IPTPB2/415-124/13-2/AK - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych zwrotu wkładu mieszkaniowego w związku z wykluczeniem podatnika ze spółdzielni mieszkaniowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2013 r. (data wpływu 14 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 lutego 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 27 października 1973 r. - Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński. Dnia 20 października 1975 r. - mąż otrzymał lokal mieszkalny na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu i został członkiem spółdzielni. Na przydziale do lokalu wpisana była jako żona. Dokonali wpłaty obowiązującego wówczas wkładu mieszkaniowego w wysokości XXX zł (na dzień przyznania lokalu), spłacili również kredyt mieszkaniowy zaciągnięty przez spółdzielnię na budowę budynku mieszkalnego - XXX zł, który następnie zaliczony został na wkład mieszkaniowy. W sumie XXX zł.

W 1995 r. został orzeczony rozwód bez podziału majątku, tym samym wkład mieszkaniowy należał w #189; do Wnioskodawczyni, a w #189; do byłego męża.

W 1996 r. były mąż został wykluczony z grona członków spółdzielni z powodu zaległości czynszowych. Pomimo wykluczenia w lokalu zamieszkiwali do 2011 r.

Dnia 1 grudnia 2011 r. lokal został zdany do Spółdzielni Mieszkaniowej.

Lokal został wyceniony przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę XXX zł.

Dnia 29 grudnia 2011 r. - Spółdzielnia zbyła lokal w drodze przetargu.

Od kwoty tej Spółdzielnia dokonała nw. potrąceń:

* dotacja budżetowa

* koszty operatu szacunkowego

* zaległości czynszowe bieżące

* zaległości czynszowe zasądzone wyrokiem

* odsetki od sprawy sądowej

* zabezpieczenie rozliczenia wody za 2011 r.

* za wykup gruntu

Wykazano także uznanie z tytułu rozliczenia kosztów c.o. za 2011 r. oraz udziały członkowskie.

Łącznie: XXX zł.

W dniu 28 lutego 2012 r. Spółdzielnia dokonała na rzecz Wnioskodawczyni wypłaty #189; wkładu mieszkaniowego z tytułu wspólnoty majątkowej w wysokości XXX zł.

W 2012 r. Spółdzielnia wystawiła PIT-8C na kwotę XXX zł (#189; wartości rynkowej lokalu ustalonej przez rzeczoznawcę). Kwota ta nie jest kwotą wypłaconego wkładu mieszkaniowego.

Kwota nie została pomniejszona o wniesiony wkład mieszkaniowy, ani o spłacony przez Nią i byłego męża kredyt mieszkaniowy zaciągnięty przez Spółdzielnię na budowę budynku mieszkalnego.

Zgodnie z pismem Spółdzielni z dnia 20 stycznia 2000 r. wkład mieszkaniowy figurujący na koncie ww. mieszkania na dzień wygaśnięcia prawa do lokalu, tj. 10 czerwca 1996 r. wynosił XXX zł. Spółdzielnia odmawia podania zwaloryzowanej wartości wniesionego wkładu mieszkaniowego oraz sposobu jego obliczenia. Wkład ten przed waloryzacją - w 1975 r. wynosił XXX zł, a spłacony w lutym 1990 r. kredyt wynosił XXX zł (spłata jednorazowa).

Z obliczeń Wnioskodawczyni zwaloryzowany wniesiony wkład mieszkaniowy wynosi XXX zł, wg wyliczenia:

Wypłacony wkład mieszkaniowy to XXX zł.

Osiągnięty przychód podlegający opodatkowaniu wynosi zatem: - XXX zł.

Kwota wypłaconego wkładu mieszkaniowego nie przekracza wysokości wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej wkładu, a zatem stanowi przychód zwolniony z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma również obowiązku wystawiania PIT-8C.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź obejmującą swym zakresem wyłącznie zagadnienie dotyczące przepisów prawa regulujących opodatkowanie zwrotu wkładu mieszkaniowego.

Kwestie dotyczące prawidłowości wyliczenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego oraz prawidłowości sporządzania informacji o przychodach z innych źródeł PIT-8C będą przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód osoby uprawnionej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) stanowi różnicę pomiędzy uiszczonym wkładem mieszkaniowym a wypłaconym zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych wkładem zwaloryzowanym do wartości rynkowej lokalu.

Kwestię zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego reguluje ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Zgodnie z ex art. 11 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 31 lipca 2007 r., spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa (patrz także art. 54 ust. 2).

W myśl art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu.

Natomiast stosownie do brzmienia art. 11 ust. 22 ww. ustawy, z wartości rynkowej lokalu potracą się m.in. pomoc uzyskaną ze środków publicznych lub z innych środków, nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Przysporzenie stanowi zatem kwota faktycznie zwróconego wkładu mieszkaniowego.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej wkładu jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychód podlegający opodatkowaniu stanowi wyłącznie różnica pomiędzy uiszczonym wkładem mieszkaniowym a wypłaconym zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych zwaloryzowanym do wartości rynkowej lokalu wkładem. Dlatego też wykazanie jako przychodu #189; wartości rynkowej lokalu, bez pomniejszenia o wartość zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego wniesionego do Spółdzielni Wnioskodawczyni uważa za nieprawidłowe i rodzące wobec Niej nadmierny obowiązek podatkowy.

Kwota wypłaconego wkładu mieszkaniowego nie przekracza wysokości wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej wkładu, a zatem stanowi przychód zwolniony z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma również obowiązku wystawiania PIT-8C.

Wg obliczeń Wnioskodawczyni zwaloryzowany wniesiony wkład mieszkaniowy wynosi XXX zł, i poniżej przedstawia wyliczenie.

Wypłacony wkład mieszkaniowy to XXX zł.

Osiągnięty przychód podlegający opodatkowaniu wynosi zatem: -XXX zł.

Niniejszym Wnioskodawczyni wskazuje jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

Stosownie do art. 4 ust. 3 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia i ustalania wysokości wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu spółdzielni (art. 8 pkt 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe lub budowlane do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w rozdziale 2 tej ustawy. Natomiast z ust. 1¹ tego artykułu wynika, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

Zgodnie art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu, przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie w postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22).

W myśl art. 11 ust. 24 ww. ustawy warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu.

Nadmienić należy, iż według brzmienia art. 11 ust. 2 ww. ustawy, obowiązującego do 30 lipca 2007 r. spółdzielnia zwracała osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy lub jego część, zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu. Aktualnie wypłaca wartość rynkową lokalu.

Z wniosku wynika, iż w dniu 27 października 1973 r. - Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński. Dnia 20 października 1975 r. - mąż otrzymał lokal mieszkalny na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu i został członkiem spółdzielni. Na przydziale do lokalu Wnioskodawczyni wpisana była jako żona. Dokonali wpłaty obowiązującego wówczas wkładu mieszkaniowego w wysokości XXX zł (na dzień przyznania lokalu).

W 1995 r. został orzeczony rozwód bez podziału majątku, tym samym wkład mieszkaniowy należał w #189; do Wnioskodawczyni, a w #189; do byłego męża.

W 1996 r. były mąż został wykluczony z grona członków spółdzielni z powodu zaległości czynszowych. Dnia 1 grudnia 2011 r. lokal został zdany do Spółdzielni Mieszkaniowej.

Lokal został wyceniony przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę XXX zł.

Dnia 29 grudnia 2011 r. - Spółdzielnia zbyła lokal w drodze przetargu.

Spółdzielnia po dokonaniu potrąceń w 2012 r. wystawiła Wnioskodawczyni PIT-8C na kwotę XXX zł (#189; wartości rynkowej lokalu ustalonej przez rzeczoznawcę).

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" oznacza, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że do tej kategorii przychodów można zaliczyć również inne niż te, które zostały w nim wymienione. Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Tym samym przychód uzyskany przez byłego członka spółdzielni mieszkaniowej w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego, zwaloryzowanego według wartości rynkowej lokalu, stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy ww. przepisu.

W związku z powyższym, nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, iż obecnie zwaloryzowany według wartości rynkowej wkład mieszkaniowy, wypłacony byłemu członkowi spółdzielni, odpowiada wartości wkładu mieszkaniowego w poprzedniej wartości rynkowej wniesionego na podstawie przepisów obowiązujących w dniu wnoszenia i jest zwolniony w całości od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli intencją ustawodawcy byłoby zwolnienie przychodu otrzymanego w związku ze zwrotem m.in. wkładów w spółdzielni do wysokości zwaloryzowanej wartości wniesionych wkładów, zostałoby to wyraźnie wskazane w ww. przepisie.

W świetle powyższego cała kwota przypisana byłemu członkowi przez spółdzielnię mieszkaniową tytułem wkładu mieszkaniowego, stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy. Jednakże kwotą podlegającą opodatkowaniu jest jedynie różnica pomiędzy wkładem zwróconym, a wniesionym w 1975 r. wkładem (po denominacji) oraz dotacją budżetową (po denominacji). W świetle powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwota zwróconego przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego do spółdzielni wkładu oraz dotacji, jest bowiem zwolniona z podatku dochodowego.

Zgodnie z treścią art. 42a ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że Spółdzielnia Mieszkaniowa zasadnie wystawiła PIT-8C (informacja o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych) i wykazała kwotę przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Należy przy tym nadmienić, iż skoro przedmiotowy wkład mieszkaniowy wniesiony został do spółdzielni mieszkaniowej przed 2005 r., to w chwili obecnej ustalając wartość wniesionego wkładu należy uwzględnić ją w kwocie odpowiadającej kwocie po denominacji. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84, poz. 386), wszelkie prawa majątkowe, a także zobowiązania i należności pieniężne powstałe przed datą 1 stycznia 1995 r., a płatne po tej dacie - podlegają przeliczeniu w stosunku określonym w art. 2 ust. 2 przedmiotowej ustawy. W szczególności przeliczeniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, podlegają: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, inne należności wynikające z praw i zobowiązań majątkowych (publicznych i prywatnych) bez względu na tytuł ich powstania, wartości materiałów i surowców, wkładów oszczędnościowych, lokat i depozytów bankowych. W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o denominacji złotego, nowa jednostka pieniężna, będzie miała wartość równą 10.000 starych złotych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.