IPTPB2/415-224/13-2/AK - Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2013 r. (data wpływu 27 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości. - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 marca 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest mężatką od 1976 r. W 1989 r. na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego, mąż Wnioskodawczyni został właścicielem nieruchomości składającej się z gruntu ornego, łąki, lasu i pastwiska o łącznej powierzchni 3,2791 ha.

W 2009 r. celem uporządkowania spraw majątkowych Wnioskodawczyni zawarła w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską rozszerzającą wspólność majątkową o ww. nieruchomości.

Uchwałą Rady Gminy w 2009 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego część gospodarstwa znalazła się na obszarze przeznaczonym pod budownictwo mieszkaniowe.

W 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem sprzedała działkę o powierzchni 1.355 m² za kwotę XXX zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy rozszerzenie wspólności majątkowej stanowiło dla Wnioskodawczyni nabycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w konsekwencji sprzedaż nieruchomości gruntowej stanowiła źródło przychodu podlegające zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu na podstawie art. 30e ww. ustawy. Jeżeli tak, to jak ma Wnioskodawczyni ustalić podstawę opodatkowania.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zawarcie umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej jest uregulowaniem ustroju majątkowego małżonków, odbywa się nieodpłatnie i cały zysk ze sprzedaży nieruchomości wchodzi do majątku wspólnego.

W wyniku zawarcia w 2009 r. umowy rozszerzającej wspólność ustawową, Wnioskodawczyni została współwłaścicielem nieruchomości nabytej przez męża w 1989 r. Od daty nabycia, sprzedaż działki gruntowej nastąpiła po upływie 5 lat. Zatem, sprzedaż ta nie stanowi źródła przychodów podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8. Nie ma w prawie podatkowym przepisu na dokonanie podziału przychodu ze sprzedaży (przedmiotu wchodzącego w skład wspólności majątkowej) przypadającego małżonkom w celu wymierzenia podatku jednemu z tych małżonków (wyrok NSA z dnia 9 kwietnia 2002 r., III SA 2717/00, OSP 2003 z 4p 47). Brak jest norm przewidujących, w jaki sposób ma następować określenie podatku jednemu z małżonków od przychodu ze sprzedaży przedmiotu wchodzącego w skład wspólności majątkowej oraz norm stanowiących o tym, że jest to w ogóle możliwe.

Jeżeli zatem, w systemie prawa podatkowego nie istnieją normy, które pozwoliłyby organowi podatkowemu na określenie podatku jednemu z małżonków od przychodu ze sprzedaży przedmiotu wchodzącego w skład wspólności majątkowej to oznacza, iż ustawodawca nie chciał opodatkowywać takiego rodzaju przychodu. Niemożliwe staje się więc opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychodów ze sprzedaży nieruchomości, jeżeli objęte one były wspólnością majątkową. Milczenie ustawodawcy co do objęcia obowiązkiem podatkowym tego stanu faktycznego powoduje konieczność uznania tej transakcji za wolną od opodatkowania

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości oraz ww. praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub prawa wieczystego użytkowania gruntów następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment ich nabycia, aby ustalić czy powstało źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy oraz jakie brzmienie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie miało zastosowanie przy określeniu właściwej podstawy prawnej normującej zasady opodatkowania przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości (udziału w nieruchomości). Ocena prawna skutków podatkowych w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości jest skonkretyzowana, odrębnie dla nieruchomości nabytych do 31 grudnia 2006 r., odrębnie dla nieruchomości nabytych od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. i odrębnie dla nieruchomości nabytych po 31 grudnia 2008 r.

Z przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest mężatką od 1976 r. W 1989 r. na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego, mąż Wnioskodawczyni został właścicielem nieruchomości składającej się z gruntu ornego, łąki, lasu i pastwiska o łącznej powierzchni 3,2791 ha.

W 2009 r. celem uporządkowania spraw majątkowych Wnioskodawczyni zawarła w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską rozszerzającą wspólność majątkową o ww. nieruchomości.

Uchwałą Rady Gminy w 2009 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego część gospodarstwa znalazła się na obszarze przeznaczonym pod budownictwo mieszkaniowe.

W 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem sprzedała działkę o powierzchni 1.355 m² za kwotę XXX zł.

Mając powyższe na względzie, rozstrzygnięcia wymaga ustalenie daty nabycia udziału w przedmiotowej nieruchomości przez Wnioskodawczynię, bowiem pięcioletni okres, po upływie którego nie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu uzyskania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, liczony jest od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości lub udziału w nieruchomości (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia "nabycie", nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci nabycia własności rzeczy.

Analogiczna interpretacja pojęcia "nabycie" została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08.

W związku z powyższym, należy uznać, że Wnioskodawczyni nabyła udział w przedmiotowej nieruchomości w 2009 r., tj. w dniu zawarcia umowy rozszerzającej ustrój ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Od daty zawarcia ww. umowy przysługuje Wnioskodawczyni prawo własności do udziału w tej nieruchomości (w tym udział w zbytej działce).

Dokonując oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię udziału w przedmiotowej nieruchomości nabytej w 2009 r., w drodze zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową małżeńską, należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r.

Zatem, jeżeli odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nastąpiło przed upływem pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, powstanie obowiązek podatkowy na gruncie przepisów tej ustawy, z tytułu uzyskania przez Wnioskodawczynię dochodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości (działce).

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości rynkowej - art. 19 ust. 1 ww. ustawy.

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia - art. 19 ust. 3 ww. ustawy

Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający - art. 19 ust. 4 ww. ustawy.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Zgodnie z treścią art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

Natomiast zgodnie z art. 30e ust. 5 ww. ustawy dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem. Nie wywołuje skutków podatkowych dla męża Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.