IPTPB1/4511-331/15-2/MH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 maja 2015 r. (data wpływu 1 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy w przypadku wystąpienia ze spółki wspólnika bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 1 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy w przypadku wystąpienia ze spółki wspólnika bez wynagrodzenia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - osoba fizyczna pozostaje obecnie wspólnikiem - komandytariuszem w spółce komandytowej. Spółka komandytowa powstała w wyniku przekształcenia ze spółki komandytowo-akcyjnej. Przekształcenie nastąpiło w dniu 27 lutego 2014 r., tj. w dniu wpisania spółki przekształconej do rejestru sądowego. Przed dokonanym przekształceniem Wnioskodawca był wspólnikiem - akcjonariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej (spółce przekształcanej). Spółka komandytowo-akcyjna powstała w wyniku przekształcenia spółki jawnej. Przekształcenie to nastąpiło w dniu 12 października 2007 r. W wyniku dokonanego przekształcenia nastąpiła konwersja wkładu gotówkowego wspólników spółki jawnej na kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej. W wyniku przekształcenia spółki jawnej na spółkę komandytowo-akcyjną nie zmieniała się struktura udziałów w spółce dotychczasowych wspólników spółki jawnej. Po dokonanym przekształceniu spółki komandytowo-akcyjnej nastąpiła zmiana składu osobowego wspólników, w związku z przeniesieniem własności części akcji spółki na podstawie umowy darowizny na drugiego wspólnika oraz części akcji na osobę trzecią. Po dokonanej transakcji darowizny Wnioskodawca posiadał 96 000 akcji nabytych w drodze darowizny oraz 120 000 akcji w związku z konwersją wkładu gotówkowego do spółki jawnej na kapitał akcyjny spółki komandytowo-akcyjnej. W wyniku przekształcenia nie została przy tym zmieniona struktura właścicielska, tzn. do spółki przekształconej nie przystąpili nowi wspólnicy. W związku z przekształceniem, Wnioskodawca nie wniósł do spółki przekształconej dodatkowych wkładów/składników majątkowych. W wyniku przekształcenia wartość wkładu Wnioskodawcy jako komandytariusza w spółce komandytowej odpowiada wartości udziału Wnioskodawcy jako akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej w jej kapitale zakładowym.

Udziały komandytariusza, jak i komplementariusza spółki komandytowej (przekształconej) w zyskach i stratach ustalone zostały odmiennie, niż udziały w zyskach i stratach akcjonariusza oraz komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej (tekst jedn.: spółce przekształcanej). Rok podatkowy spółki komandytowej pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Kwestia roku podatkowego wyglądała identycznie w spółce komandytowo-akcyjnej istniejącej do dnia przekształcenia. W dniu przekształcenia w skład majątku spółki komandytowo-akcyjnej (spółki przekształcanej) wchodził m.in. kapitał zapasowy, powstały w związku z uchwałami wspólników o przeznaczeniu bieżących zysków za lata 2011-2013 na kapitał zapasowy. Kwoty przeznaczone na kapitał zapasowy miały charakter wkładu do spółki komandytowo-akcyjnej. Część osiąganego zysku zarówno do dnia przekształcenia (27 lutego 2014 r.), jak i po przekształceniu nie była wypłacana wspólnikom - akcjonariuszom (w tym Wnioskodawcy), tj. nie była podejmowana uchwała o wypłacie dywidendy. W konsekwencji, zgodnie z treścią interpretacji ogólnej Ministra Finansów nr DD5/033/2/12/KSM/DD-123 z dnia 11 maja 2012 r., Wnioskodawca przyjmował, że obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w spółce komandytowo-akcyjnej nie powstał, w związku z czym od zysków przeznaczonych na kapitał zapasowy nie został odprowadzony podatek dochodowy od osób fizycznych. Zysk osiągany po przekształceniu w spółce komandytowej został opodatkowany na bieżąco u wspólników spółki przekształconej (czyli obecnie istniejącej spółki komandytowej). Przekształcenie spółki nie skutkowało przy tym obowiązkiem podatkowym na gruncie art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem przepis ten dotyczył zysków podzielonych.

Na potwierdzenie powyższego poglądu, Wnioskodawca w dniu dokonania wypłaty zysków z uwagi na korzystne i już prawomocne orzeczenie WSA w x będzie posiadał pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego.

Zysk przeznaczony uchwałą wspólników na kapitał zapasowy, również po przekształceniu spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę komandytową, nie był dotychczas wypłacany wspólnikom.

Przy uwzględnieniu powyższych okoliczności, drugi wspólnik, również będący komandytariuszem, zamierza wystąpić ze spółki komandytowej. Wystąpienie nastąpi na skutek osiągnięcia porozumienia z Wnioskodawcą i pozostałymi wspólnikami w drodze uchwały wspólników. W związku z wystąpieniem ze spółki, występujący wspólnik nie otrzyma żadnego wynagrodzenia, tj. nie zostanie mu wypłacona wartość udziału kapitałowego (wystąpienie bez wynagrodzenia).

W związku z faktem, że wystąpienie wspólnika będzie miało charakter uchwały, tj. wielostronnego porozumienia, nie powstanie obowiązek przyjęcia oznaczenia bilansowego wartości udziałów występującego wspólnika, zgodnie z treścią art. 65 § 2 Kodeksu spółek handlowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca, jako wspólnik pozostający w spółce, uzyska przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu wystąpienia innego wspólnika bez zwrotu jego udziału kapitałowego, a jeśli tak, to w jakim momencie.

Zdaniem Wnioskodawcy, wspólnik pozostający w spółce, nie uzyska przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z tytułu wystąpienia innego wspólnika bez zwrotu jego udziału kapitałowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, poza sporem jest, że wystąpienie ze spółki komandytowej jej wspólnika, bez zwrotu wkładu i przypadającej na niego równowartości majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, które to wystąpienie następuje, gdy chodzi o jego warunki, na podstawie umowy spółki lub uchwały wspólników, nie generuje dla pozostających w spółce wspólników podlegającego opodatkowaniu przychodu.

Powyższe wynika z faktu, że spółka komandytowa może posiadać własny majątek, który jest odrębny od majątków osobistych jej wspólników, a stanowi go wszelkie mienie wniesione, jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia (odnośnie charakteru prawnego majątku spółki jawnej).

W konsekwencji, Wnioskodawca uważa, że zdarzenie przyszłe opisane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, rozpatrywać należy z perspektywy przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika, jako wspólnika tej spółki, uzyskującego z niej przychody i ponoszącego koszty ich uzyskania, określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku.

Zdaniem Wnioskodawcy, w kontekście charakteru prawnego majątku spółki komandytowej i jego odrębności od majątków osobistych wspólników, jak również faktu, że przychody i koszty, a w konsekwencji i dochód, rozliczane są bezpośrednio w odniesieniu do każdego ze wspólników spółki komandytowej, nie sposób zasadnie argumentować, że przyrost majątku spółki następujący w rezultacie wystąpienia z niej jednego z jej wspólników bez zwrotu wkładu i przypadającej na niego równowartości majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, co zdeterminowane jest postanowieniami umowy spółki lub uchwały wspólników, generuje po stronie wspólników pozostających w spółce przychód podlegający odrębnemu opodatkowaniu.

Bezpośrednim "beneficjentem" wzrostu majątku spółki nie jest bowiem jej wspólnik, który w analizowanej sytuacji nie uzyskuje przecież żadnego konkretnego i wymiernego przysporzenia majątkowego, w związku z którym po jego stronie miałaby się pojawić jakakolwiek wartość majątkowa.

Dopiero w sytuacji występowania ze spółki komandytowej - po uprzednim wystąpieniu z niej jednego z jej wspólników bez zwrotu wkładu i przypadającej na niego równowartości majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników - innego wspólnika, co następowałoby wraz ze zwrotem na jego rzecz wartości udziału kapitałowego uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki, aktualizowałyby się przesłanki uzasadniające tezę o powstaniu obowiązku podatkowego, z uwzględnieniem oczywiście przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro bowiem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są kwoty należne, to w kontekście elementów zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej, jak również w kontekście faktu, że kwota jest należna, gdy jest wymagalna, to z momentem wystąpienia ze spółki jawnej po stronie wspólnika występującego za wynagrodzeniem powstanie roszczenie o wypłatę równowartości udziału kapitałowego i skorelowany z tym uprawnieniem obowiązek spółki do dokonania stosownej wypłaty.

Zdaniem Wnioskodawcy, brak jest jakichkolwiek podstaw, aby zasadnie wywodzić, że elementy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, mogą być kwalifikowane, jako przychód w postaci wartości świadczenia w naturze albo nieodpłatnego świadczenie, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie w naturze kwalifikować należy jako wymianę barterową, a także umowę zamiany. Ze swej istoty zakładają one więc ekwiwalentność świadczeń.

Zdaniem Wnioskodawcy, abstrahując od wyżej już przedstawionych argumentów podkreślić należy, że świadczeniem nieodpłatnym jest świadczenie dokonywane pod tytułem darmym, a w kontekście faktu, że nie sposób utożsamiać braku zapłaty pieniężnej z nieodpłatnością, wskazać należy, że przecież nie sposób wykluczyć sytuacji, że otrzymujący świadczenie, w zamian dokonuje świadczenia w naturze, które może wyrazić się w świadczeniu określonej i konkretnej korzyści osobistej w postaci na przykład pomocy w nawiązaniu kontaktów handlowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.

Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej, nie są zatem podatnikami podatku dochodowego, a dochody spółek osobowych nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników spółki osobowej. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce osobowej uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki osobowej jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 102 Kodeks spółek handlowych, spółka komandytowa jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.

W związku z art. 103 ww. ustawy, do rozliczeń związanych z wystąpieniem wspólnika ze spółki komandytowej zastosowanie ma przepis art. 65 tej ustawy, dotyczący wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej. Zgodnie z art. 65 § 1 ww. ustawy, wystąpienie wspólnika ze spółki powoduje obowiązek rozliczenia udziału kapitałowego wspólnika. Rozliczenie poprzedza ustalenie wartości udziału kapitałowego występującego wspólnika, poprzez sporządzenie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki, czyli wartość jej majątku w obrocie prawnym i gospodarczym (wartość, jaką można uzyskać za spółkę). Bilans ten winien zawierać wszystkie składniki materialne i niematerialne (wg cen rynkowych), które mają wartość wymierną w pieniądzu. Zatem, wartość udziału kapitałowego należnego występującemu ze spółki wspólnikowi jest ustalana na podstawie bilansu sporządzonego według cen rynkowych. Ustalony w ten sposób udział kapitałowy powinien być wypłacony występującemu wspólnikowi w pieniądzu, zaś rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze (art. 65 § 3 cyt. ustawy). Udział wypłacany wspólnikowi powinien uwzględniać wniesione do spółki wkłady, a także procentową część nadwyżki majątkowej ponad wniesione przez wspólników wkłady. Wskazany przepis jest przepisem względnie obowiązującym, co oznacza, że wspólnicy w uchwale lub umowie mogą określić odmienne zasady rozliczenia wspólnika występującego ze spółki. Zatem, w momencie wystąpienia ze spółki komandytowej jednego ze wspólników nie powstanie obowiązek wypłacenia udziału występującemu wspólnikowi, obliczonego według zasad określonych w art. 65 § 1 Kodeksu spółek handlowych.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Stosownie do treści art. 5b ust. 2 ww. ustawy, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 5a pkt 6 tej ustawy, prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza). Przy czym, w myśl art. 5a pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez spółkę niebędącą osobą prawną należy rozumieć spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Natomiast w myśl art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej należy uznać konkretne, wymierne, definitywne, co najmniej wymagalne przysporzenie majątkowe związanie z prowadzoną działalnością, w związku z którym po stronie podatnika pojawia się pewna wartość majątkowa. W przypadku wystąpienia przez wspólnika ze spółki komandytowej bez wynagrodzenia po stronie wspólników pozostających w spółce nie dojdzie do powstania ww. przysporzenia, w tym również, w formie świadczenia w naturze bądź nieodpłatnego świadczenia. Z chwilą wystąpienia wspólnika (bez wypłaty wynagrodzenia) podmiotem uzyskującym korzyść z tytułu pozostawionego w spółce wkładu ustępującego wspólnika jest wyłącznie sama spółka, która stosownie do treści art. 8 § 1 Kodeksu spółek handlowych, może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Mienie wniesione przez wspólników do spółki jawnej, jako wkład oraz nabyte przez spółkę w toku jej działalności, stanowi majątek spółki, a nie jej wspólników, ponadto także ewentualne rozliczenie występującego wspólnika dokonywane jest ze spółką, nie zaś z jej wspólnikami. Przy tym, ponieważ w czasie trwania spółki komandytowej wspólnicy nie mają praw do majątku spółki, dokonanie rozliczenia, o którym mowa, albo jego brak nie ma wpływu na prawa majątkowe pozostających w spółce wspólników w dacie, w której rozliczenie to winno być dokonane.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że wspólnik, będący komandytariuszem, zamierza wystąpić ze spółki komandytowej. Wystąpienie nastąpi na skutek osiągnięcia porozumienia z Wnioskodawcą i pozostałymi wspólnikami w drodze uchwały wspólników. W związku z wystąpieniem ze spółki, występujący wspólnik nie otrzyma żadnego wynagrodzenia, tj. nie zostanie mu wypłacona wartość udziału kapitałowego (wystąpienie bez wynagrodzenia). W związku z faktem, że wystąpienie wspólnika będzie miało charakter uchwały, tj. wielostronnego porozumienia, nie powstanie obowiązek przyjęcia oznaczenia bilansowego wartości udziałów występującego wspólnika, zgodnie z treścią art. 65 § 2 Kodeksu spółek handlowych.

Reasumując, należy stwierdzić, że Wnioskodawca, jako wspólnik pozostający w spółce, nie uzyska przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z tytułu wystąpienia innego wspólnika bez zwrotu jego udziału kapitałowego.

Należy przy tym zastrzec, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) - niniejsza interpretacja dotyczy Wnioskodawcy. Nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych wspólników Spółki komandytowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w x, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.