IPTPB1/4511-468/15-4/ASZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 sierpnia 2015 r. (data wpływu 6 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 października 2015 r. (data wpływu 19 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z organizacją imprezy kulturalno-oświatowej finansowanej w części ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 5 października 2015 r., Nr IPTPB1/4511-468/15-2/ASZ, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 5 października 2015 r. (data doręczenia 9 października 2015 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 14 października 2015 r. (data wpływu 19 października 2015 r.), nadanym za pośrednictwem Poczty... dnia 15 października 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Dyrektor placówki, zgodnie z Regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, zorganizował imprezę o charakterze kulturalno-oświatowym z okazji zakończenia roku szkolnego. Wcześniej propozycja zorganizowania imprezy została przedstawiona wszystkim uprawnionym do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Następnie sporządzono listę chętnych do udziału w ww. imprezie, według której zamówiono bilety wstępu oraz posiłki w restauracji. Impreza została sfinansowana w części ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, z zachowaniem kryterium dochodowego (art. 8 ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych) oraz wpłat własnych pracowników. Rozliczenie imprezy kulturalno-oświatowej dokonano na podstawie wystawionych faktur (bilety wstępu według ilości zwiedzających, za posiłki według zamówienia oraz za dojazd autokarem). Łączną kwotę wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na zorganizowanie imprezy podzielono przez liczbę osób biorących udział w wydarzeniu (według listy obecności). Różnica między kosztem przypadającym na jednego uczestnika imprezy, a wpłatą własną pracownika została uznana za nieodpłatne świadczenie, od którego pobrano i odprowadzono należny podatek od osób fizycznych.

W piśmie z dnia 14 października 2015 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że:

* uprawnionymi do udziału w imprezie kulturalno-oświatowej byli wszyscy pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, uprawnieni do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych;

* celem imprezy było uroczyste podsumowanie roku szkolnego z udziałem wszystkich pracowników placówki, tj. nauczycieli, pracowników administracyjnych i obsługi;

* impreza była zorganizowana w dniu 26 czerwca 2015 r.;

* wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przekroczyła w roku podatkowym kwotę 380 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy Wnioskodawca, jako płatnik, ma obowiązek obliczenia i odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od świadczenia, które pracownicy otrzymują w związku z udziałem w imprezie kulturalno-oświatowej, sfinansowanej ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i wpłat własnych pracowników, stanowiącego przychód pracowniczy będący podstawą opodatkowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku, na podstawie poniesionych wydatków na zorganizowanie imprezy kulturalno-oświatowej i liczby osób biorących w niej udział (według listy obecności) obliczono koszt dla jednego pracownika. Następnie po odjęciu wpłaty własnej pracownika obliczono wartość świadczenia, które przypisano indywidualnie danemu pracownikowi. Tak obliczoną wartość nieodpłatnego świadczenia Wnioskodawca, stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uznał za przychód pracowniczy ze stosunku pracy, od którego należy pobrać i odprowadzić podatek. Przy czym, w związku z tym, że impreza sfinansowana była ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i wpłat własnych pracowników, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, według Wnioskodawcy, przychód ten korzysta ze zwolnienia od podatku pod warunkiem, że łączna kwota otrzymanych przez pracownika w roku podatkowym świadczeń z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie przekracza kwoty 380,00 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 2 ww. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Z kolei zgodnie z treścią art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ww. ustawy).

Stosownie do art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W myśl art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b (art. 12 ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 67 tej ustawy, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia "nieodpłatnego świadczenia" zasadne jest odwołanie się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym, zgodnie z którym nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym - generalnie - jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów), bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w dniu 26 czerwca 2015 r., zgodnie z Regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, zorganizował imprezę o charakterze kulturalno-oświatowym z okazji zakończenia roku szkolnego. Celem imprezy było uroczyste podsumowanie roku szkolnego z udziałem wszystkich pracowników placówki, tj. nauczycieli, pracowników administracyjnych i obsługi. Wcześniej propozycja zorganizowania imprezy została przedstawiona wszystkim uprawnionym do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Następnie sporządzono listę chętnych do udziału w ww. imprezie, według której zamówiono bilety wstępu oraz posiłki w restauracji. Impreza została sfinansowana w części ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, z zachowaniem kryterium dochodowego oraz wpłat własnych pracowników. Rozliczenie imprezy kulturalno-oświatowej dokonano na podstawie wystawionych faktur (bilety wstępu według ilości zwiedzających, za posiłki według zamówienia oraz za dojazd autokarem). Łączną kwotę wydatków poniesionych przez pracodawcę na zorganizowanie imprezy podzielono przez liczbę osób biorących udział w wydarzeniu (według listy obecności). Różnica między kosztem przypadającym na jednego uczestnika imprezy, a wpłatą własną pracownika została uznana za nieodpłatne świadczenie, od którego pobrano i odprowadzono należny podatek od osób fizycznych.

Z powodu niejednolitości stanowisk sądowych dotyczących kwestii "nieodpłatnego świadczenia" zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r. poz. 947), w którym Trybunał Konstytucyjny dokonał ustalenia, jakie kryteria statuują nieodpłatne świadczenie do zakwalifikowania go jako przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy.

Podstawowym kryterium, które powinno być stosowane przy ustalaniu, czy dane świadczenie nieodpłatne pracodawcy stanowi przychód ze stosunku pracy, jest wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia, czy to w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy to w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Należy też pokreślić, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.

Organizowanie imprezy kulturalno-oświatowej dla pracowników nie jest koniecznością wynikającą z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Aczkolwiek prawdą jest, że imprezy takie sprzyjają polepszeniu atmosfery w pracy, co niewątpliwie jest korzystne nie tylko dla pracowników, lecz także dla pracodawcy. Impreza taka jest spotkaniem, w którym uczestnictwo nie jest obowiązkowe, w przeciwieństwie do obowiązku świadczenia pracy, która jest ukierunkowana, co do zasady, na zwiększenie przychodów pracodawcy. Należy zaznaczyć, że są świadczenia, które gwarantują higieniczne i bezpieczne warunki pracy i służą jej organizacji (umożliwiają prawidłowe wykonywanie pracy), których spełnienie leży przede wszystkim w interesie pracodawcy w celu odpowiedniego zorganizowania własnej działalności gospodarczej, która musi być nastawiona ze swej istoty na osiągnięcie przychodów. W takim przypadku pracownik korzysta z tych świadczeń (w ramach wykonywania przypisanej pracy), jednak dla niego jest to korzyść niewychodząca na zewnątrz stosunku pracy i nie stanowi dochodu, będącego przedmiotem opodatkowania.

Natomiast w odniesieniu do nieprzewidzianych w umowie o pracę świadczeń, jak w szczególności: spotkań i wyjazdów integracyjnych, należy zauważyć, że w tych przypadkach również są podejmowane przedsięwzięcia w interesie pracodawcy, ale nie wynikają one z istoty stosunku pracy i nie stanowią o organizacji wymaganych warunków pracy, chociaż bezspornie służą podniesieniu jakości pracy i jej wydajności, a w ostatecznym rachunku - tworzeniu zysku pracodawcy. Te świadczenia mogą mieć dla pracowników inne znaczenie w postrzeganiu przez nich wartości tych świadczeń z punktu widzenia konkretnego dla nich przysporzenia majątkowego z tego powodu, że nie są wpisane w treść obowiązków pracowniczych.

Wobec tego, przyjęcie oceny uznającej konkretne świadczenie ze strony pracodawcy za przychód pracownika ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, winno opierać się na przesłankach wynikających z ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które Trybunał Konstytucyjny w powołanym powyżej wyroku uznał za zgodne z Konstytucją i przedstawił ich interpretację.

Na tym tle należy wskazać, że nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika ze stosunku pracy, gdy świadczenie to powoduje wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia: w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy zostało spełnione za zgodą pracownika, tj. gdy pracownik skorzystał z niego w pełni dobrowolnie. Zatem pracodawca spełnił określone świadczenie na rzecz pracownika, gdy dysponował uprzednią zgodą pracownika na jego przyjęcie.

Ponadto, przychód pracownika będzie obejmował nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przynosi pracownikowi korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W zakresie tego kryterium należy wskazać, że chodzi o realny charakter przysporzenia jako warunku objęcia nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym.

Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, tj. nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów. Wartość takiego świadczenia ustala się według cen zakupu. Cena zakupu stanowi w regulacji art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych punkt odniesienia do ustalenia wartości nieodpłatnego świadczenia.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, uznać należy, że zorganizowanie przez Wnioskodawcę imprezy kulturalno-oświatowej dla wszystkich pracowników, nie będzie generować po stronie pracowników powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w przypadku organizowania imprezy kulturalno-oświatowej, na którą zostaną zaproszeni wszyscy pracownicy nie można mówić o przychodzie z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Impreza ta organizowana przez Wnioskodawcę nie spełnia kryterium wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści). Skoro impreza kulturalno-oświatowa będzie miała charakter ogólnodostępny dla wszystkich pracowników i udział w imprezie jest dobrowolny, po stronie pracowników nie pojawi się korzyść w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie impreza organizowana przez Wnioskodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu.

Wobec tego Wnioskodawca, jako płatnik, nie będzie zobowiązany naliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczki na podatek dochodowy, o której mowa w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.