IPTPB2/415-532/13-4/KKu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2013 r. (data wpływu 13 sierpnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 października 2013 r. (data wpływu 4 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania z chwilą przekroczenia przez pracownika 183 dni pobytu w Niemczech - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 sierpnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.). Pismem z dnia 25 września 2013 r., znak IPTPB2/415-532/13-2/KKu, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie wysłano w dniu 26 września 2013 r. (skutecznie doręczono 30 września 2013 r.), natomiast w dniu 4 października 2013 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest obywatelem Polski, zameldowanym na terenie kraju, odprowadza podatek w Polskim Urzędzie Skarbowym, ośrodek interesów życiowych znajduje się w Polsce (rodzina, praca), zatrudniony jest w firmie polskiej, która znajduje się na terenie kraju, również odprowadza podatek w rejonowym Urzędzie Skarbowym. Firma polska nie posiada swojego oddziału na terenie Niemiec. W zawartej umowie o pracę pomiędzy Wnioskodawcą a firmą (pracodawcą) Wnioskodawca posiada napisane miejsce pracy w Polsce z możliwymi wyjazdami służbowymi w delegacje. Pobierane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie za pracę nie jest opodatkowane w Niemczech, ani nie jest ponoszone przez firmę w Niemczech, tylko przez firmę z Polski. Firma świadczy usługi inżynierskie dla firm polskich, jak i zagranicznych, których siedziby znajdują się poza terytorium Polski. Część prac projektowych wykonywana jest w siedzibie firmy w Polsce, ale istnieją także zlecenia od firm zagranicznych i z tymi usługami wiążą się wyjazdy zagraniczne (delegacje). Wnioskodawca podkreślił słowo delegacja, nie jest to oddelegowanie, ani praca najemna. Ze względu na charakter projektu, w którym Wnioskodawca bierze czynny udział, nie ma możliwości wykonywania go w całości w siedzibie firmy w Polsce. W związku z tym, Wnioskodawca odbywa w ciągu roku podróże delegacyjne na teren Niemiec, do siedziby firmy, dla której jest świadczona usługa i w związku z tym, zachodzi uzasadniona obawa, że czas spędzony w delegacji przekroczy 183 dni. W związku z tym, zgodnie z przepisami, po przekroczeniu umownych 183 dni poza Polską, Wnioskodawca powinien odprowadzić podatek na terenie Niemiec (Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec z dnia 14 maja 2003 r., w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, artykuł 15 Praca najemna). W roku podatkowym 2013 r. Wnioskodawca nie przebywał na terenie Polski dłużej niż 183 dni.

Wnioskodawca po rozmowie z niemieckim urzędnikiem z XXX w YYY w sprawie ustalenia, jak formalnie i legalnie przeprowadzić odprowadzenie podatku w Niemczech, uzyskał informację, że w związku z faktem, że Wnioskodawca pracuje dla polskiej firmy, która odprowadza podatek w Polsce i z Polski są wypłacane wynagrodzenia za pracę, Wnioskodawca jest zobowiązany odprowadzić podatek w Polsce, bez względu na ilość dni, jakie przebywa na terenie Niemiec. Opinia ta była wyjaśniana (uzasadniona) na przykładach innych zagranicznych pracowników, którzy z różnych przyczyn wyjechali w delegacje do pracy w Niemczech oraz firm zagranicznych, które działają w Niemczech. Dodatkowym problemem, jest brak meldunku na terenie Niemiec. Z tego względu, że Wnioskodawca jest w delegacji, mieszka w miejscu wskazanym przez firmę, bez możliwości zameldowania, co za tym idzie, nie może ubiegać się o nadanie Steuernummer (polskiego odpowiednika numeru NIP), do którego nadania warunkiem koniecznym jest posiadanie zameldowania na terenie Niemiec. Bez ww. numeru Wnioskodawca nie może odprowadzić podatku na terenie Niemiec. Wnioskodawca nie spełnia dwóch podstawowych wymogów do odprowadzenia podatku, a Urząd niemiecki nie przewiduje innej możliwości, by wpisać Wnioskodawcę na listę podatkową. Podobną opinię Wnioskodawca uzyskał w rozmowie telefonicznej z urzędnikiem. Urzędu Podatkowego w ZZZ.

Wnioskodawca chciałby zaznaczyć, że czas delegacji trwa ok. 20 dni, po czym wraca do Polski. Po kilku dniach pobytu i pracy w polskiej firmie Wnioskodawca ponownie otrzymuje delegację na kolejny wyjazd i tylko sumując tak zaplanowane delegacje, może przekroczyć liczbę 183 dni pracy poza terenem Polski.

W związku z powyższym zadano następujące pytania ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku.

1. Gdzie Wnioskodawca powinien odprowadzać podatek dochodowy od osób fizycznych po przekroczeniu limitu 183 dni w roku podatkowym (kalendarzowym 2013 r.).

2. Czy firma polska postąpi prawidłowo odprowadzając podatek dochodowy w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nawet po przekroczeniu przez Wnioskodawcę 183 dni pobytu za granicą.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone nr 1. Natomiast na pytanie oznaczone nr 2 wydane będzie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy podatek, bez względu na ilość dni spędzonych na terytorium Niemiec, powinien odprowadzić do Urzędu Skarbowego w Polsce w myśl art. 31 w połączeniu z art. 32 ust. 1 do 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ośrodek interesów życiowych Wnioskodawcy w całości znajduje się w Polsce. Firma, w której Wnioskodawca pracuje ma siedzibę tylko w Polsce, wynagrodzenie za pracę jest płacone wyłącznie w Polsce i ponoszone w całości przez firmę w Polsce. Z przyczyn formalnych (brak możliwości ubiegania się o niemiecki odpowiednik numeru NIP oraz zameldowania w miejscu, w którym Wnioskodawca przebywa czasowo w delegacji) nie jest On w stanie odprowadzić podatku w Niemczech. Ponadto wynagrodzenie za pracę Wnioskodawca otrzymuje z firmy polskiej, która odprowadza w Polsce za Wnioskodawcę składki i podatki, wynagrodzenie jest wypłacane wyłącznie w złotówkach. Od firmy niemieckiej, dla której Wnioskodawca wykonuje zlecenie, nie otrzymuje żadnych dodatkowych wynagrodzeń, ani profitów, więc tym samym zdaniem Wnioskodawcy nie uzyskuje On w Niemczech absolutnie żadnych dochodów. Wnioskodawca odbywa jedynie delegacje, w celu wykonania powierzonego Mu zadania przez polską firmę. Wnioskodawca po przeanalizowaniu swojej sytuacji zatrudnienia w Polsce i wyjazdu w delegację za granicę, na czas trwania projektu, nie widzi możliwości odprowadzania podatku w Niemczech z przyczyn formalnych. Uważa, że powinien rozliczać się z rejonowym Urzędem Skarbowym w Polsce niezależnie od tego jak długa będzie delegacja.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a. ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Zgodnie z treścią art. 4a powołanej ustawy, przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do art. 15 ust. 1 Umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), z zastrzeżeniem postanowień artykułów 16, 17, 18 i 19 uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Jednakże zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. Umowy bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie, jeżeli:

Określenie"zakład" zgodnie z art. 5 ww. Umowy oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa (ust. 1). Określenie"zakład" zgodnie z art. 5 ust. 2 ww. umowy obejmuje w szczególności:

W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. Umowy, wynagrodzenie pracownika mającego miejsce zamieszkania na terenie Polski podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba że praca wykonywana jest na terytorium Niemiec. W takim przypadku dochód ten może być opodatkowany zarówno w Niemczech jak i w państwie rezydencji, czyli w Polsce.

Natomiast art. 15 ust. 2 ww. Umowy określa wyjątek od powyższej zasady - zgodnie z jego treścią wynagrodzenia pracowników podlegają opodatkowaniu wyłącznie w państwie rezydencji, czyli w Polsce, o ile łącznie zostaną spełnione określone w tym artykule warunki.

Zatem opodatkowanie wynagrodzenia wyłącznie w Polsce ma miejsce w przypadku gdy wynagrodzenie nie jest wypłacane przez pracodawcę mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada na terenie Niemiec, a pracownicy przebywają na terenie Niemiec krócej niż 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym.

Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków powoduje, że wynagrodzenie pracowników podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 15 ust. 1 Umowy, czyli w państwie, w którym praca jest wykonywana (w Niemczech) oraz w państwie miejsca zamieszkania podatnika (w Polsce), przy zastosowaniu metod unikania podwójnego opodatkowania określonych odpowiednio w art. 24 umowy polsko-niemieckiej.

Należy zauważyć, że stosownie do Komentarza do Modelowej Konwencji w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku (OECD) obliczanie długości pobytu w danym państwie jest dokonywane poprzez stosowanie metody opartej na "dniach fizycznej obecności". W ramach tej metody każda część dnia, nawet bardzo krótka, spędzona przez podatnika w danym państwie, liczy się jako dzień obecności w tym państwie przy obliczaniu okresu 183 dni. Jako dzień obecności liczone są: dzień przybycia i wyjazdu, wszystkie inne dni spędzone w danym państwie, także soboty i niedziele, święta narodowe, urlopy przed, w czasie i po zakończeniu działalności, dni choroby. Nie bierze się pod uwagę dni spędzonych w tym państwie w czasie przejazdu między dwoma miejscami położonymi poza tym państwem. Każdy pełny dzień spędzony natomiast poza danym państwem, czy to w celach wakacyjnych, służbowych, czy z innej przyczyny, nie może być brany pod uwagę.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest obywatelem Polski, zameldowanym na terenie kraju, odprowadza podatek w Polskim Urzędzie Skarbowym, ośrodek interesów życiowych znajduje się w Polsce (rodzina, praca), zatrudniony jest w firmie polskiej, która znajduje się na terenie kraju. Firma polska nie posiada swojego oddziału na terenie Niemiec. W zawartej umowie o pracę pomiędzy Wnioskodawcą a firmą (pracodawcą) Wnioskodawca posiada napisane miejsce pracy w Polsce z możliwymi wyjazdami służbowymi w delegacje. Pobierane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie za pracę nie jest opodatkowane w Niemczech, ani nie jest ponoszone przez firmę w Niemczech, tylko przez firmę z Polski. Firma świadczy usługi inżynierskie dla firm polskich, jak i zagranicznych, których siedziby znajdują się poza terytorium Polski. Część prac projektowych wykonywana jest w siedzibie firmy w Polsce, ale istnieją także zlecenia od firm zagranicznych i z tymi usługami wiążą się wyjazdy zagraniczne (delegacje). Ze względu na charakter projektu, w którym Wnioskodawca bierze czynny udział, nie ma możliwości wykonywania go w całości w siedzibie firmy w Polsce. W związku z tym, Wnioskodawca odbywa w ciągu roku podróże delegacyjne na teren Niemiec, do siedziby firmy, dla której jest świadczona usługa i w związku z tym, zachodzi uzasadniona obawa, że czas spędzony w delegacji przekroczy 183 dni. W roku podatkowym 2013 r. Wnioskodawca nie przebywał na terenie Polski dłużej niż 183 dni.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zgodnie z art. 32 ust. 6 ww. ustawy, zakład pracy nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez pracownika z pracy wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że dochody te podlegają lub będą podlegać opodatkowaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na wniosek podatnika zakład pracy pobiera zaliczki na podatek dochodowy, stosownie do przepisów ust. 1-5, z uwzględnieniem art. 27 ust. 9 i 9a ustawy.

Należy również wskazać, że okolicznością, o której mowa w art. 32 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest fakt, że pracownik opodatkowuje bądź będzie opodatkowywał swoje dochody poza Polską, lecz to, że jego dochody podlegają (lub będą podlegać) opodatkowaniu poza Polską. W związku z tym nie jest istotne czy i jak pracownik albo Spółka wywiązują się z obowiązków nałożonych przepisami podatkowymi kraju oddelegowania, lecz istotne jest, czy zgodnie z odpowiednią umową o unikaniu podwójnego opodatkowania dochody te podlegają lub będą podlegać opodatkowaniu poza Polską, a tym samym nie będą podlegać opodatkowaniu w Polsce.

W świetle powyższych przepisów płatnik wykonuje zatem swoje obowiązki w ten sposób, że oblicza i pobiera w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanych pracownikowi wynagrodzeń ze stosunku pracy. Dodatkowo, w przypadku pracy wykonywanej za granicą kwestie opodatkowania tego dochodu reguluje stosowna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania - w przedmiotowej sprawie Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec.

Zatem z chwilą przekroczenia przez pracownika minimalnego okresu pobytu w Niemczech, tj. 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, wynagrodzenie za pracę Wnioskodawcy zatrudnionego w firmie polskiej i odbywającego w ciągu roku podróże delegacyjne na teren Niemiec (czas spędzony w delegacji przekroczy 183 dni) do siedziby firmy, dla której jest świadczona usługa podlega systemowi niemieckiego prawa podatkowego.

Zatem powyższe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu tak jak wynagrodzenie pracownika, który przebywa na terenie Niemiec więcej niż 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, czyli będzie podlegać ono opodatkowaniu zarówno na terenie Niemiec jak i w Polsce.

Jednocześnie, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w Polsce należy zastosować metodę unikania podwójnego opodatkowania (metoda wyłączenia z progresją) określoną w art. 24 ust. 2 lit. a) umowy, zgodnie z którym - w przypadku osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, podwójnego opodatkowania unika się w ten sposób, że jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu.

Reasumując, w przypadku Wnioskodawcy odbywającego w ciągu roku podróże delegacyjne na teren Niemiec, do siedziby firmy, dla której jest świadczona usługa, który przebywać będzie tam więcej niż 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, Jego wynagrodzenie będzie podlegać opodatkowaniu zarówno na terenie Niemiec jak i w Polsce. W celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, na podstawie art. 24 ust. 2 lit. a Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, w związku z art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się metodę wyłączenia z progresją, która polega na tym, że dochód uzyskany z tytułu pracy za granicą, jest zwolniony z opodatkowania w Polsce, jednakże dla ustalenia stawki podatku od pozostałych dochodów podatnika podlegających opodatkowaniu w Polsce stosuje się stawkę podatku wyliczoną dla całego dochodu osiągniętego zarówno w Polsce jak i za granicą. Powyższe rozliczenie nastąpi w zeznaniu rocznym.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różnić się od zdarzenia przyszłego, które wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.