IPTPB2/415-624/14-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 listopada 2014 r. (data wpływu 19 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia - jest prawidłowe.

W dniu 19 listopada 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 26 czerwca 2013 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem zawarła umowę o dożywocie z Panią J.M. Na podstawie tej umowy na małżonków W.K. (Wnioskodawczynię) i M.K. została przeniesiona własność stanowiącego odrębną nieruchomość samodzielnego lokalu mieszkalnego, którego wartość strony określiły na kwotę XXX zł, w zamian za zapewnienie J.M. dożywotniego utrzymania, w rozumieniu art. 908 Kodeksu cywilnego, opisanego szczegółowo w § 4 umowy. Wnioskodawczyni nie jest podatnikiem VAT z tytułu przedmiotowej umowy. W następnym roku po zawarciu umowy (w październiku 2014 r.), dożywotniczka zwróciła się do Wnioskodawczyni i Jej małżonka o zwrot lokalu mieszkalnego.

W okresie między zawarciem umowy dożywocia a żądaniem zwrotu nieruchomości, Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem mimo wielokrotnych propozycji nie ponosili nakładów na nieruchomość, w której dożywotniczka stale mieszka. W powyższym okresie Wnioskodawczyni i Jej mąż świadczyli pomoc polegającą na zabieraniu dożywotniczki do domu oraz podejmowaniu jej posiłkami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy rozwiązanie umowy dożywocia z dnia 26 czerwca 2013 r., wskutek którego przeniesiona zostanie własność lokalu mieszkalnego z powrotem na Panią J.M., powoduje dla Wnioskodawczyni i Jej małżonka obowiązek odprowadzenia podatku dochodowego, z racji tego, że nie upłynął okres 5 lat od nabycia nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, mimo że od daty podpisania aktu notarialnego nie upłynął okres pięcioletni, to rozwiązanie umowy dożywocia nie powinno skutkować podatkowo, gdyż nie jest to odpłatne zbycie nieruchomości (tak samo jak zawarcie umowy dożywocia). Nie powoduje ono żadnych korzyści finansowych tak jak sprzedaż, a jedynie ustaje obowiązek sprawowania opieki nad dożywotnikiem, a co za tym idzie następuje na powrót przeniesienie własności nieruchomości, która służyła jako ekwiwalent tej opieki. W czasie trwania umowy dożywocia, Wnioskodawczyni nie czerpała żadnych korzyści z otrzymanej od dożywotniczki nieruchomości, nie była ona więc dla niej źródłem dochodu, a jedynie wydatków na opiekę nad dożywotniczką.

Planowane rozwiązanie umowy dożywocia jest ze strony Wnioskodawczyni ustępstwem pod naciskami dożywotniczki, której po roku od przekazania własności, zaczęło zależeć na odzyskaniu lokalu mieszkalnego na własność. Jak wynika z powyższego, rozwiązanie umowy dożywocia nie jest dla Wnioskodawczyni formą odpłatnego przekazania prawa własności i dlatego nie widzi w tych wydarzeniach podstawy naliczania podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Użyte w cytowanym przepisie "odpłatne zbycie" oznacza każde przeniesienie własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Przeniesieniu prawa własności winna zatem towarzyszyć odpłatność w jakiejkolwiek formie.

W myśl przepisu art. 908 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Umowa dożywocia ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Zatem, zawarta umowa dożywocia ma charakter świadczenia ekwiwalentnego. Stosownie do art. 910 § 1 Kodeksu cywilnego przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. Ustanowione prawo dożywocia jest niezbywalne. Osoba względem, której zostało ono ustanowione nie może przenieść go na inną osobę, nie podlega również dziedziczeniu. Najpóźniej wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika. Jak wynika z art. 913 Kodeksu cywilnego, który jest normą szczególną, rozwiązanie umowy dożywocia może nastąpić tylko w drodze orzeczenia sądowego. Z takim żądaniem może wystąpić każda ze stron umowy. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, odpowiadającą wartości tych uprawnień lub w wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika będącego zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę dożywocia. W następstwie wydania wyroku rozwiązującego umowę dożywocia, własność nieruchomości przechodzi z powrotem na zbywcę, a prawo dożywocia wygasa.

Z analizy zdarzenia opisanego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem w dniu 26 czerwca 2013 r. zawarła umowę o dożywocie z Panią J.M. Na podstawie tej umowy na Wnioskodawczynię i Jej męża została przeniesiona własność stanowiącego odrębną nieruchomość samodzielnego lokalu mieszkalnego, w zamian za zapewnienie dożywotniego utrzymania, w rozumieniu art. 908 Kodeksu cywilnego, opisanego szczegółowo w § 4 umowy. W następnym roku po zawarciu umowy (w październiku 2014 r.), dożywotniczka zwróciła się do Wnioskodawczyni i Jej małżonka o zwrot lokalu mieszkalnego.

W okresie między zawarciem umowy dożywocia, a żądaniem zwrotu nieruchomości Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem mimo wielokrotnych propozycji nie ponosili nakładów na nieruchomość, w której dożywotniczka stale mieszka. W powyższym okresie świadczyli pomoc polegającą na zabieraniu dożywotniczki do domu oraz podejmowaniu jej posiłkami.

Tym samym, uwzględniając powyższe okoliczności faktyczne i prawne, w przypadku rozwiązania umowy dożywocia na dożywotnika zostaje ponownie przeniesiona własność nieruchomości. Czynność ta nie ma jednak charakteru odpłatnego zbycia. Po stronie Wnioskodawcy nie powstanie zatem przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ powyższa czynność nie wywołuje skutku odpłatnego zbycia, a tym samym nie stanowi źródła przychodu, z którego dochód/przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy także wskazać, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) - niniejsza interpretacja jest wydana dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem. Nie dotyczy męża Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.