IPTPB2/415-278/12-4/KR - Możliwość rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu 17 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 lipca 2012 r. (data wpływu 10 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci - jest prawidłowe.

W dniu 17 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W związku ze stwierdzeniem braków, pismem z dnia 27 czerwca 2012 r., Nr IPTPB2/415-278/12-2/Kr, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie wysłano w dniu 28 czerwca 2012 r. (skutecznie doręczono dnia 3 lipca 2012 r.), zaś w dniu 10 lipca 2012 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego - 9 lipca 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem Sądu Rodzinnego, po rozwodzie opieka nad dzieckiem powierzona została obojgu rodzicom z tym, że miejscem zameldowania dziecka jest miejsce zameldowania matki. Tym samym wyrokiem dziecko pozostaje pod opieką Wnioskodawcy i mieszka z Nim od piątku do poniedziałku lub od czwartku do piątku (naprzemiennie) oraz jeden tydzień ferii zimowych i jeden miesiąc wakacji. Opieka Wnioskodawcy nie ogranicza się tym samym do sporadycznych spotkań, mieszka On z synem przez znaczną część roku wspólnie i wówczas dziecko pozostaje włącznie pod Jego opieką. Matka dziecka ponownie wyszła za mąż tracąc tym samym status samotnego rodzica. Wnioskodawca natomiast w dalszym ciągu pozostaje w stanie wolnym. Poza dochodami z wynagrodzenia osiąganego na podstawie umowy o pracę Wnioskodawca osiąga dochód z prowadzonej działalności gospodarczej, z którego w 2012 r. rozliczać się będzie na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej).

W uzupełnieniu do wniosku, Wnioskodawca wskazał, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca może skorzystać z rozliczenia dochodów uzyskanych w 2012 r., jako ojciec samotnie wychowujący dziecko.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji, gdy:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 powołanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Z treści art. 6 ust. 4 ustawy wynika, że prawo do preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, który wychowuje dziecko.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 5 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną i ojcem dziecka spełniającego warunki z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przez znaczną część roku dziecko mieszka wspólnie z Wnioskodawcą - przebywa wówczas pod wyłączną opieką ojca. Matka dziecka nie skorzysta z preferencji podatkowej w postaci rozliczenia się na zasadzie przewidzianej w art. 6 ust. 4 ww. ustawy, ponieważ ponownie wyszła za mąż, tracąc tym samym status samotnego rodzica. Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, iż ograniczenia wynikające z art. 6 ust. 8 ww. ustawy nie mają w stosunku do dziecka i Wnioskodawcy zastosowania.

Z uzupełnienia wniosku wynika również, iż Wnioskodawca nie tylko opiekuje się synem i wychowuje go, ale także pomaga mu decydować lub współdecydować o ważnych dla niego ówcześnie sprawach, jak wybór szkoły, czy dobór odpowiednich zająć pozalekcyjnych. Obok naturalnych działań polegających na pełnym zaspokajaniu wszelkich potrzeb biologicznych, skupia się przede wszystkim na zaspokajaniu potrzeb psychicznych swojego dziecka, takich jak potrzeby miłości, bezpieczeństwa, aktywności, samodzielności i samorealizacji. Wnioskodawca podaje, iż poświęca synowi maksymalnie dużą ilość czasu na rozmowy z nim, na rozwijanie jego oraz wspólnych zainteresowań, w dni wolne stara się rozwijać w dziecku chęć poznawania innych miejsc, środowisk, innych kultur (wspólnie wakacje krajowe i zagraniczne, ferie zimowe). Ponadto wskazuje, iż interesuje się nauką szkolną i zachowaniem dziecka, pomaga synowi w odrabianiu lekcji, kontroluje zeszyty i kontaktuje się z nauczycielem, interesuje się gdzie i z kim dziecko przebywa poza szkołą, pomaga synowi w rozwiązywaniu problemów z jakimi może on - odpowiednio do jego wieku - borykać się w życiu, co pomaga uczyć się dziecku wytworzenia odpowiednich, dobrych kontaktów z jego środowiskiem, odporności na nieuniknione w życiu frustracje, umiejętności dostosowania się do zmieniających się warunków życia bez rezygnowania z realizacji własnych potrzeb, ambicji oraz cięgle się rozwijać. Wnioskodawca podkreśla, iż syn jest z Nim silnie związany emocjonalnie, co sprzyja właściwemu kształtowaniu się poczucia jego własnej wartości, sprzyja kształtowaniu się takich postaw jak empatia wobec innych, odpowiedzialność za losy najbliższych, a także pozwala na pełną orientację Jego w bliższych i dalszych planach dziecka.

W związku z powyższym, na podstawie przedstawionego opisu stanu faktycznego oraz powołanych przepisów, należy stwierdzić, iż Wnioskodawca spełnia przesłanki do rozliczenia dochodów za 2012 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W celu skorzystania z preferencyjnego rozliczenia, Wnioskodawca jest zobowiązany złożyć zeznanie podatkowe za rok 2012 w nieprzekraczalnym terminie do dnia 30 kwietnia 2013 r.

Jednocześnie tut. Organ zastrzega, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalenie, czy dziecko faktycznie jest wychowywane przez rodzica, stanowi to bowiem domenę ewentualnej kontroli podatkowej, czy postępowania podatkowego lub czynności sprawdzających. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

W tym miejscu należy wyjaśnić, iż postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych, z uwagi na przedmiot i charakter wydawanych w jego toku rozstrzygnięć, jest postępowaniem szczególnym, odrębnym, do którego nie mają bezpośredniego zastosowania inne (poza wskazanym w ustawie) przepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności nie jest postępowaniem dowodowym, które może być prowadzone w toku kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego lub czynności sprawdzających. Organ wydający interpretację indywidualną może jedynie pozytywnie lub negatywnie ocenić, z przytoczeniem przepisów prawa podatkowego, czy stanowisko pytającego zawarte we wniosku odnoszące się do regulacji przepisów prawa podatkowego jest słuszne i znajduje oparcie w okolicznościach przedstawionego zdarzenia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.