IPTPB2/415-179/14-4/KR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2014 r. (data wpływu 17 marca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 maja 2014 r. (data wpływu 30 maja 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku dochodowego w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci - jest prawidłowe.

W dniu 17 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku dochodowego w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 19 maja 2014 r., Nr IPTPB2/415-179/14-2/Kr, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 19 maja 2014 r. (skutecznie doręczono dnia 22 maja 2014 r.), zaś w dniu 30 maja 2014 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania - 28 maja 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest po rozwodzie z matką syna od kilkunastu lat i od kilkunastu lat nie prowadzi z nią wspólnego gospodarstwa domowego. Wnioskodawca mieszka w domu, w którym kiedyś razem mieszkali. Syn Wnioskodawcy ma prawie 22 lata. Przez lata mieszkał z matką i jej drugim mężem, ale z Wnioskodawcą też spędzał wakacje, ferie, święta. Obecnie, od trzech lat, studiuje w X, tj. niedaleko od Wnioskodawcy i spędzają więcej czasu ze sobą, wspólne wyjazdy, kino, wycieczki itp. Wnioskodawca z synem mieli i mają ze sobą bardzo dobry kontakt. Wnioskodawca ponosił i ponosi znacznie większe niż była żona koszty utrzymania syna. Wnioskodawca przez lata płacił regularnie uzgodnione alimenty, ale też dodawał i dodaje coś więcej jeśli tego dodatkowo syn potrzebował i potrzebuje będąc obecnie studentem studiów dziennych. Wychowywaniem syna Wnioskodawca zajmuje się oddzielnie z jego matką. Wnioskodawca ma pełną władzę rodzicielską. Za 2013 r. matka nie skorzystała i nie będzie korzystać z preferencji podatkowej w postaci rozliczenia się na zasadzie przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy, jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W uzupełnieniu do wniosku, Wnioskodawca wskazał, że w stosunku do Niego i do Jego syna w 2013 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. Szkoła, do której uczęszcza Jego syn, stanowi szkołę, o której mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie. Syn nie był w 2013 r. w związku małżeńskim. W 2013 r. syn nie uzyskiwał dochodów.

Wnioskodawca uzyskał dochody ze stosunku pracy i emerytury krajowej i były one opodatkowane wg zasad ogólnych, wg progresywnej skali podatkowej określonej w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca samotnie wychowuje syna. Większy trud (ciężar) finansowy ponosi Wnioskodawca. Wnioskodawca troszczy się także o jego rozwój fizyczny, duchowy i emocjonalny. Spędza z synem dużo czasu: wspólne wyjazdy, mieszka z Nim często w okresach sobotnio-niedzielnych, w czasie świątecznym, wakacyjnym, odwiedza syna w miejscu zamieszkania w czasie nauki (studiów). Wnioskodawca z synem mają ze sobą regularny i częsty kontakt telefoniczny, rozmawiają o wszystkich sprawach Jego dotyczących, nurtujących problemach, sposobach ich rozwiązania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca może skorzystać z preferencji podatkowej w formie rozliczenia się za 2013 r. z synem, przewidzianego w ustawie, jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Zdaniem Wnioskodawcy, (ostatecznie doprecyzowanym w uzupełnieniu wniosku) może On skorzystać z preferencji podatkowej w formie rozliczenia się za 2013 r. z synem, przewidzianego w ustawie, jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Wnioskodawca jest rozwodnikiem. Uzyskał dochody ze stosunku pracy i emerytury, opodatkowane według skali podatkowej. Jego syn ma prawie 22 lata i jest studentem studiów dziennych na....... a w roku podatkowym 2013 nie uzyskał dochodów. Matka syna uzyskuje dochody ze stosunku pracy. Wnioskodawca podał, że podobne sytuacje i rozstrzygnięcia opisywane są przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 10 stycznia 2008 r., nr IPPB1/415-357/07-2/AŻ i z dnia 16 czerwca 2009 r., nr IPPB4-415-296/09-2/PJ.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że:

* w 2013 r. spełnił wymagania art. 6 ust. 4 ustawy tj. jest rozwodnikiem,

* w 2013 r. uzyskał dochody podlegające obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) tj. spełnia wymagania art. 6 ust. 4 w zakresie dochodów wymienionych wg art. 3 ust. 1, opodatkowane wg zasad ogólnych, wg progresywnej skali podatkowej określonej w art. 27 ustawy,

* wychowuje samotnie dziecko do 25 roku życia uczące się w szkole wyższej, o której mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, tj. spełnia art. 6 ust. 4 pkt 3,

* syn w roku podatkowym 2013 nie uzyskał dochodów podlegających opodatkowaniu, (spełnione są zapisy art. 6 ust. 4 pkt 3),

* w stosunku do Niego ani do Jego syna nie zachodzi przypadek określony w art. 6 ust. 8 ustawy tj. ani do Niego ani do syna nie mają zastosowanie przepisy art. 30c ustawy, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym,

* wniosek o zastosowanie opodatkowania wg art. 6 ust. 4 złożył składając w terminie określonym w art. 45 ust. 1 ustawy zeznanie podatkowe za 2013 r., tym samym nie dotyczy Go sytuacja opisana w art. 6 ust. 10.

* syn nie był w 2013 r. w związku małżeńskim.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 powołanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Jednak przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Przy ocenie prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania należy mieć na względzie przed wszystkim okoliczności faktyczne, bowiem prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje osobie wychowującej dziecko.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Z uwagi zaś, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji "wychowywać", należy odwołać się do definicji słownikowych tego pojęcia.

"Wychowywać" w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Przesądza to o tym, że dziecko powinno pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest po rozwodzie z matką syna od kilkunastu lat i nie prowadzi z nią wspólnego gospodarstwa domowego. Syn Wnioskodawcy ma prawie 22 lata. Przez lata mieszkał z matką i jej drugim mężem ale z Wnioskodawcą też spędzał wakacje, ferie, święta. Obecnie, od trzech lat, studiuje niedaleko od Wnioskodawcy i spędzają więcej czasu ze sobą, wspólne wyjazdy, kino wycieczki itp. Wnioskodawca z synem mieli i mają ze sobą bardzo dobry kontakt. Wnioskodawca ponosił i ponosi znacznie większe, niż była żona, koszty utrzymania syna. Wnioskodawca przez lata płacił regularnie uzgodnione alimenty ale też dodawał i dodaje coś więcej jeśli tego dodatkowo syn potrzebował i potrzebuje będąc obecnie studentem studiów dziennych. Wychowywaniem syna Wnioskodawca zajmuje się oddzielnie z jego matką. Wnioskodawca ma pełną władzę rodzicielską. Wnioskodawca samotnie wychowuje syna. Większy trud (ciężar) finansowy ponosi Wnioskodawca. Wnioskodawca troszczy się także o jego rozwój fizyczny, duchowy i emocjonalny. Spędza z synem dużo czasu: wspólne wyjazdy, mieszka z Nim często w okresach sobotnio-niedzielnych, w czasie świątecznym, wakacyjnym, odwiedza syna w miejscu zamieszkania w czasie nauki (studiów). Wnioskodawca z synem mają ze sobą regularny i częsty kontakt telefoniczny, rozmawiają o wszystkich sprawach Jego dotyczących, nurtujących problemach, sposobach ich rozwiązania.

W stosunku do Wnioskodawcy i do Jego syna w 2013 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. Szkoła, do której uczęszcza Jego syn, stanowi szkołę, o której mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie. Syn nie był w 2013 r. w związku małżeńskim. W 2013 r. syn nie uzyskiwał dochodów. Wnioskodawca uzyskał dochody ze stosunku pracy i emerytury krajowej i były one opodatkowane wg zasad ogólnych, wg progresywnej skali podatkowej określonej w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca wskazał, że za 2013 r. matka nie skorzystała i nie będzie korzystać z preferencji podatkowej w postaci rozliczenia się na zasadzie przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy, jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że z istoty pojęcia "osoba samotnie wychowująca dzieci" należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób. Używając określeń "rodzic albo opiekun prawny" ustawodawca przesądził bowiem, że możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów rodzica w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko przysługuje tylko temu z rodzicowi, który faktycznie wychowuje dziecko. W przypadku gdy oboje rodzice biorą udział w wychowaniu dziecka, choć zamieszkują oddzielnie, należy ustalić, które z nich ponosi większe ciężary związane z wychowaniem.

Z literalnego brzmienia przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika bowiem jednoznacznie, że omawiany sposób opodatkowania przysługuje temu rodzicowi, który w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci. Zatem, ustawodawca uzależnił możliwość skorzystania z ww. preferencji podatkowej od tego, czy rodzic będący stanu wolnego w roku podatkowym samotnie wychowuje dziecko (dzieci).

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Reasumując, uwzględniając przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że Wnioskodawca spełnia podstawową przesłankę do uznania za osobę samotnie wychowującą dziecko. Zatem, w sytuacji złożenia stosownego wniosku w terminie do dnia 30 kwietnia 2014 r. Wnioskodawca miał prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia zeznania rocznego za 2013 r. w sposób przewidziany w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie tutejszy Organ zastrzega, że rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalenie, czy dziecko faktycznie jest wychowywane przez rodzica, stanowi to bowiem domenę ewentualnej kontroli podatkowej, czy postępowania podatkowego lub czynności sprawdzających. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych, z uwagi na przedmiot i charakter wydawanych w jego toku rozstrzygnięć, jest postępowaniem szczególnym, odrębnym, do którego nie mają bezpośredniego zastosowania inne (poza wskazanym w ustawie) przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w szczególności nie jest postępowaniem dowodowym, które może być prowadzone w toku kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego lub czynności sprawdzających. Organ wydający interpretację indywidualną może jedynie pozytywnie lub negatywnie ocenić, z przytoczeniem przepisów prawa podatkowego, czy stanowisko pytającego zawarte we wniosku odnoszące się do regulacji przepisów prawa podatkowego jest słuszne i znajduje oparcie w okolicznościach przedstawionego zdarzenia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.