IPTPB2/415-680/13-6/KKu - Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych emerytury otrzymywanej z systemu ubezpieczeń społecznych Włoch.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2013 r. (data wpływu 8 listopada 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 stycznia 2014 r. (data wpływu 14 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury otrzymywanej z Włoch - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 listopada 2013. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury oraz odszkodowania otrzymywanych z Włoch.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.). Pismem z dnia 30 grudnia 2013 r., znak IPTPB2/415-680/13-2/KKu, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 31 grudnia 2013 r. (skutecznie doręczono 8 stycznia 2014 r.). W dniu 14 stycznia 2014 r. do tutejszego Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (data nadania 11 stycznia 2014 r.).

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca XXX urodzony.......... r. w YYY jest obywatelem włoskim. Jego żona ZZZ jest obywatelką polską. W styczniu 2013 r. Wnioskodawca postanowił z żoną przeprowadzić się do Polski. Po załatwieniu wszystkich formalności w Polsce i we Włoszech związanych z przeprowadzką, na początku kwietnia 2013 r. Wnioskodawca przyjechał razem z małżonką do Polski na stałe. Wnioskodawca był pracownikiem fizycznym, pracował w Gminie przy oczyszczaniu miasta (NU), sfera budżetowa. Wnioskodawca otrzymuje emeryturę z INPS (Gestione ex Inpdap), która jest opodatkowana we Włoszech (23%), ponieważ Wnioskodawca nie posiada obywatelstwa polskiego. Po przyjeździe do Polski okazało się, że Bank chce pobierać podatek. Wnioskodawca dodał, że dostarczył dokument z Włoch z Neapolu (INPS - Gestione ex Inpdap), który poświadcza, że Wnioskodawca jest tam opodatkowany. Dokument ten Wnioskodawca otrzymał z Neapolu, ponieważ do tej chwili jeszcze dokumenty Wnioskodawcy i emerytura była wypłacana z Neapolu. Później zostały wypłacone z Rzymu. Obecnie emeryturę wypłaca Roma 4, tj. INPS (Gestione Inpdap). Wnioskodawca otrzymał również dokument z Rzymu, który poświadcza, że Wnioskodawca płaci podatek we Włoszech. Wnioskodawca dostarczył dokumenty do Banku. Bank natomiast życzy sobie certyfikat rezydencji podatkowej za 2013 r., który to dokument Wnioskodawca może otrzymać po rozliczeniu roku 2013. Wnioskodawca dodał, że oprócz emerytury otrzymuje odszkodowanie, ponieważ 15 lipca 1982 r. uległ wypadkowi przy pracy, dochód ten we Włoszech nie podlega opodatkowaniu. Dochód ten jest przyznany Wnioskodawcy dośmiertnie, obecnie wynosi 305 euro. Bank również chce pobierać podatek. Wnioskodawca dołączył dokument, który poświadcza, że był to wypadek przy pracy. Dokument ten został wystawiony przez władze włoskie INAIL (sede di CASTELLAMMARE DI STABIA). Wnioskodawca ma przyznane 23% uszczerbku na zdrowiu z tego powodu.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca dodał: Emerytura wypłacana jest w Polsce od 16 kwietnia 2013 r. Odszkodowanie wypłacane jest w Polsce od 1 maja 2013 r. 15 lipca 1982 r. Wnioskodawca uległ wypadkowi przy pracy, co spowodowało uraz klatki piersiowej ze złamaniem siedmiu (7) żeber. Wnioskodawca przebywał w szpitalu 2 miesiące, gdyż miał poważne problemy z układem oddechowym. Po wypadku pozostała Wnioskodawcy zmniejszona ruchliwość klatki piersiowej. W związku z tym komisja lekarska przyznała Wnioskodawcy 23% uszczerbku na zdrowiu i odszkodowanie dośmiertne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy pobierana przez Wnioskodawcę emerytura oraz odszkodowanie podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie opodatkowania emerytury, natomiast w zakresie opodatkowania odszkodowania wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, emerytura nie podlega opodatkowaniu w Polsce, ponieważ Wnioskodawca nie posiada obywatelstwa polskiego, pracował we Włoszech, emeryturę otrzymuje z Włoch i tam jest opodatkowany. Umowa z dnia 21 czerwca 1985 r. zawarta w Rzymie pomiędzy Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zdaniem Wnioskodawcy gwarantuje Mu zwolnienie z opodatkowania w Polsce podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Według Wnioskodawcy, na podstawie art. 19 ust. 2 lit. a umowy z dnia 21 czerwca 1985 r. zawartej między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobieganiu uchylania się od opodatkowania (Dz. U. z 1989 r. Nr 62, poz. 374), emerytura uzyskiwana z Włoch powinna być opodatkowana tylko i wyłącznie we Włoszech, gdyż zdaniem Wnioskodawcy pracował On w przedsiębiorstwie państwowym, tj. Urzędzie Gminy w dziale Oczyszczalni Miasta w YYY, a także nie posiada On obywatelstwa polskiego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem "lub", co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika "lub" w sformułowaniu "centrum interesów osobistych lub gospodarczych" dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Przez "centrum interesów osobistych" należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. Z kolei "centrum interesów gospodarczych" to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Uznanie osoby fizycznej za osobę mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy, nie przesądza o uznaniu tej osoby, za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b ustawy, stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ocena czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Jak wynika z treści wniosku oraz jego uzupełnienia, Wnioskodawca jest obywatelem włoskim. Jego żona jest obywatelką polską. Wnioskodawca na początku kwietnia 2013 r. przyjechał na stałe do Polski wraz z małżonką. Wnioskodawca był pracownikiem fizycznym, pracował w Gminie przy oczyszczaniu miasta (NU), sfera budżetowa. Wnioskodawca otrzymuje emeryturę z INPS (Gestione ex Inpdap), która jest opodatkowana we Włoszech (23%), ponieważ Wnioskodawca nie posiada obywatelstwa polskiego. Emerytura wypłacana jest w Polsce od 16 kwietnia 2013 r.

Zatem w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie Umowa z dnia 21 czerwca 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania (Dz. U. z 1989 r. Nr 62, poz. 374).

W myśl art. 4 ust. 1 ww. umowy, określenie"osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryteria o podobnym charakterze. Jednakże niniejsze określenie nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko w zakresie dochodu ze źródeł położonych w tym Państwie.

Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu, jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status będzie określony według następujących zasad:

W myśl art. 18 ww. Umowy, z zastrzeżeniem artykułu 19 ustęp 2, emerytury oraz inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu jej zatrudnienia w przeszłości będą opodatkowane tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ich odbiorca ma stałe miejsce zamieszkania.

Stosownie do art. 19 ust. 2 lit. a tej Umowy, każda emerytura wypłacana bezpośrednio bądź z funduszy Umawiającego się Państwa lub jego jednostki politycznej, administracyjnej bądź władzy lokalnej każdej osobie fizycznej z tytułu usług, świadczonych na rzecz tego Państwa lub jednostki, lub władzy, będzie opodatkowana wyłącznie w tym Państwie.

Zauważyć należy, że art. 19 ust. 2 lit. a ww. Umowy dotyczy emerytur wypłacanych z tytułu uprzednio wykonywanej pracy, jednakże nie każdej emerytury, a wyłącznie związanej z usługami na rzecz wypłacającego je państwa, jego jednostki lub władzy.

Jednakże taka emerytura będzie opodatkowana tylko w drugim Umawiającym się Państwie, jeśli osoba fizyczna jest obywatelem oraz ma stałe miejsce zamieszkania w tym Państwie (art. 19 ust. 2 lit. b) Umowy).

Należy podkreślić, że ww. Umowa została sporządzona w trzech językach: polskim, włoskim i angielskim. Z wersji angielskiej tego przepisu wynika, że renta czy emerytura nie musi być związana z uprzednim zatrudnieniem osoby uprawnionej do dochodu. Przepis ten wyłącznie stwierdza, że otrzymywany dochód powinien wynikać z uprzedniego zatrudnienia, bez wskazania konkretnej umowy.

Zgodnie z art. 30 - zdaniem końcowym powołanej Umowy, w razie rozbieżności przy ich interpretacji, tekst angielski uważany będzie za rozstrzygający.

Oznacza to, że w polskiej wersji językowej znajduje się błąd wynikający z niewłaściwego przetłumaczenia z języka angielskiego na język polski przepisu art. 18 polsko - włoskiej Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Stosownie do zapisów rozstrzygającej wersji Umowy, prawidłowo przepis ten powinien brzmieć: emerytury oraz inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu zatrudnienia w przeszłości będą opodatkowane tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ich odbiorca ma stałe miejsce zamieszkania.

W związku z powyższym zauważyć trzeba, że co do zasady emerytury i renty wypłacane z tytułu poprzedniego zatrudnienia, podlegają opodatkowaniu tylko w państwie zamieszkania osoby, której są wypłacane. Natomiast emerytury i renty z tytułu wcześniejszego świadczenia państwu włoskiemu usług związanych ze służbą państwową, świadczonych na rzecz jednostki politycznej, administracyjnej lub władzy podlegają opodatkowaniu tylko we Włoszech. Przy czym zaznaczyć należy, że zgodnie z protokołem do ww. Umowy polsko-włoskiej postanowieniom dotyczącym funkcji publicznych i w konsekwencji postanowieniom art. 19 ust. 2 powołanej umowy podlegają również wynagrodzenia wypłacane osobie fizycznej z tytułu usług świadczonych Włoskim Kolejom Państwowym (F.S.), Poczcie Włoskiej (P.P.TT.), Włoskiej Izbie Handlu Zagranicznego (I.C.E.) i Włoskiej Organizacji Turystycznej (E.N.I.T).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i prawny sprawy należy stwierdzić, że otrzymywany przez Wnioskodawcę, mającego miejsce zamieszkania w Polsce dochód z tytułu emerytury wypłacanej z Włoch w związku z wykonywaną w przeszłości pracą, która nie była związana ze świadczeniem państwu włoskiemu usług związanych ze służbą państwową, o których mowa w art. 19 ww. Umowy polsko-włoskiej i przez które również rozumie się świadczenie usług na rzecz instytucji, o których mowa w powołanym wyżej protokole, podlega opodatkowaniu wyłącznie w państwie rezydencji, czyli w Polsce. Do dochodów tych mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie dochód ten nie podlega opodatkowaniu w państwie, z którego jest wypłacany, czyli we Włoszech. Innymi słowy od chwili zmiany miejsca zamieszkania i przeniesienia centrum interesów życiowych do Polski, tj. od kwietnia 2013 r. otrzymywana przez Wnioskodawcę emerytura z Włoch, podlega opodatkowaniu zgodnie z wyżej powołanym art. 18 Umowy polsko-włoskiej tylko w Polsce, czyli nie podlega opodatkowaniu we Włoszech. Od tego momentu podatek od emerytury włoskiej powinien być pobierany w Polsce.

Oznacza to, że nie powstaje podwójne opodatkowanie tego dochodu. W tej sytuacji płatnik (bank) w Polsce powinien od tych należności pieniężnych pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, ale tylko za miesiące, w których Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania w Polsce. Dochody uzyskane w tym okresie Wnioskodawca jest obowiązany wykazać w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy 2013.

Końcowo nadmienić należy, że w sytuacji wystąpienia kolizji w zakresie opodatkowania tego samego przychodu, a w konsekwencji ewentualny brak wyeliminowania podwójnego opodatkowania, istnieje możliwość wszczęcia na wniosek podatnika, procedury wzajemnego porozumiewania się. Tryb postępowania w tej sprawie został uregulowany w art. 25 Umowy. Stosownie do ust. 1 tego artykułu, jeżeli osoba jest zdania, że działania jednego lub obu Umawiających się Państw pociągają lub pociągną za sobą opodatkowanie, które jest niezgodne z postanowieniami niniejszej Umowy, to może ona, niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym tych Państw, przedstawić swoją sprawę właściwej władzy tego Umawiającego się Państwa, w którym ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, albo jeżeli w danej sprawie mają zastosowanie postanowienia artykułu 24 ustęp 1 - władzy tego Umawiającego się Państwa, którego jest obywatelem. Wniosek taki musi być przedłożony w ciągu dwóch lat, licząc od pierwszego urzędowego zawiadomienia o działaniu pociągającym za sobą opodatkowanie niezgodne z Umową.

Jeżeli właściwa władza uzna zarzut za uzasadniony, ale nie może sama spowodować zadowalającego rozwiązania, to poczyni ona starania, ażeby sprawę tę uregulować we wzajemnym porozumieniu z właściwą władzą drugiego Umawiającego się Państwa, tak, ażeby uniknąć opodatkowania niezgodnego z niniejszą Umową (art. 25 ust. 2 Umowy).

Na podstawie art. 25 ust. 3 Umowy, właściwe władze Umawiających się Państw będą czynić starania, aby w drodze wzajemnego porozumienia usuwać wszelkie trudności lub wątpliwości, które mogą powstawać przy interpretacji lub stosowaniu Umowy.

Stosownie do art. 25 ust. 4 Umowy, właściwe władze Umawiających się Państw w celu osiągnięcia porozumienia wskazanego w poprzednich ustępach mogą kontaktować się ze sobą bezpośrednio. Kiedy dla osiągnięcia porozumienia wskazana jest ustna wymiana opinii, to taka wymiana może nastąpić za pośrednictwem komisji złożonej z przedstawicieli właściwych władz Umawiających się Państw.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.