IPTPB2/415-357/14-2/AK - Zwolnienie z opodatkowania odszkodowania wypłaconego na podstawie ugody sądowej

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 3 września 2014 r. Izba Skarbowa w Łodzi IPTPB2/415-357/14-2/AK Zwolnienie z opodatkowania odszkodowania wypłaconego na podstawie ugody sądowej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca (data wpływu 6 czerwca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wypłaconego na podstawie ugody sądowej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wypłaconego na podstawie ugody sądowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od 5 października 1995 r. Wnioskodawczyni była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy w Miejskim Ośrodku Kultury, a od 1 lipca 1999 r. w Domu Kultury w Ch., która to instytucja powstała po połączeniu. W dniu 29 stycznia 2003 r. Wnioskodawczyni awansowała na stanowisko kierownika Działu Administracji i Obsługi.

W dniu 7 listopada 2011 r. wręczono Jej wypowiedzenie umowy o pracę na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844). Jako przyczynę wypowiedzenia podano reorganizację polegającą na zmniejszeniu zatrudnienia i zmianie struktury organizacyjnej, w wyniku której zlikwidowano dział Wnioskodawczyni i Jej stanowisko pracy. Ponadto skrócono 3-miesięczne wypowiedzenie do 1 m-ca, bez świadczenia pracy. Za pozostałą część wypowiedzenia wypłacono Wnioskodawczyni odszkodowanie, które opodatkowała.

W związku z tym, że oficjalna wersja wypowiedzenia różniła się od faktów, w dniu 14 listopada 2011 r. Wnioskodawczyni wniosła do Sądu Rejonowego pozew o:

1.

uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie umowy o pracę,

2.

zasądzenie od pozwanego Domu Kultury kwoty 9 780 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

3.

zasądzenie kosztów według norm przepisanych.

W uzasadnieniu Wnioskodawczyni poinformowała Sąd, że zmiany organizacyjne w placówce nie zostały wywołane autentyczną potrzebą usprawniającą funkcjonowanie Domu Kultury oraz względami ekonomicznymi mającymi zmniejszyć koszty jego funkcjonowania, lecz chęcią eliminacji Jej i kilku innych pracowników pozostających w konflikcie z nowym dyrektorem.

Na podstawie orzecznictwa Sądu Najwyższego przyczyna wypowiedzenia powinna być rzeczywista i konkretna. Podanie zaś w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny pozornej, nieprawdziwej jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, co oznacza, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione w rozumieniu art. 45 § 1 Kodeksu pracy.

Podczas procesu sądowego toczącego się do dnia 25 czerwca 2013 r. Wnioskodawczyni wykazywała, że przyczyny rozwiązania stosunku pracy były pozorne, np. w dacie zbieżnej z datą wręczenia Jej wypowiedzenia zatrudniono nową osobę bez konkretnych kwalifikacji merytorycznych do pracy w instytucji kultury. Wnioskodawczyni wypłacono odprawę z tytułu likwidacji stanowiska pracy (aspekt ekonomiczny reorganizacji). Nie było jednoznacznych kryteriów co do doboru pracowników do nowej struktury. W tym okresie zatrudnione były osoby pobierające emerytury. W dniu 6 czerwca 2011 r. dyrektor na łamach lokalnej prasy oskarżyła Wnioskodawczynię (z imienia i nazwiska) o udział w przestępstwie polegającym na wyniesieniu firmowych dokumentów i przekazaniu ich dziennikarzom.

Sąd kilkakrotnie nakłaniał strony do wzajemnych ustępstw i ugodowego zakończenia długotrwałego procesu. Biorąc pod uwagę fakt, że Sąd mógł nie uwzględnić mojego żądania uznania wypowiedzenia za bezskuteczne (zlikwidowane stanowisko pracy i konflikt z dyrektorem) Wnioskodawczyni wyraziła zgodę na ugodową formę zakończenia procesu.

W dniu 25 czerwca 2013 r. podczas rozprawy zawarła, przed Sądem, ugodę z byłym pracodawcą. W zamian za to Dom Kultury zobowiązał się do wypłacenia Jej zryczałtowanej kwoty 18 900 zł brutto tytułem odszkodowania w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w niniejszej sprawie. W przypadku uchybienia terminu zapłaty przysługiwały Jej odsetki w wysokości odsetek ustawowych od dnia zwłoki do dnia zapłaty. Wnioskodawczyni wycofała pozew w pozostałej części i zrzekła się roszczenia, i wszelkich roszczeń przeciwko pozwanemu związanych ze stosunkiem pracy i z wypowiedzeniem umowy o pracę.

W dniu 19 lipca 2013 r. ww. kwota, w całości wpłynęła na konto bankowe Wnioskodawczyni. W lutym 2014 r. otrzymała PIT-11 wystawiony przez Dom Kultury, a w pozycji "inne źródła" wykazaną kwotę 18 900 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy dokonana przez byłego pracodawcę wypłata odszkodowania korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, dokonana wypłata odszkodowania korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Aby zatem wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie wskazanego powyżej przepisu, muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

a.

jego wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,

b.

podstawą jego przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda pozasądowa.

Z kolei, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, że odszkodowania otrzymane przez podatników na podstawie ugód sądowych są, o ile nie są jednym z powyżej wskazanych wyjątków, zwolnione od podatku dochodowego, bez względu na to, czy wysokość odszkodowania lub zasady jego ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, czy też nie.

Zgodnie z art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94), w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Wnioskodawczyni zaznacza, że żądanie przywrócenia do pracy zostało przez Nią zgłoszone w pozwie, jednakże na mocy zawartej ugody wycofała się z tego żądania.

Podkreśla, że wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę wbrew przepisom ustawy o zwolnieniach grupowych oraz kodeksu pracy uprawnia pracownika, na podstawie powoływanego wyżej art. 45 Kodeksu pracy, do żądania na drodze sądowej ubezskutecznienia wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu, przywrócenia do pracy albo odszkodowania w wysokości określonej w art. 471 Kodeksu. Jednakże o wyborze roszczenia decyduje Wnioskodawczyni, jako pracownik (tak: Komentarz do art. 12 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844), pkt 3.3., k.w. Baran, Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, Oficyna, 2007, LEX).

Co istotne, zaznacza Wnioskodawczyni, nawet gdyby nie wycofała swojego żądania w zakresie przywrócenia do pracy, to Sąd mógł, w tej części Jej powództwo oddalić, zasądzając stosowne odszkodowanie. Takie uprawnienie Sądu wynika wprost z art. 45 § 2 Kodeksu pracy.

W związku z tym, że została zawarta ugoda należy wskazać charakter prawny takiej ugody oraz jej cechy. Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121)"Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać".

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić najważniejsze elementy tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego (w omawianym stanie faktycznym stosunku pracy) stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że w zawartej ugodzie Wnioskodawczyni zrzekła się pozostałych roszczeń (czyniąc ustępstwa oraz wycofała pozew). Oznacza to, że wypłacona na Jej rzecz kwota nie wyczerpała w całości roszczeń wynikających z pozwu, a zawierając ugodę poczyniła pewne ustępstwa.

Wnioskodawczyni podkreśla, że otrzymana przez Nią kwota nie stanowi wyjątku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to bowiem Jej wynagrodzenie, ani żaden element powiązany z wynagrodzeniem, jak również nie jest to wynagrodzenie za czas, kiedy pozostawała bez stosunku pracy. Po wypowiedzeniu dostała bowiem wynagrodzenie za ostatni miesiąc świadczenia pracy, jak również odszkodowanie za 2 miesiące, kiedy to została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy. Wnioskodawczyni uważa zatem, że otrzymane środki pieniężne stanowią w istocie odszkodowanie.

Mając na uwadze powyższe, uważa, że wypłacona na Jej rzecz kwota stanowi odszkodowanie zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni zaznacza, że stanowisko zbieżne z powyższym zostało wyrażone m.in. przez Ministra Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 26 listopada 2013 r., nr IPTPB1/415-546/13-4/MAP; a także z dnia 7 października 2013 r., nr IPPB4/415-499/13-2/MS

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Artykuł 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, stanowi, że źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednakże, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy jednakże zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Natomiast zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy zawarte jest zwolnienie od podatku dochodowego przewidziane dla innych odszkodowań (czyli innych niż te, których zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tychże ustaw), otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej tym wyroku lub ugodzie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że od 5 października 1995 r. Wnioskodawczyni była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy. W dniu 29 stycznia 2003 r. Wnioskodawczyni awansowała na stanowisko kierownika. W dniu 7 listopada 2011 r. wręczono Jej wypowiedzenie umowy o pracę na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844). Jako przyczynę wypowiedzenia podano reorganizację polegającą na zmniejszeniu zatrudnienia i zmianie struktury organizacyjnej, w wyniku której zlikwidowano dział Wnioskodawczyni i Jej stanowisko pracy. Ponadto skrócono 3-miesięczne wypowiedzenie do 1 m-ca, bez świadczenia pracy. Za pozostałą część wypowiedzenia wypłacono Wnioskodawczyni odszkodowanie, które opodatkowała.

Wnioskodawczyni wniosła do Sądu Pracy pozew o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie umowy o pracę oraz zasądzenie od pozwanego kwoty 9 780 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Podczas procesu Wnioskodawczyni wykazywała, że przyczyny rozwiązania stosunku pracy były pozorne, np. w dacie zbieżnej z datą wręczenia Jej wypowiedzenia zatrudniono nową osobę bez konkretnych kwalifikacji merytorycznych do pracy w instytucji kultury. Sąd kilkakrotnie nakłaniał strony do wzajemnych ustępstw i ugodowego zakończenia długotrwałego procesu. Biorąc pod uwagę fakt, że Sąd mógł nie uwzględnić żądania uznania wypowiedzenia za bezskuteczne (zlikwidowane stanowisko pracy i konflikt z dyrektorem), Wnioskodawczyni wyraziła zgodę na ugodową formę zakończenia procesu. W dniu 25 czerwca 2013 r. podczas rozprawy zawarła przed Sądem ugodę z byłym pracodawcą. W zamian za to pracodawca zobowiązał się do wypłacenia Jej zryczałtowanej kwoty 18 900 zł brutto tytułem odszkodowania w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w niniejszej sprawie. Wnioskodawczyni wycofała pozew w pozostałej części i zrzekła się roszczenia, i wszelkich roszczeń przeciwko pozwanemu związanych ze stosunkiem pracy i z wypowiedzeniem umowy o pracę. W dniu 19 lipca 2013 r. ww. kwota, w całości wpłynęła na konto bankowe Wnioskodawczyni.

Kwestię zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 Kodeksu pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowaniu. Na podstawie art. 45 § 2 powyższej ustawy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 Kodeksu pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 Kodeksu pracy).

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikiem stosunku pracy (Dz. U. Nr 90, poz. 844, z późn. zm.), przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

1.

10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,

2.

10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,

3.

30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników

- zwanego dalej "grupowym zwolnieniem".

Natomiast stosownie do treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.

Niemniej jednak w art. 12 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikiem stosunku pracy ustawodawca postanowił, że przy rozwiązywaniu stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie, a także przy rozpatrywaniu sporów związanych z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy stosuje się przepisy Kodeksu pracy.

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę wbrew przepisom ustawy o zwolnieniach grupowych oraz Kodeksu pracy uprawnia pracownika na podstawie art. 45 Kodeksu pracy do żądania na drodze sądowej ubezskutecznienia wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu, przywrócenia do pracy albo odszkodowania w wysokości określonej w art. 471 Kodeksu. O wyborze roszczenia decyduje pracownik (vide: Komentarz do art. 12 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników; pkt 3.3., k.w. Baran, Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, Oficyna, 2007, LEX).

Odnosząc się do możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania uzyskanego przez Wnioskodawczynię na podstawie zawartej ugody sądowej, należy wskazać, że zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego (w omawianym stanie faktycznym stosunku pracy) stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Zatem. opisane we wniosku świadczenie odszkodowawcze stanowi odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalania jak wskazano wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy.

Wobec powyższego, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny, należy stwierdzić, że odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, wypłacone na podstawie ugody sądowej, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl