IPTPB2/415-206/12-2/AKr - Ustalenie 5-letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. w przypadku rozwiązania umowy dożywocia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2012 r. (data wpływu 8 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia 5-letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 marca 2012 r. do Izby Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji podatkowej w Bielsku-Białej wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia 5-letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy piśmie z dnia 16 marca 2012 r. IBPBII/2/415-393/12/MW, stosownie do art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w zw. § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), powyższy wniosek został przekazany, celem załatwienia zgodnie z właściwością, do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim. Zgodnie bowiem z § 2 i § 5a ww. rozporządzenia, od 1 kwietnia 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi jest właściwy do wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie:

W przedmiotowym wniosku przedstawione zostało następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni na podstawie notarialnej umowy darowizny z 1958 r. stała się właścicielką nieruchomości zabudowanej, położonej w, działki Nr X/1 i Y.

Na podstawie umowy o dożywocie z 2010 r. Wnioskodawczyni przeniosła prawo własności wyżej opisanych nieruchomości na rzecz A. S, w zamian za dożywocie (umowa o dożywocie Rep. A Nr XXX/2010).

W związku z zaistniałymi nieporozumieniami pomiędzy dożywotniczką (Wnioskodawczynią) a A. S. umowa o dożywocie została rozwiązana aktem notarialnym z 2011 r., Rep. A Nr yyyy/2011.

Aktualnie Wnioskodawczyni zamierza zawrzeć powtórnie umowę o dożywocie z inną osobą.

Działka zabudowana Y jest własnością Wnioskodawczyni począwszy od 1958 r., natomiast działka zabudowana X/1 została darowana Wnioskodawczyni i Panu R. M. (pierwszy mąż Wnioskodawczyni) w 1984 r. Następnie na podstawie postanowienia o stwierdzeniu praw do spadku w 1994 r. zostały stwierdzone prawa do spadku po Panu R. M. na rzecz Wnioskodawczyni co do działki zabudowanej X/1.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W związku z zamierzoną umową dożywocia powstał problem od jakiej daty należy liczyć upływ pięcioletniego terminu z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w szczególności, czy termin ten biegnie od daty zawarcia aktu notarialnego w przedmiocie rozwiązania umowy o dożywocie, tj. od dnia 1 stycznia 2012 r., czy też termin ten należy liczyć od umów darowizny z 1958 r. oraz 1984 r. i daty otwarcia spadku po pierwszym mężu Wnioskodawczyni, które to zdarzenia prawne były pierwotną podstawą nabycia własności przedmiotowej nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, termin pięcioletni należy liczyć od dat zawarcia umów darowizn przedmiotowych nieruchomości (1958 r. i 1984 r.) oraz otwarcia spadku po Panu R. M. (1994 r.), bowiem rozwiązanie umowy o dożywocie jest równoznaczne z uchyleniem się od skutków prawnych umowy rozporządzającej o dożywocie i rozwiązanie to działa wstecz przywracając stan prawny przedmiotowej nieruchomości obowiązujący przed datą zawarcia umowy o dożywocie (orzeczenie SN z dnia 9 kwietnia 1997 r., III CKN 50/97, uchwała SN III CZP 130/94, z dnia 30 listopada 1994 r. - vide uzasadnienie oraz uchwała SN z dnia 27 kwietnia 1994 r. III CZP 60/94 i uchwała SN z dnia 5 maja 1993 r. III CZP 9/93).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

Użyte w cytowanym przepisie pojęcie "odpłatne zbycie" oznacza przeniesienie własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Tym samym w pojęciu tym mieści się nie tylko umowa sprzedaży, ale każda forma odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni na podstawie notarialnej umowy darowizny z 1958 r. stała się właścicielką nieruchomości zabudowanej, położonej w Ł., działki Nr X/1 i Y. Na podstawie umowy o dożywocie z 2010 r. Wnioskodawczyni przeniosła prawo własności wyżej opisanych nieruchomości na rzecz A. S., w zamian za dożywocie. W związku z zaistniałymi nieporozumieniami pomiędzy dożywotniczką (Wnioskodawczynią) a A. S., umowa o dożywocie została rozwiązana aktem notarialnym z 2011 r. Aktualnie Wnioskodawczyni zamierza zawrzeć powtórnie umowę o dożywocie z inną osobą. Działka zabudowana Y jest własnością Wnioskodawczyni począwszy od 1958 r., natomiast działka zabudowana X/1 została darowana Wnioskodawczyni i Panu R. M. (pierwszy mąż Wnioskodawczyni) w 1984 r. Następnie na podstawie postanowienia o stwierdzeniu praw do spadku w 1994 r. zostały stwierdzone prawa do spadku po Panu R. M. na rzecz Wnioskodawczyni co do działki zabudowanej X/1.

W myśl przepisu art. 908 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Umowa dożywocia ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Zatem, zawarta umowa dożywocia ma charakter świadczenia ekwiwalentnego. Przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych (art. 910 § 1 Kodeksu Cywilnego). Ustanowione prawo dożywocia jest niezbywalne. Osoba względem, której zostało ono ustanowione nie może przenieść go na inną osobę, nie podlega również dziedziczeniu. Najpóźniej wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika.

Stosownie do art. 3531 ww. ustawy, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z powyższego przepisu wynika, że umowa dożywocia może ulec rozwiązaniu w drodze zawartej między stronami umowy o jej rozwiązaniu. W takiej sytuacji, własność nieruchomości przechodzi z powrotem na zbywcę, a prawo dożywocia wygasa.

W związku z powyższym okres 5 lat, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca roku, w którym Wnioskodawczyni nabyła z powrotem na własność przedmiotową nieruchomość, czyli od końca roku, w którym miało miejsce rozwiązanie umowy dożywocia. Dożywotnik ponownie nabywa własność, której wcześniej się wyzbył. W konsekwencji w przypadku odpłatnego zbycia ww. nieruchomości przed upływem pięciu lat od końca roku, w którym Wnioskodawczyni nabyła ponownie prawo do przedmiotowej nieruchomości, będzie ciążył na Niej obowiązek zapłaty 19% zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo organ podatkowy zauważa, że wydając interpretacje w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest uprawniony do oceny przedłożonych dokumentów. Organ podatkowy wydając indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem, a dokumenty dołączone do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji.

Ponadto należy podkreślić, że przywołane przez Wnioskodawczynię wyroki i uchwały Sądu Najwyższego dotyczące przepisów prawa nie są jednak źródłem prawa, bowiem na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Z uwagi na powyższe przywołane wyroki i uchwały, nie są wiążące dla tut. Organu podatkowego. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.