne związane z nieruchomością". W ww. dacie pozwani przekazali Wnioskodawczyni klucze do lokalu.

W związku z powyższym opisem, zadano następujące pytania:

1. Czy podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym, czy korzystają ze zwolnienia objętego regulacją art. 4a ust. 1 pkt 1 podatku od spadków i darowizn, odsetki od zachowku orzeczonego wyrokiem Sądu, w sytuacji gdy realizacja wyroku nastąpiła poprzez nabycie własności nieruchomości.

2. Jeśli okaże się, że Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku to w oparciu o jakie przepisy powinna zapłacić podatek, jeśli wartość zachowku na dzień 22 stycznia 2013 r. wraz ze skapitalizowanymi odsetkami wynosi łącznie 205 825 zł, tj. 126 666 zł tytułem zachowku oraz kwota 79 159 zł tytułem skapitalizowanych odsetek.

3. Czy przekazanie nieruchomości w zamian za zachowek wraz z odsetkami podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i korzysta za zwolnienia art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie Nr 2. Natomiast w pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, odsetki od zachowku stanowić będą źródło przychodu z innych źródeł, określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych wraz z innymi dochodami osiągniętymi w danym roku podatkowym, zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z przepisami Księgi IV ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), osoby uprawnione do zachowku nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych, wynikających z ww. prawa, z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).

Artykuł 991 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).

Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia (art. 991 § 2 Kodeksu cywilnego).

Treść art. 925 ustawy - Kodeks cywilny jednoznacznie wskazuje, że z chwilą śmierci spadek nabywa wyłącznie spadkobierca. Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza natomiast równoczesnego przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zachowku. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobierców na rzecz osób uprawnionych.

Nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa oraz nie stanowi nabycia w drodze spadku.

W tym miejscu należy wskazać, że odsetki za zwłokę od nabytego zachowku nie wchodzą w skład otrzymanego zachowku i stanowią odrębną kategorię - dodatkowe źródło dochodu.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeks cywilny, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem nie wykonania zobowiązania.

Wątpliwość Wnioskodawczyni w przedmiotowej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, w jaki sposób podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych odsetki od zachowku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni, jako zstępna wydziedziczonego, wystąpiła wraz z bratem do sądu z roszczeniem o zapłatę zachowku. Sprawa była rozpatrywana przed Sądem i zakończyła się zawarciem ugody, na mocy której pozwani zobowiązali się wydać wchodzące w skład majątku spadkowego 55-metrowe mieszkanie stanowiące odrębną własność lokalu wchodzące w skład majątku osobistego zmarłego, w zamian za zwolnienie z obowiązku zapłaty długu w postaci zachowku wraz z odsetkami. Nabycie przez Wnioskodawczynię lokalu mieszkalnego stanowiącego zachowek nastąpiło w dniu 1 czerwca 2013 r.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są:

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i należy do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym, odsetki od otrzymanego zachowku, zgodnie z dyspozycją art. 9 ust. 1 w związku z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowią przychód z innych źródeł i podlegają opodatkowaniu.

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku odsetki z tytułu zachowku, zatem przychód z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

W odniesieniu do przedstawionych kwot podanych we wniosku, Organ informuje, że ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać nie należą do kompetencji tutejszego Organu. Zgodnie z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, gdyż prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z powyższym, tutejszy Organ nie odniósł się do kwot podanych przez Wnioskodawczynię we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.