IPTPB1/4511-379/15-4/MAP

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 6 października 2015 r. Izba Skarbowa w Łodzi IPTPB1/4511-379/15-4/MAP

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 czerwca 2015 r. (data wpływu 2 lipca 2015 r.), uzupełnionym pismami z dnia 16 września 2015 r. i 17 września 2015 r. (data wpływu 21 września 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą odszkodowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613), w związku z czym pismem z dnia 1 września 2015 r., Nr IPTPB1/4511-379/15-2/MAP, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 1 września 2015 r. (data doręczenia 10 września 2015 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismami z dnia 16 i 17 września 2015 r. (data wpływu 21 września 2015 r.), nadanym dnia 17 września 2015 r.

We wniosku po jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni toczyła spór sądowy przed Sądem Pracy zaistniały z powodu wytoczenia przeciwko Niej pozwu przez byłego pracownika, w którym zakwestionowano podstawę rozwiązania stosunku pracy (pracownik zwolniony w trybie dyscyplinarnym). Przed Sądem Wnioskodawczyni zawarła z byłym pracownikiem ugodę sądową, na mocy której miała zapłacić na rzecz byłego pracownika kwotę 6 639 zł tytułem odszkodowania w terminie 30 dni, licząc od daty zawarcia ugody wraz z ustawowymi odsetkami w razie przekroczenia tego terminu. Dodatkowo strony w ugodzie zmieniły sposób rozwiązania umowy o pracę w ten sposób, że umowa została rozwiązana za porozumieniem stron - zamiast dotychczasowego trybu bez zachowania terminu wypowiedzenia. Wnioskodawczyni dokonała na rzecz byłego pracownika zapłaty kwoty 6 639 zł oraz odprowadziła od tej kwoty podatek dochodowy. Podstawą do zawarcia ugody były przepisy Kodeksu pracy, tj. art. 56, który przyznaje prawo do zasądzenia przez Sąd odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę w powiązaniu z art. 9 i art. 223 Kodeksu postępowania cywilnego.

Ponadto Wnioskodawczyni dodała, że:

1.

podstawę do przyznania odszkodowania stanowił art. 56 Kodeksu pracy, który przyznaje prawo do zasądzenia przez Sąd odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę w powiązaniu z art. 9 i art. 223 Kodeksu postępowania cywilnego;

2.

wypłacono kwotę 9 529 zł i odsetki 1 zł 57 gr (odsetki jeszcze nieopodatkowane);

3.

odszkodowanie wypłacono w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 30 § 3 Kodeksu pracy) - nie nastąpiło skrócenie okresu wypowiedzenia;

4.

rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w dniu 14 maja 2014 r.;

5.

ugoda sądowa została zawarta w dniu 16 kwietnia 2015 r.;

6.

w dniu 24 kwietnia 2015 r. wypłacono kwotę 5 444 zł i w dniu 22 maja 2015 r. wypłacono kwotę 1 197 zł 11 gr.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy na Wnioskodawczyni, jako płatniku, ciąży obowiązek poboru i odprowadzenia podatku (zaliczki na podatek) w związku z zawartą ugodą sądową.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjna nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Artykuł 38 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Jednocześnie art. 9 ust. 1 powyższej ustawy, wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zdaniem Wnioskodawczyni, powyżej opisany stan faktyczny mieści się w dyspozycji przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym samym należność wypłacona tytułem ugody sądowej podlega zwolnieniu podatkowemu. W rezultacie, w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy Wnioskodawczyni, jako płatnik, nie była zobowiązana do odprowadzenia podatku.

Zwolnienie podatkowe wynika z art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy. Zgodnie z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych, na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c tej ustawy,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Wnioskodawczyni wskazała, że takie też stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 14 maja 2009 r., Nr IPPB4-415-179/09-2/PJ. Jak wyjaśnił: "(...) odszkodowanie wypłacone Wnioskodawczyni przez zakład pracy w wyniku

zawartej ugody sądowej z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę w oparciu o ugodę sądową mieści się w uregulowaniu przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie zawartej ugody sądowej, natomiast podstawą do zawarcia ugodysądowej były przepisy uregulowane w Kodeksie pracy. Za odszkodowania, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przyznane na podstawie ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, należy uznać takie odszkodowania, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, czy bezpośrednim tytułem wypłaty jest, np. ugoda sądowa. Reasumując, należy stwierdzić, że odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracękorzysta ze zwolnienia od opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych."

Tym samym wchodzi w rachubę norma zawarta w art. 9 ww. ustawy, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stanowisko to znajduje bezpośrednie przełożenie na pozycję Wnioskodawczyni, jako płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż zostaje Ona w takiej sytuacji zwolniona z konieczności obliczania i pobierania zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconej byłemu pracownikowi kwoty.

W konsekwencji, brak jest również po stronie Wnioskodawczyni obowiązku przekazania kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określone zostały źródła przychodów, wśród których wymieniono:

* w ust. 1 pkt 1 - stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta,

* w ust. 1 pkt 9 - inne źródła.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, że definicja źródeł przychodów ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Przychód podatkowy z innych źródeł powstaje w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z powyższego wynika, że ustawodawca zwolnił z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do treści art. 42a cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 Kodeksu pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowaniu. Na podstawie art. 45 § 2 powyższej ustawy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 Kodeksu pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 Kodeksu pracy). Inaczej uregulowano to uprawnienie w odniesieniu do pracowników objętych ochroną szczególną, przy czym wprost wskazano na pracowników w wieku przedemerytalnym, pracownice w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, a także prawników-ojców wychowujących dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego. W razie podjęcia pracy w wyniku przywrócenia tych kategorii pracowników przysługuje im wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy.

Przepis art. 52 § 1 ustawy - Kodeks pracy stanowi, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1.

ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,

2.

popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

3.

zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Zgodnie z art. 56 § 1 powołanej ustawy - Kodeks pracy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni toczyła spór sądowy przed Sądem Pracy zaistniały z powodu wytoczenia przeciwko Niej pozwu przez byłego pracownika, który zakwestionował podstawę rozwiązania stosunku pracy (pracownik zwolniony w trybie dyscyplinarnym). Przed Sądem Wnioskodawczyni zawarła z byłym pracownikiem ugodę sądową, na mocy której miała zapłacić mu odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od daty zawarcia ugody wraz z ustawowymi odsetkami w razie przekroczenia tego terminu. Dodatkowo strony w ugodzie zmieniły sposób rozwiązania umowy o pracę w ten sposób, że umowa została rozwiązana za porozumieniem stron - zamiast dotychczasowego trybu bez zachowania terminu wypowiedzenia. Wnioskodawczyni przedmiotowe odszkodowanie wypłaciła z odsetkami i od kwoty odszkodowania odprowadziła podatek dochodowy.

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 ww. ustawy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron.

Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania. Wobec tego, zawarta między byłym pracownikiem, a Wnioskodawczynią ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 917 powołanej powyżej ustawy, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane przez Wnioskodawczynię byłemu pracownikowi nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegająca na ubytku w majątku - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono - wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym - jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody (ugody w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego, której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Odszkodowanie nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą byłego pracownika). Odszkodowanie to ma więc tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki były pracownik mogłaby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W kwestii dotyczącej "nieterminowości" wypłaty, należy stwierdzić, że nie można wskazać terminu wypłaty odszkodowań, o których mowa w art. 45 § 1 Kodeksu pracy. Podkreślić należy, że z brzmienia przepisów Kodeksu pracy jednoznacznie wynika, że pracownikowi nie służy prawo do odszkodowania, ale prawo do roszczenia o odszkodowanie (lub przywrócenie poprzedniego stanu). Zasądzenie odsetek od dnia wystąpienia z roszczeniem o odszkodowanie do dnia jego zapłaty należy zatem traktować jako kolejną część odszkodowania (niewynikającą z prawa pracy), a nie jako sankcję ustawową za nieterminową wypłatę świadczenia.

Należy zauważyć, że w omawianym przypadku mamy jednakże do czynienia z odszkodowaniem wraz odsetkami, które zostały wypłacone byłemu pracownikowi, nie zaś z wynagrodzeniem i tym samym takie odsetki nie korzystają z powyższego zwolnienia.

Z uwagi więc na to, że w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku odsetki ustawowe od odszkodowań, przyjąć należy, iż podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, należy stwierdzić, że otrzymane przez byłego pracownika ustawowe odsetki za opóźnienie w wypłacie odszkodowania stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W związku z powyższym, należy uznać, że kwota wypłaconego przez Wnioskodawczynię odszkodowania ma rekompensować byłemu pracownikowi utracone w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, a zatem winna być zakwalifikowana do przychodu ze stosunku pracy, bowiem wypłata tegoż świadczenia miała swe źródło w uprzednio łączącym pracownika z Wnioskodawczynią stosunku pracy. Gdyby tego stosunku nie było - pracownik nie miałaby podstaw występować z roszczeniem przeciwko pracodawcy o zasądzenie odszkodowania za nieuzasadnione i niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę. Tym samym wypłacone świadczenie na podstawie ugody sądowej zawartej z byłym pracodawcą stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu.

Wobec powyższego, Wnioskodawczyni, jako płatnik, wypłacając zasądzone odszkodowanie stanowiące rekompensatę za rozwiązanie stosunku pracy, zobowiązana była do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Natomiast odsetki za opóźnienie w wypłacie odszkodowania stanowią przychód byłego pracownika, który należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na Wnioskodawczyni od zapłaconych odsetek, nie ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek, a jedynie obowiązek sporządzenia informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C, stosownie do postanowień art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, że przywołana przez Wnioskodawczynię interpretacja indywidualna dotyczące przepisów prawa wydana została w indywidualnej sprawie i nie może być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl