IPTPB2/415-369/11-4/KSU

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2011 r. (data wpływu 11 lipca 2011 r.), uzupełnionego pismem z dnia 24 lipca 2011 r. (data wpływu 25 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości w związku z realizacją inwestycji drogowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości w związku z realizacją inwestycji drogowej.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 1, § 3 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 17 sierpnia 2011 r., Wnioskodawczynię wezwano do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 22 sierpnia 2011 r., natomiast w dniu 25 sierpnia 2011 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej 24 sierpnia 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 15 stycznia 2010 r. Wojewoda wydał decyzję dotyczącą zezwolenia na realizację inwestycji drogowej. Na mocy tej decyzji nieruchomość Wnioskodawczyni stała się własnością województwa. Postępowanie administracyjne, związane z wywłaszczeniem na rzecz ww. inwestycji, rozpoczęło się 24 listopada 2009 r., zgodnie z art. 11d ust. 5-8 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Właścicielem ww. działki Wnioskodawczyni była od dnia 29 lutego 2008 r., na podstawie aktu notarialnego.

Dnia 4 lipca 2011 r. odbyła się rozprawa administracyjna dotycząca ustalenia wysokości odszkodowania za przejęcie na rzecz województwa prawa własności tej nieruchomości.

Ponadto Wnioskodawczyni we wniosku wyjaśnia fakt posiadania przez Nią praw do nieruchomości krócej niż dwa lata od rozpoczęcia procedury wywłaszczeniowej, wcześniej właścicielem ww. nieruchomości była Jej matka, która ze względu na zaawansowany wiek chciała uporządkować swoje sprawy majątkowe. Podaje również, że gdyby to matka w chwili rozpoczęcia procedur była nadal właścicielem, podatek nie dotyczyłyby Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinien Jej dotyczyć obowiązek podatkowy, ponieważ nie była Ona zainteresowana sprzedażą ww. nieruchomości, lecz wykorzystaniem jej zgodnie z przeznaczeniem, jako działki budowalnej. Województwo wykorzystując specustawę, postawiło Wnioskodawczynię przed faktem dokonanym i zmusiło do opuszczenia nieruchomości, którą dostała w postaci darowizny od zaawansowanej w wieku mamy, która chciała podzielić swój majątek.

W uzupełnieniu wniosku dodała również, iż około roku 1970 Jej rodzice zwrócili się do Miasta o wydanie warunków zabudowy dla działki, którą teraz przejęło województwo i ok. 40 lat temu dostali decyzję odmowną. Odmowa ta wiązała się z faktem przebudowy dróg, pod którą to inwestycję działka miała zostać zabrana rodzicom. Mimo odmowy wydania warunków zabudowy, przez cały okres, aż do momentu wywłaszczenia, miasto pobierało podatek za działkę budowlaną i przez cały ten okres właściciele na swoich nieruchomościach nie mogli postawić nic trwałego, a jednocześnie nie wiedzieli, kiedy jakiekolwiek procedury związane z wywłaszczeniem się rozpoczną, gdyż były one wielokrotnie odkładane w czasie. Dlatego też mama Wnioskodawczyni przepisując Jej nieruchomość, nie mogła wiedzieć, że przed upływem dwóch lat od tego faktu rozpocznie się procedura wywłaszczeniowa. Gdyby wiedziała nie doszłoby do przepisania i Jej mamy nie dotyczyłby obowiązek podatkowy.

Ponadto Wnioskodawczyni uważa, że zakup nowej nieruchomości oraz wcześniej zakupiona nieruchomość (przed uzyskaniem pieniędzy z odszkodowania, ale w tym samym roku podatkowym) jest kosztem uzyskania przychodu i podlega odliczeniu od podstawy przychodu wynikającej ze zbycia innej nieruchomości, jeśli jej zbycie stanowi podstawę opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z opodatkowania są przychody z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości nabył jej własność w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni w dniu 29 lutego 2008 r. nabyła przedmiotową nieruchomość w drodze darowizny od swojej matki. W dniu 15 stycznia 2010 r. Wojewoda wydał decyzję dotyczącą zezwolenia na realizację inwestycji drogowej. Na mocy tej decyzji nieruchomość należąca do Wnioskodawczyni stała się własnością województwa. Postępowanie administracyjne, związane z wywłaszczeniem na rzecz ww. inwestycji, rozpoczęło się 24 listopada 2009 r., zgodnie z art. 11d ust. 5-8 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Wskazana przez Wnioskodawczynię ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) została wymieniona w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a), przy czym odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe (art. 12 ust. 4f).

Ponadto, istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, iż do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie zostanie wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z analizy art. 21 ust. 1 pkt 29 cytowanej ustawy wynika, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało, w sytuacji gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

W przypadku, gdy spełniony będzie tylko jeden z warunków albo gdy żaden z nich nie zostanie spełniony, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Analizując powyższe należy stwierdzić, iż nabycie nieruchomości miało miejsce w okresie nieprzekraczającym 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, co w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazuje uznać, iż pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek zwolnienia przedmiotowego została spełniona. Jednakże nie będzie spełniony drugi z warunków wyłączający możliwość skorzystania z przedmiotowego zwolnienia, dotyczący ceny nabycia, ponieważ Wnioskodawczyni nabyła tę nieruchomości w drodze darowizny, co nie pozwala na ustalenie ceny jej nabycia. Skoro zatem brak jest ceny przy nieodpłatnym nabyciu, nie będzie spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż przychód uzyskany z odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości w związku z realizacja inwestycji drogowej będzie korzystał ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem Wnioskodawczyni nie będzie obowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymanego odszkodowania.

Pomimo powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe, gdyż we wniosku wskazała, iż owszem będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu ww. odszkodowania, lecz z innych przesłanek niż wskazane powyżej.

Z uwagi na uznanie, iż ww. odszkodowanie będzie korzystało ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, odstąpiono od odpowiedzi na pytania nr 3 i 4.

Ponadto organ podatkowy wskazuje, że jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różnić się od zdarzenia przyszłego, które wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.