IPTPB2/415-721/13-5/KKu - Ustalenie możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego w związku z przeznaczeniem go na cele mieszkaniowe.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 22 listopada 2013 r. (data wpływu 27 listopada 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 lutego 2014 r. (data wpływu 19 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego w związku z przeznaczeniem go na cele mieszkaniowe - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego w związku z przeznaczeniem go na cele mieszkaniowe.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.). Pismem z dnia 6 lutego 2014 r., znak IPTPB2/415-721/13-2/KKu, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 6 lutego 2014 r. (skutecznie doręczono 11 lutego 2014 r.). Natomiast w dniu 19 lutego 2014 r. do tutejszego Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie. (data nadania 17 lutego 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W wyniku przeprowadzonej zamiany 23 marca 2006 r. Wnioskodawczyni została członkiem Spółdzielni i nabyła prawo do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego numer o powierzchni użytkowej.... m^2, znajdującego się w budynku nr wraz z przysługującym do tego lokalu wkładem mieszkaniowym. Wkład mieszkaniowy wynoszący 50,38% kosztów budowy lokalu, związany z powyższym prawem do lokalu został wniesiony w wymaganej wysokości ustalonej na podstawie operatu szacunkowego z dnia 9 marca 2006 r. wykonanego przez rzeczoznawcę majątkowego. W dniu 4 kwietnia 2006 r. Wnioskodawczyni dokonała wpłaty wkładu mieszkaniowego w wysokości 33.401,94 zł (słownie: trzydzieści trzy tysiące czterysta jeden złotych i 94/100 gr) na konto Spółdzielni. W 2013 r. mieszkanie Wnioskodawczyni zostało zamienione na lokal nr. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z chwilą ustania członkostwa wygasa również spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. W związku z zaistniałą sytuacją, Spółdzielnia wypłaciła Wnioskodawczyni w dniu 20 maja 2013 r. z konta wkładowego wkład mieszkaniowy w kwocie 132.251,19 zł (słownie: sto trzydzieści dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt jeden złotych 19/100 gr), tj. zwaloryzowana wartość lokalu mieszkalnego (132.500 zł, słownie: sto trzydzieści dwa tysiące pięćset złotych) pomniejszona o umorzenie kredytu w nominale: 248,81 zł (słownie dwieście czterdzieści osiem złotych 81/100 gr). Wszystkie środki z wkładu mieszkaniowego Wnioskodawczyni przeznaczyła na zakup oraz remont lokalu własnościowego nr.

W spółdzielni mieszkaniowej poinformowano Wnioskodawczynię, że wystawiona zostanie informacja PIT-8C, w której jako przychód wykazana zostanie wartość wkładu mieszkaniowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy świetle dyspozycji przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni może być zwolniona przedmiotowo z obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego od Spółdzielni Mieszkaniowej, jeżeli kwotę jaką Wnioskodawczyni uzyskała w całości przeznaczyła na zakup własnościowego lokalu mieszkalnego i jego modernizację w okresie nieprzekraczającym dwóch lat od dnia wypłaty wkładu mieszkaniowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, powinna być zwolniona z podatku. W sytuacji Wnioskodawczyni, gdzie po zwrocie wkładu mieszkaniowego od Spółdzielni, cała kwota została przeznaczona na zakup mieszkania, wydaje się logiczne, że przepisy w tej kwestii powinny być analogiczne do tych o zwolnieniu z obowiązku podatkowego: zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r., jest wydatkowanie go wyłącznie na cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 cytowanej Ustawy.

Zawarte w tym przepisie wyliczenie tzw. wydatków mieszkaniowych, których realizacja powoduje zwolnienie z opodatkowania kwot przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości, ma charakter wyczerpujący. Odnosząc stan faktyczny do przedstawionego stanu prawnego analogicznie według Wnioskodawczyni stwierdzić należy, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymaga by przychód przeznaczony został m.in. na nabycie lokalu mieszkalnego, czy też na remont lub modernizację własnego lokalu mieszkalnego. Do wydatków na nabycie lokalu mieszkalnego należy zaliczyć również kwotę uiszczoną do Spółdzielni Mieszkaniowej tytułem wkładu budowlanego w celu uzyskania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub cenę jaką uiszcza nabywca określoną w umowie sprzedaży oraz opłaty notarialne związane z jej zawarciem. W ocenie Wnioskodawczyni w zaistniałej sytuacji powinna zostać zwolniona przedmiotowo w zakresie zobowiązania podatkowego, ponieważ przychód, który uzyskała w wyniku wypłaty wkładu mieszkaniowego z racji zamiany mieszkania został całkowicie wydatkowany przez Wnioskodawczynię na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie jest skuteczne, pod warunkiem, że w okresie dwóch lat od dnia uzyskania przychodu rzeczywiście zostanie wydatkowany na te cele, co w sytuacji Wnioskodawczyni ma miejsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

Stosownie do art. 4 ust. 3 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia i ustalania wysokości wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu spółdzielni (art. 8 pkt 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe lub budowlane do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w rozdziale 2 tej ustawy. Natomiast z ust. 1¹ tego artykułu wynika, że spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

Zgodnie art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu, przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie w postanowieniami statutu.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w wyniku przeprowadzonej zamiany 23 marca 2006 r. Wnioskodawczyni została członkiem Spółdzielni i nabyła prawo do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego numer... położonym w X wraz z przysługującym do tego lokalu wkładem mieszkaniowym. Wkład mieszkaniowy wynoszący 50,38% kosztów budowy lokalu, związany z powyższym prawem do lokalu został wniesiony w wymaganej wysokości ustalonej na podstawie operatu szacunkowego z dnia 9 marca 2006 r. wykonanego przez rzeczoznawcę majątkowego. W 2013 r. mieszkanie Wnioskodawczyni zostało zamienione na lokal nr Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z chwilą ustania członkostwa wygasa również spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. W związku z zaistniałą sytuacją, Spółdzielnia wypłaciła Wnioskodawczyni w dniu 20 maja 2013 r. z konta wkładowego wkład mieszkaniowy w kwocie 132.251,19 zł, tj. zwaloryzowana wartość lokalu mieszkalnego 132.500 zł, pomniejszona o umorzenie kredytu w nominale: 248,81 zł. Wszystkie środki z wkładu mieszkaniowego Wnioskodawczyni przeznaczyła na zakup oraz remont lokalu własnościowego.

W spółdzielni mieszkaniowej poinformowano Wnioskodawczynię, że wystawiona zostanie informacja PIT-8C, w której jako przychód wykazana zostanie wartość wkładu mieszkaniowego.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" oznacza, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że do tej kategorii przychodów można zaliczyć również inne niż te, które zostały w nim wymienione. Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Tym samym przychód uzyskany przez byłego członka spółdzielni mieszkaniowej w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego, zwaloryzowanego według wartości rynkowej lokalu, stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy ww. przepisu.

Zakres przedmiotowego zwolnienia wyznacza niewątpliwie użyte w tym przepisie pojęcie "do wysokości wniesionych wkładów" ograniczając go tylko i wyłącznie do wkładów uprzednio wniesionych, a więc ich nominalnej wysokości. Jeżeli wartość wkładu ulega zwiększeniu na skutek waloryzacji lub innych czynników, wówczas zwolnienie obejmuje nie całą kwotę przychodu związanego ze zwrotem wkładu w spółdzielni, lecz wyłącznie tę część przychodu, która odpowiada kwocie wniesionego wkładu.

W świetle powyższego cała kwota przypisana byłemu członkowi przez spółdzielnię mieszkaniową tytułem wkładu mieszkaniowego, stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy. Jednakże kwotą podlegającą opodatkowaniu jest jedynie różnica pomiędzy wkładem zwróconym, a wniesionym w 2006 r. wkładem. W świetle powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwota zwróconego przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego do spółdzielni wkładu, jest bowiem zwolniona z podatku dochodowego.

Zgodnie z treścią art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W świetle ww. przepisów, w sytuacji wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego - stosownie do art. 11 ust. 2¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - spółdzielnia jest zobowiązana do wypłaty osobie uprawnionej wartości rynkowej tego lokalu. Ww. kwotę należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do możliwości skorzystania przez Wnioskodawczynię ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy zauważyć, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego właścicielem i zarządzającym mieszkaniem jest spółdzielnia mieszkaniowa. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności. Mogą używać mieszkania, ale nie są jego właścicielami.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 3 wyżej powołanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu jest prawem niezbywalnym, niedziedzicznym i nie podlega egzekucji. Natomiast Wnioskodawczyni nie posiadała tytułu własności do lokalu, o którym mowa we wniosku. Tak więc zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma w tym przypadku zastosowania.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny sprawy oraz powołane przepisy, należy stwierdzić, że kwota zwróconego przez Spółdzielnię wkładu mieszkaniowego, zwaloryzowanego według wartości rynkowej lokalu, stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, nadwyżka pomiędzy kwotą przysługującą Wnioskodawczyni w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego a wniesionym do Spółdzielni wkładem mieszkaniowym, stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym dla oceny możliwości zwolnienia od opodatkowania nie ma znaczenia fakt przeznaczenia tego przychodu w całości na nabycie własnościowego lokalu mieszkalnego i jego modernizację, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia przychodu otrzymanego z tytułu ww. zwrotu, zaliczonego do innych źródeł, w związku z jego wydatkowaniem na własne cele mieszkaniowe.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.