IPTPB2/415-318/12-4/MP - Opodatkowanie odsetek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2012 r. (data wpływu 27 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lipca 2012 r. (data wpływu 31 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 749), w związku z powyższym, pismem z dnia 17 lipca 2012 r., nr IPTPB2/415-318/12-2/MP, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 17 lipca 2012 r., skutecznie doręczono 21 lipca 2012 r. W dniu 31 lipca 2012 r. (data nadania 27 lipca 2012 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni skierowała do sądu sprawę przeciwko dłużnikowi, który wbrew ustaleniom umowy nie wywiązywał się ze spłaty zadłużenia. Zobowiązanie dłużnika powstało pomiędzy osobami fizycznymi i nie było związane z jakąkolwiek formą działalności gospodarczej.

W lipcu 2007 r. zapadł prawomocny wyrok nakazujący dłużnikowi zwrot należności. Kwota podzielona została wyrokiem sądu na dwie części. Pierwsza opatrzona została klauzulą natychmiastowej wykonywalności i została wyegzekwowana przez komornika sądowego w tym samym roku. Druga cześć długu jest przedmiotem wciąż trwającej egzekucji i zgodnie z obowiązującym prawem, dłużnik obciążany jest odsetkami za zwłokę w spłacie, których wyliczaniem i ściąganiem zajmuje się komornik sądowy. Od początku trwania postępowania egzekucyjnego Wnioskodawczyni nie otrzymywała żadnych deklaracji podatkowych pozwalających na uwzględnienie podatku od odsetek w rocznym zeznaniu podatkowym. Wnioskodawczyni uważając jednak otrzymane odsetki za część dochodu, systematycznie odprowadzała od nich 18% podatek dochodowy. Należność, będąca przedmiotem niniejszej indywidualnej interpretacji podatkowej, obliczana była na podstawie wystawianych na wniosek Wnioskodawczyni zaświadczeń z kancelarii komorniczej o dokonywanych wpłatach.

W uzupełnionym wniosku Wnioskodawczyni przedstawiła następujący stan faktyczny:

Została udzielona pożyczka. Ponieważ dłużnik nie wywiązał się z umowy pożyczki i jej nie zwrócił Wnioskodawczyni skierowała sprawę do Sądu. W 2007 r. zapadł wyrok, w którym na rzecz Wnioskodawczyni Sąd zasądził zwrot udzielonej pożyczki wraz odszkodowaniem z tytułu naruszenia terminu oddania pożyczki. Odszkodowanie zostało ustalone w wysokości odsetek ustawowych. Wyrok ten stał się prawomocny. Ponieważ w dalszym ciągu Wnioskodawczyni nie uzyskiwała zwrotu zasądzonych należności skierowała sprawę do postępowania egzekucyjnego. Komornik Sądowy ściągając należności wydaje na prośbę Wnioskodawczyni corocznie zaświadczenie o dokonanych wpłatach.

Na wpłaty składają się:

* należność główna,

* odsetki,

* opłata egzekucyjna,

* koszt komornika.

Od czasu otrzymywania wyegzekwowanych kwot od 2007 r., kwoty otrzymane jako odsetki Wnioskodawczyni sumuje i wprowadza je do rocznej deklaracji podatkowej jako pozostałe przychody i opodatkowuje wraz z pozostałymi przychodami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane odsetki nie podlegają zwolnieniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, do 2011 r. systematycznie odprowadzała podatek dochodowy od ustawowych odsetek za zwłokę, co spowodowane było przekonaniem, iż pieniądze te podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Przy składaniu rozliczenia za rok ubiegły, urzędnik poddał jednak w wątpliwość zasadność odprowadzenia powyższego podatku, nie potrafiąc jednocześnie dokonać jednoznacznej interpretacji odpowiednich przepisów.

Odprowadzanie rzeczonego podatku było niesłuszne na co wskazuje brak PIT-ów od komornika sądowego. Według wiedzy Wnioskodawczyni powstanie obowiązku podatkowego musi być poparte odpowiednim formularzem PIT, wystawionym przez uprawniony ku temu organ. Brak tego formularza oraz wątpliwości urzędników skarbowych wskazują na bezpodstawne odprowadzanie przez Wnioskodawczynię podatku.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni doprecyzowała własne stanowisko w sprawie oceny prawnej i stwierdziła, iż zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zwalnia się od podatku odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie - uznawanie przez Wnioskodawczynię odsetek za przychód jest nieprawidłowe, ponieważ wypłacane kwoty są kwotami otrzymanymi na podstawie wyroku sądowego, a część określana jako odsetki jest odszkodowaniem zasądzonym przez Sąd. W takiej sytuacji Wnioskodawczyni powinna dokonać korekty składanych deklaracji PIT za lata poprzednie i zmniejszyć przychód o kwotę otrzymanych odsetek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Natomiast stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Wskazać należy, że katalog zwolnień przedmiotowych wymienia enumeratywnie świadczenia, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, przy czym, wśród katalogu zwolnień przedmiotowych ustawodawca posługuje się terminami, których organ podatkowy nie może interpretować rozszerzająco np. terminu odszkodowanie.

Ze swej istoty odszkodowanie jest związane z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) i stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Szkoda nie stanowi zatem podstawowej przesłanki powstania roszczenia o odsetki, a więc nie mają one charakteru odszkodowawczego z tytułu czynu niedozwolonego. Są one związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego.

Roszczenie odsetkowe nie jest więc częścią składową roszczenia głównego, w przedmiotowej sytuacji odszkodowania z tytułu wydania decyzji niezgodnej z prawem na podstawie art. 417 § 2 Kodeksu cywilnego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialno-prawnej.

Zatem, odsetki ustalone w wyroku sądowym nie są odszkodowaniem, a tym samym nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast na zasadzie wyjątku w art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy zostały zwolnione z podatku jedynie odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Ponieważ wskazane we wniosku odsetki nie są związane z nieterminową wypłatą świadczeń z ww. źródła, to w konsekwencji nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

Zatem, opisane we wniosku odsetki stanowią przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie niżej wskazanych zasad.

Zgodnie z zapisem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonanie na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i należy, do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Mając na uwadze powyższe wypłacone odsetki mieszczące się w dyspozycji art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią przychód podlegający opodatkowaniu, który zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 cytowanej ustawy należy wykazać w zeznaniu za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata odsetek.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.